Đó là trường hợp của ông Trần Thanh Hòa, 66 tuổi, ngụ xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ. Ông Hòa trình bày vợ chồng ông đăng ký mua đấu giá nhà, đất tại tổ 21, ấp Mỹ Ái, xã Mỹ Khánh, TP Cần Thơ vào năm 2001 tại Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản Cần Thơ (gọi tắt là trung tâm).
Tòa thụ lý tám năm mới xét xử
Sau khi trúng đấu giá, ông bà đã nộp đủ tiền cho trung tâm nhưng không nhận được tài sản. Nhà, đất này là tài sản được Đội Thi hành án (THA) TP Cần Thơ (nay là Chi cục THA dân sự (DS) quận Ninh Kiều) đấu giá để THA. Tại thời điểm đó, chấp hành viên (CHV) trực tiếp thi hành là N.H.Tr. Sau đó suốt nhiều năm vợ chồng ông Hòa gửi đơn khiếu nại đến các cơ quan có thẩm quyền và khởi kiện ra tòa đòi bồi thường nhưng không được cơ quan nào giải quyết thỏa đáng.
Đến năm 2010, khi Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước (TNBTCNN) có hiệu lực thì việc khởi kiện của ông tại tòa mới được TAND quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ thụ lý. Ông Hòa yêu cầu tòa án buộc người gây thiệt hại phải liên đới bồi thường cho ông gần 450 triệu đồng do không nhận được tài sản trúng đấu giá.
TAND quận Ninh Kiều xác định trung tâm, Chi cục THADS quận và CHV N.H.Tr. là các bị đơn trong vụ án đòi bồi thường thiệt hại do người thi hành công vụ gây ra.
Xử sơ thẩm vào tháng 11-2018, TAND quận chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Hòa, buộc Chi cục THADS quận phải bồi thường cho ông Hòa gần 450 triệu đồng. Số tiền này là trị giá tài sản ông Hòa trúng đấu giá mà không được giao, được định giá vào năm 2011. Sau đó, CHV Tr. và Chi cục THADS quận kháng cáo.
Xử phúc thẩm ngày 27-8, TAND TP Cần Thơ phân tích và cho rằng các lý do kháng cáo của Chi cục THADS quận Ninh Kiều đều không có căn cứ. Tuy nhiên, tòa cấp sơ thẩm đã có nhiều sai sót.
Ông Hòa cho biết ông sẽ tiếp tục yêu cầu bồi thường. Ảnh: NN
Vì sao đình chỉ vụ án?
HĐXX cho rằng lẽ ra trong quá trình giải quyết, tòa sơ thẩm phải đình chỉ vụ án nhưng vẫn xét xử và chấp nhận yêu cầu khởi kiện của ông Hòa là không đúng.
Cụ thể, Công văn 132/2002 của Đội THA TP Cần Thơ và Công văn 115/2002 của Phòng THADS tỉnh Cần Thơ có nội dung: “Một phần nào đó do CHV thiếu tích cực tổ chức giao tài sản” và “Phần thiệt hại của ông bà và cả Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá, cơ quan THA sẽ tiến hành bồi thường tương ứng với mức độ lỗi của bên bán tài sản mà không giao được tài sản và tương ứng với lỗi trong thi hành công vụ của CHV”.
| Tôi sẽ theo đuổi đến cùng Tôi sẽ theo đuổi việc yêu cầu bồi thường đến cùng dù đã làm từ năm 2001, đến nay gần 20 năm. Sau gần 10 năm được tòa thụ lý, xét xử thì đến nay vụ việc quay lại từ đầu, dù rất mệt mỏi nhưng tôi vẫn quyết đòi quyền lợi của mình và của người vợ nay đã mất. Ông TRẦN THANH HÒA |
Đối chiếu với Điều 4 Luật TNBTCNN và Điều 4 Thông tư liên tịch số 24/2011 của Bộ Tư pháp và Bộ Quốc phòng (hướng dẫn thực hiện TNBTCNN trong hoạt động THADS) thì chưa đủ điều kiện khởi kiện. Bởi các công văn trên là kết luận giải quyết khiếu nại của người có thẩm quyền, là văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định hành vi làm trái pháp luật.
Do đó, ông Hòa có quyền và nộp hồ sơ yêu cầu bồi thường tại cơ quan quản lý cán bộ gây ra thiệt hại theo Điều 40, 41 Luật TNBTCNN 2009. Sau khi ông Hòa yêu cầu mà không được giải quyết hoặc có giải quyết nhưng không thỏa mãn thì mới được quyền khởi kiện theo khoản 1 Điều 22 Luật TNBTCNN và Điều 18 Thông tư liên tịch số 24/2011.
Về tố tụng, HĐXX phúc thẩm cho rằng tòa sơ thẩm thụ lý giải quyết vụ án khi chưa đủ điều kiện khởi kiện. Ngoài ra, chỉ có Chi cục THADS là bị đơn, còn CHV Tr. và trung tâm là người liên quan nhưng cấp sơ thẩm xác định đều là bị đơn là không chính xác. Ngoài ra, Chi cục THADS quận và CHV Tr. có quyền và lợi ích hợp pháp đối lập nhau nhưng lại ủy quyền cho một người tham gia tố tụng mà cấp sơ thẩm vẫn chấp nhận là vi phạm nghiêm trọng tố tụng. HĐXX cho rằng tòa sơ thẩm đã thụ lý, xét xử và chấp nhận yêu cầu của nguyên đơn là không đúng nên tuyên hủy án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án.
| Các bên liên quan nói gì? Quá trình giải quyết vụ án, đại diện trung tâm cho rằng ông Hòa kiện mình là không đúng chủ thể, vì họ được ủy quyền bán đấu giá tài sản, việc bảo quản và giao tài sản bán đấu giá là trách nhiệm của cơ quan THA. Phía Chi cục THADS quận và CHV Tr. thì có bản tự khai cho rằng việc ông Hòa không nhận được tài sản không phải do lỗi của CHV. Nguyên nhân là do ngân hàng và chủ đất đã tự thương lượng thanh toán tiền THA sau khi đã bán đấu giá tài sản. Do vậy lỗi thuộc về ngân hàng. Phía ngân hàng trình bày diện tích 150 m2 đất thổ cư mà trung tâm bán đấu giá chỉ là một phần diện tích nhỏ trong thửa đất hơn 6.700 m2 của chủ đất. Khi THA kê biên tài sản để đưa ra bán đấu giá, ngân hàng không biết. Sau khi bán được tài sản, THA cũng không thông báo cho ngân hàng nên chín tháng sau ngân hàng đã trả lại bản chính sổ đỏ cho chủ đất. Từ đó ngân hàng có thông báo cho THA việc chủ đất đã trả khoản vay. Ngân hàng không biết gì về vấn đề ông Hòa khiếu nại do không nhận được tài sản cho đến khi có giấy mời của tòa nên không có ý kiến gì đối với tranh chấp giữa ông Hòa và các bị đơn. |
