Thứ trưởng Bộ Công thương “bênh” Petrolimex

Bộ Tài chính vừa có văn bản yêu cầu doanh nghiệp (DN) kinh doanh xăng dầu đầu mối chưa tăng giá bán lẻ mặt hàng này. Điều này thể hiện đúng tinh thần của Nghị định 84 về kinh doanh. Nhà nước chưa bao giờ buông lỏng quản lý giá xăng dầu. Ông Nguyễn Cẩm Tú, Thứ trưởng Bộ Công thương, nhấn mạnh như trên tại tọa đàm về cơ chế điều hành giá xăng dầu ngày 24-3 do Cổng thông tin điện tử của Chính phủ tổ chức.

Tăng giá xăng là hợp lý?

Ông Tú khẳng định lại: Nếu DN lỗ thì nhà nước sẽ có các biện pháp khác nhau để hỗ trợ DN, chẳng hạn giảm thuế nhập khẩu, tạm ngưng trích quỹ bình ổn giá xăng dầu… Chính phủ yêu cầu DN phải có biện pháp tiết giảm chi phí, nếu lỗ thì báo cáo để liên bộ Tài chính-Công thương có biện pháp xử lý.

Ông Tú cho rằng cơ chế điều hành giá xăng dầu vẫn chưa có gì phải điều chỉnh. Thời gian qua DN đã điều chỉnh giá theo đúng quy định, dù thời điểm điều chỉnh giá xăng gần đây nhất là vào mùng 8 tết - được xem là nhạy cảm. Nhưng “chúng ta sẽ phải làm quen với việc điều chỉnh này”. Ông Tú so sánh: “Tôi xin lấy ví dụ là gạo. Nếu không có gạo ăn thì tác động cũng rất lớn nhưng từ lâu chúng ta đã quen dần với giá gạo theo thị trường. Điều đó khiến thị trường không bị sốc. Qua đó cho thấy chúng ta cần phải quen việc giá xăng, dầu tăng cũng như là giá gạo lên” (?).

Nói về vai trò giám sát DN điều chỉnh giá, Cục phó Cục Quản lý giá, bà Nguyễn Thanh Hương, cũng khẳng định: “Chúng tôi đã lấy ý kiến Bộ Công thương, kể cả Vụ Thị trường trong nước và Cục Quản lý cạnh tranh, đi đến thống nhất rằng sự điều chỉnh là hợp lý. Chúng tôi đã báo cáo lãnh đạo hai bộ chấp nhận phương án giá của DN”.

Thực tế, Petrolimex đang chiếm ưu thế thị phần xăng dầu trên thị trườn. Ảnh: HTD

Petrolimex “không độc quyền”

Liên quan đến điều mà dư luận thường băn khoăn là sự “độc quyền” của Petrolimex, theo ông Tú, một nền kinh tế thị trường bao giờ cũng có sự tích tụ trong bất kỳ lĩnh vực nào, không riêng xăng dầu. “Điều này làm cho các DN ngày càng lớn dần lên. Điều quan trọng là không cho DN chiếm thị phần lớn lợi dụng địa vị thống trị của mình để ngăn cản sự cạnh tranh công bằng với các DN khác… Bản thân Petrolimex nằm dưới sự quản lý chặt chẽ của nhà nước. Chưa bao giờ DN này có thể sử dụng quyền, lợi thế của mình để gây ảnh hưởng tới cạnh tranh thị trường” - ông Tú khẳng định.

Theo ông Tú, trong tổng số 10.000 cây xăng trên toàn quốc, số cây xăng của Petrolimex chỉ chiếm gần 20%. Petrolimex cũng chỉ chiếm khoảng 40% số đại lý trên thị trường. Như vậy, so với hệ thống bán lẻ, Petrolimex chỉ có ưu thế trên 20% thị trường. Các đại lý có quyền ký với đơn vị xăng dầu khác nếu các đơn vị này tạo điều kiện thuận lợi cho họ. “Ở đây chúng ta cạnh tranh công bằng. Còn nếu có DN không cạnh tranh nổi việc ký với các đại lý thì DN phải tự hỏi tại sao mình không làm được điều đó” - ông Tú phân tích.

Ông Bùi Ngọc Bảo, Tổng Giám đốc Petrolimex, phân trần thêm: Tỉ trọng thị trường của Petrolimex không phải là đều nhau ở các vùng. Ở các vùng có cạnh tranh cao như Hà Nội hoặc TP.HCM thì thị phần của Petrolimex chỉ trên dưới 40%. Nhưng ở Sơn La, Lai Châu, Tây Nguyên thì có nơi thị phần lại gần như 100%. “Ở đó, chúng tôi chủ yếu thực hiện nhiệm vụ chính trị, chi phí không đủ để cho các DN có lãi”.

“Chỉ chiếm ưu thế thôi”

Ông Tú cho rằng nếu lấy số liệu bán ra của Petrolimex xem xét sẽ thấy trong đó đa phần xăng dầu bán cho các DN, phân phối cho hệ thống đại lý, tổng đại lý đều là cạnh tranh công bằng. “Petrolimex chỉ lợi thế là có khoảng trên 25% tự bán thông qua hệ thống của mình. Như vậy, ta chỉ có thể nói Petrolimex có ưu thế hơn các đơn vị khác trong một số lĩnh vực mà thôi”.

Tuy nhiên, ông Tú đặt câu hỏi: “Với tỉ trọng 60% bán trên thị trường, nếu Petrolimex tăng giá mà các đơn vị khác không tăng, ai sẽ thiệt hại? Đương nhiên các đơn vị không tăng giá được lợi vì họ lập tức chiếm hết thị phần, đại lý của Petrolimex”.

Như vậy, xem như thứ trưởng đã gián tiếp thừa nhận sự chiếm lĩnh thị trường của Petrolimex!

LÊ THANH