Điều tra người chỉ đạo PVN gửi tiền vào OceanBank?

Trong thời gian được PVN cử sang Oceanbank tham gia quản lý với chức vụ Tổng Giám đốc, đồng thời là người đại diện phần góp vốn của PVN tại Oceanbank, Nguyễn Xuân Sơn đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn được giao đặt vấn đề với Hà Văn Thắm trong việc chi thêm tiền chăm sóc khách hàng ngoài lãi suất theo hợp đồng đối với tiền gửi của PVN và giao cho Sơn toàn bộ.

Trong hơn 1.576 tỷ đồng Oceanbank chi lãi ngoài, Thắm chuyển 246 tỷ đồng cho Sơn. Trong số tiền Sơn chiếm đoạt có 20% tiền Nhà nước mà PVN góp vốn, tương ứng 49 tỷ đồng...

Chủ tọa phiên tòa đang tuyên án

Theo đó, VKS đề nghị xử phạt Hà Văn Thắm tổng mức án tù chung thân cho cả 4 tội Tham ô tài sản, Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản và vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.

Đề nghị xử phạt Nguyễn Xuân Sơn mức án tử hình về tội Tham ô tài sản, chung thân về tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, 16-18 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng; tổng mức hình phạt là tử hình.

Các bị cáo khác bị VKS đề nghị mức án từ 18 tháng tù treo đến 17 năm tù.

Về phần trách nhiệm dân sự, VKS đề nghị tòa buộc Nguyễn Xuân Sơn phải bồi thường số tiền 67 tỷ chiếm đoạt tại Công ty BSC, buộc Sơn bồi thường cho Oceanbank tiền chi lãi ngoài hơn 199 tỷ đồng và bồi thường cho PVN số tiền hơn 49 tỷ đồng tham ô tài sản.

Liên quan đến việc chi lãi ngoài số tiền hơn 1.500 tỉ đồng, VKS đề nghị tòa tuyên Hà Văn Thắm và các cựu cán bộ tại Hội sở phải chịu trách nhiệm bồi thường số tiền này và trừ số tiền Sơn đã chiếm đoạt...

Bị cáo Hà Văn Thắm

Bị cáo Nguyễn Xuân Sơn

HĐXX nhận định:

Về hành vi cho Công ty Trung Dung vay 500 tỉ đồng: HĐXX đánh giá hành vi của các bị cáo Hà Văn Thắm (cựu Chủ tịch OceanBank), Nguyễn Văn Hoàn (cựu Phó TGĐ OceanBank), Hứa Thị Phấn (đại diện nhóm cổ đông của NH Đại Tín), Phạm Công Danh (cựu Chủ tịch Tập đoàn Thiên Thanh), Trần Văn Bình (cựu TGĐ Công ty Trung Dung) phạm tội vi phạm các quy định cho vay.

HĐXX cho rằng Hà Văn Thắm là chủ mưu, Hoàn là đồng phạm giúp sức tích cực. Bà Phấn là đồng phạm tích cực, thụ hưởng khoản vay. Vì vậy cần xử phạt bị cáo Thắm và bị cáo Phấn hình phạt nghiêm khắc. HĐXX cho rằng các bị cáo “thành khẩn”, có thái độ ăn năn. Bị cáo Danh, Bình là đồng phạm trong đó vai trò của Bình là thấp nhất.

Về hành vi lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt 69 tỉ thông qua Công ty BSC Việt Nam: HĐXX nhận định VKS truy tố là có căn cứ. Hà Văn Thắm là đồng phạm giúp Nguyễn Xuân Sơn chiếm đoạt toàn bộ số tiền trên. Nguyễn Văn Hoàn, Nguyễn Minh Thu, Phạm Hoàng Giang, Hoàng Thị Hồng Tứ là đồng phạm.

