Thua lỗ hàng ngàn tỉ đồng ở 4 ‘siêu’ dự án

Ngày 24-11, Thanh tra Chính phủ có thông báo kết luận thanh tra việc đầu tư xây dựng dự án Nhà máy sản xuất xơ sợi Đình Vũ (của Công ty Cổ phần Xơ sợi Dầu khí - PVTex) và các dự án nhiên liệu sinh học có vốn góp của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cùng các đơn vị thành viên.

Bộ Công Thương phải chịu trách nhiệm

Theo Thanh tra Chính phủ, dự án xơ sợi Đình Vũ (Hải Phòng) có quy mô đầu tư lớn do PVN và Tập đoàn Dệt may (Vinatex) thỏa thuận hợp tác. Tháng 10-2008, dự án được duyệt với tổng vốn là gần 325 triệu USD nhưng sau đó được điều chỉnh lên thành 359 triệu USD.

Tuy nhiên, dự án này gây thua lỗ hơn 1.400 tỉ đồng. “Vinatex là tập đoàn lớn trong lĩnh vực dệt may, đã thiếu trách nhiệm trong việc góp vốn điều lệ, không thực hiện hết trách nhiệm của cổ đông mà ủy quyền hết cho PVN làm chủ đầu tư dự án” - Thanh tra Chính phủ chỉ rõ.

Còn PVN là tập đoàn chi phối vốn tại PVTex nhưng chưa thực hiện hết trách nhiệm trong kiểm tra, giám sát dẫn đến lỗ. Ngoài ra, theo Thanh tra Chính phủ, Bộ Công Thương với chức năng quản lý nhà nước, trách nhiệm chủ sở hữu vốn nhà nước tại PVN, Vinatex đã thiếu thường xuyên kiểm tra, giám sát trong việc thực hiện chiến lược đầu tư… Những vi phạm trên thuộc về trách nhiệm của Bộ Công Thương, HĐQT, tổng giám đốc PVN, Vinatex thời kỳ từ năm 2007 đến nay.

Từ đó Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công Thương chỉ đạo PVN đánh giá toàn diện dự án, đề xuất phương án xử lý phù hợp báo cáo Thủ tướng quyết định; tìm rõ nguyên nhân chất lượng sản phẩm loại A thấp, yêu cầu lắp đúng thiết bị như hồ sơ thầu ban đầu.

Về xử lý kinh tế, tổng số tiền qua thanh tra kiến nghị xử lý gần 55 tỉ đồng và 23.000 USD. Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm cá nhân, tổ chức tại Bộ Công Thương, PVN, Vinatex có liên quan đến sai phạm.

Dự án PVTex đã có dấu hiệu cố ý làm trái hoặc thiếu trách nhiệm trong việc phê duyệt dự án, chọn lựa nhà thầu, ký kết hợp đồng gây thất thoát, lãng phí vốn đầu tư. Vì vậy, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Bộ Công an tiếp nhận hồ sơ để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Dự án xơ sợi Đình Vũ thua lỗ 1.400 tỉ đồng. Ảnh: CTV

Gây hậu quả nghiêm trọng

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ dự án nhiên liệu sinh học của PVN tại Bình Phước, Quảng Ngãi và Phú Thọ được đầu tư hơn 5.400 tỉ đồng nhưng đến nay đều trong tình trạng thua lỗ và hoạt động cầm chừng.

Cụ thể, dự án ethanol Dung Quất (Quảng Ngãi) có tổng mức đầu tư được duyệt ban đầu là gần 1.500 tỉ đồng và sau đó điều chỉnh lên thành gần 1.890 tỉ đồng. Tuy vậy, đến thời điểm thanh tra dự án đã sử dụng đến hơn 2.120 tỉ đồng, tức tăng 631 tỉ đồng so với tổng mức được duyệt. Trong khi đó, năm 2014, dự án này lỗ khoảng 164 tỉ đồng. “Số tiền đã sử dụng cho dự án vượt tổng mức đầu tư phê duyệt điều chỉnh gần 240 tỉ đồng là vi phạm quy định Nghị định 112/2009 về quản lý chi phí trong hoạt động xây dựng” - Thanh tra Chính phủ kết luận.

Tương tự, tại dự án ethanol Bình Phước có tổng mức đầu tư gần 1.500 tỉ đồng, sau đó đã bị đội lên hơn 1.700 tỉ đồng. Từ tháng 4-2013 đến nay, nhà máy này hầu như không vận hành thương mại, dự tính mỗi năm dự án bị lỗ khoảng 200 tỉ đồng.

Đáng chú ý là dự án ethanol Phú Thọ do PVB làm chủ đầu tư, nhà thầu là Tổng Công ty Cổ phần Xây lắp dầu khí (PVC). Dự án này có tổng mức đầu tư hơn 1.300 tỉ đồng, sau đó bị đội lên thành gần 2.500 tỉ đồng. Mặc dù dự án đã tạm dừng thi công nhưng vẫn mất hàng trăm tỉ đồng để trả lãi vay và quản lý.

“Trách nhiệm các vi phạm trên thuộc PVN và các đơn vị liên quan. Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng giao Bộ Công Thương chủ trì, chỉ đạo PVN kiểm điểm làm rõ trách nhiệm các tổ chức, cá nhân liên quan… Đồng thời chỉ đạo chuyển hồ sơ sang Bộ Công an để điều tra đối với các sai phạm trong quá trình đầu tư xây dựng dự án nhiên liệu sinh học Phú Thọ, Dung Quất vì có dấu hiệu cố ý làm trái, thiếu tinh thần trách nhiệm trong chỉ định thầu và thực hiện các hợp đồng gây hậu quả nghiêm trọng” - Thanh tra Chính phủ nêu.