HĐXX cho rằng cần phải tuyên Hà Văn Thắm và Nguyễn Xuân Sơn ở mức hình phạt cao. Giang, Tứ là người làm công ăn lương, giữ vai trò thứ yếu, các bị cáo là người có hoàn cảnh éo le. HĐXX cho rằng áp dụng án treo với Tứ là thỏa đáng.

Hành vi cố ý làm trái quy định của nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng: HĐXX cho rằng OecanBank đã vi phạm quy định về kế toán, thống kê; vi phạm quy định về chế độ tài chính của OceanBank quy định trong từng thời kỳ. Vi phạm của các bị cáo đã vượt qua vi phạm quy định của Thông tư 02 nên không thể chỉ xử phạt vi phạm hành chính. Số tiền các bị cáo dùng để chi lãi ngoài là 1.576 tỉ đồng. Việc làm này gây hậu quả gián tiếp tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh, làm rối loạn thị trường tài chính, gây nguy cơ tăng lạm phát, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân...

Hậu quả từ sai phạm của các bị cáo dẫn đến số tiền nói trên không thu hồi được, là một phần nguyên nhân dẫn đến lỗ lũy kế hàng năm. NHNN phải đưa OceanBank vào dạng kiểm soát đặc biệt, sau đó phải mua lại OceanBank với giá 0 đồng, gánh toàn bộ nghĩa vụ của OceanBank, làm tăng thêm gánh nặng cho NSNN. Hành vi chi vượt lãi suất cho tổ chức, nhưng thực chất là chi cho lãnh đạo những tổ chức này.

Trong số tiền 1.576 tỉ đồng, có hơn 246 tỉ đồng được chi cho Nguyễn Xuân Sơn, bị Sơn chiếm đoạt. Hà Văn Thắm với tư cách là Chủ tịch OceanBank đã ra chủ trương về chi lãi ngoài, chỉ đạo việc chi lãi ngoài trên toàn hệ thống. Hà Văn Thắm phải chịu trách nhiệm chính về số tiền thiệt hại này.

Hà Văn Thắm với tư cách là Chủ tịch OceanBank đã ra chủ trương về chi lãi ngoài, chỉ đạo việc chi lãi ngoài trên toàn hệ thống. Hà Văn Thắm phải chịu trách nhiệm chính về số tiền thiệt hại này.

HĐXX cũng cho rằng các bị cáo nguyên là TGĐ, Phó TGĐ OceanBank, các lãnh đạo phòng, ban tại Hội sở và 34 giám đốc Chi nhánh phải liên đới chịu trách nhiệm về số tiền chi lãi ngoài nói trên.

Đối với các bị cáo là lãnh đạo OceanBank, sai phạm là một chuỗi mắt xích liên kết với nhau. Mỗi đơn vị và cá nhân của OceanBank đều tham gia vào quá trình đó, mức độ sai phạm và gây hậu quả khác nhau nhưng các bị cáo đều nhận thức được sai phạm của mình. HĐXX cũng cho rằng các bị cáo đều “ăn năn hối cải”, nhiều bị cáo tích cực phối hợp với cơ quan điều tra giúp sớm làm sáng tỏ vụ án. Đây là tình tiết giảm nhẹ.

Thấy cần phải xử bị cáo Thắm ở mức cao của khung hình phạt, kế đến là bị cáo Sơn, Thu, Thủy.

Với các bị cáo là lãnh đạo các phòng, ban Hội sở cũng đều là mắt xích tham gia vào quá trình sai phạm của OceanBank, các bị cáo đều làm theo chỉ đạo, không được hưởng lợi, các bị cáo có nhân thân tốt.... Hậu quả các bị cáo gây ra là nghiêm trọng nên cần áp dụng hình phạt tù là thỏa đáng.

34 bị cáo là cựu giám đốc Oceabank các chi nhánh có hành vi phạm tội nghiêm trọng, hậu quả để lại nặng nề. Hiện nay chính sách hình sự của nhà nước đối với tội này chưa thay đổi, không thể miễn TNHS đối với một số bị cáo như đề nghị của các bị cáo, luật sư hay đề nghị của VKS.

Tuy nhiên, HĐXX cũng xem xét nhiều tình tiết giảm nhẹ của các bị cáo này như chỉ làm theo chỉ đạo, không được hưởng lợi, đã tự nguyện nộp tiền khắc phục hậu quả, đặc biệt trong số này còn có nhiều bị cáo vay, mượn, bán nhà bán cửa để khắc phục hậu quả, các bị cáo cũng tích cực phối hợp với cơ quan điều tra để thu hồi số tiền khắc phục hậu quả. Một số bị cáo đã khắc phục được toàn bộ số tiền hậu quả, số bị cáo còn lại đã khắc phục được một phần thiệt hại. HĐXX đánh giá các bị cáo khai báo thành khẩn, ăn năn hối cải, nhân thân tốt....

34 bị cáo này phạm tội với vai trò đồng phạm thứ yếu, không được hưởng lợi, có nhiều tình tiết giảm nhẹ, không có tình tiết tăng nặng do vậy HĐXX quyết định mức dụng mức thấp nhất của khung hình phạt, chuyển sang hình phạt tù cho hưởng án treo, một số bị cáo được áp dụng hình phạt cải tạo không giam giữ.

Tòa tạm giải lao ít phút.

10h00. Tòa tiếp tục làm việc.

HĐXX nhận định: Về hành vi chiếm đoạt 197 tỉ đồng và tham ô 49 tỉ đồng: Tập đoàn Dầu khí PVN góp 800 tỉ đồng, tương đương 20% vốn điều lệ vào OceanBank. PVN giới thiệu Nguyễn Xuân Sơn giữ chức TGĐ OceanBank, sau khi thôi giữ chức TGĐ OceanBank, Nguyễn Xuân Sơn được cử giữ chức Phó TGĐ PVN.

PVN cũng có công văn giới thiệu Nguyễn Xuân Sơn là đại diện phần vốn góp của PVN tại OceanBank và giới thiệu bà Nguyễn Minh Thu vào chức vụ TGĐ OceanBank. Tính riêng PVN, thời điểm cao nhất đã gửi gần 30 nghìn tỉ đồng vào OceanBank. Nguyễn Xuân Sơn có ảnh hưởng chi phối lớn, quyết định đến nguồn tiền gửi của PVN và các công ty thành viên vào OceanBank.

Số tiền 1.576 tỉ đồng OceanBank dùng để chi lãi ngoài, trong đó có 246 tỉ đồng chi cho Nguyễn Xuân Sơn. Có đủ căn cứ xác định từ 2011- tháng 6-2014, Nguyễn Xuân Sơn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn buộc Hà Văn Thắm phải chi tiền cho Sơn, tổng số tiền là 246 tỉ đồng. Hành vi này tương đương như hành vi chi lãi ngoài cho các đơn vị khác, nhưng xét Sơn là người có ảnh hưởng lớn tới OceanBank như đã phân tích, chưa kể các bị cáo khai lúc nào Sơn cần tiền Thắm sẽ đưa...

Hành vi của Thắm, Sơn cùng lúc đã xâm phạm hai khách thể được pháp luật bảo vệ. PVN là  tập đoàn nhà nước, góp vốn 20% vào vốn điều lệ của PVN. Hành vi chiếm đoạt 49 tỉ đồng của Sơn đã cấu thành tội tham ô tài sản. Số tiền 197 tỉ đồng, Sơn đã lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt số tiền này. Đây là số tiền của OceanBank.

Hà Văn Thắm hiểu rõ ảnh hưởng của Sơn đối với OceanBank nên vẫn chỉ đạo nhân viên đưa tiền cho Sơn. Thắm là đồng phạm của Sơn trong hành vi lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản của Sơn. Ngoài số tiền (20 tỉ đồng) chi cho Ninh Văn Quỳnh, Sơn cũng khai đưa tiền cho nhiều người khác nhưng không chứng minh được số tiền đó đã đưa cho ai. Tuy nhiên, HĐXX cho rằng việc này không có ý nghĩa trong việc định tội.

HĐXX cho rằng việc áp dụng hình phạt thật nghiêm khắc đối với các bị cáo là cần thiết, nhằm loại bỏ những cá nhân có hành vi đi ngược lại lợi ích của nhà nước, của nhân dân.

Sơn là người khởi xướng, chiếm hưởng toàn bộ số tiền hơn 300 tỉ đồng (chiếm đoạt 69 tỉ đồng của Công ty BSC, 40 tỉ đồng tham ô, 197 tỉ từ OceanBank).

Tại tòa bị cáo không khai báo thành khẩn, nhằm che giấu tội phạm. Thắm là đồng phạm giúp sức, phần nào khai báo thành khẩn nên áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với bị cáo về hành vi tham ô là thỏa đáng.

HĐXX buộc Nguyễn Xuân Sơn nộp 69 tỉ đồng thu hồi cho ngân sách nhà nước; buộc Nguyễn Xuân Sơn hoàn trả số tiền 179 tỉ đồng. Số tiền 49 tỉ đồng Nguyễn Xuân Sơn tham ô, HĐXX buộc Sơn bồi thường số tiền này cho PVN.

Tại tòa, ông Quỳnh khai nhận 20 tỉ đồng từ Nguyễn Xuân Sơn, cơ quan điều tra đang điều tra làm rõ hành vi này.

Cơ quan điều tra cũng đang điều tra làm rõ hành vi nhận tiền của nhiều tổ chức, cá nhân khác nên HĐXX tách không xem xét nội dung này.

Về việc chi lãi ngoài vượt trần, OceanBank chi là theo chỉ đạo của Hà Văn Thắm. Các bị cáo biết là sai phạm nhưng vẫn phải chấp hành, HĐXX không buộc các bị cáo (gồm cả lãnh đạo các phòng, ban tại Hội sở) phải chịu trách nhiệm dân sự về số tiền nói trên.

Các bị cáo nguyên là lãnh đạo các chi nhánh OceanBank đã nộp số tiền này, HĐXX sẽ tuyên trả lại.

Hà Văn Thắm, Nguyễn Xuân Sơn, Nguyễn Minh Thu phải liên đới chịu trách nhiệm về khoản thiệt hại 1.576 tỉ đồng (sau khi trừ số tiền Sơn chiếm đoạt và khấu trừ một số khoản), buộc Hà Văn Thắm phải chịu trách nhiệm với NH Đại Dương mới về số tiền 847 tỉ, Nguyễn Xuân Sơn là hơn 200 tỉ, Nguyễn Minh Thu 50 tỉ.

Hà Văn Thắm, Nguyễn Xuân Sơn, Nguyễn Minh Thu phải liên đới chịu trách nhiệm về khoản thiệt hại 1.576 tỉ đồng sau khi trừ số tiền Sơn chiếm đoạt và khấu trừ một số khoản, buộc Hà Văn Thắm phải chịu trách nhiệm với NH Đại Dương mới về số tiền 847 tỉ, Nguyễn Xuân Sơn là hơn 200 tỉ, Nguyễn Minh Thu 50 tỉ.

Tòa cũng tuyên buộc Hứa Thị Phấn phải chịu trách nhiệm về số tiền 500 tỉ đồng Công ty Trung Dung vay OceanBank do bị cáo Phấn là người chiếm hưởng, tuy nhiên OceanBank cũng có lỗi trong việc này nên Hứa Thị Phấn không phải chịu trách nhiệm về số tiền lãi phát sinh từ số tiền nói trên.

HĐXX kiến nghị, tại tòa, Nguyễn Xuân Sơn khai giai đoạn làm TGĐ OceanBank 30-40 tỉ đồng, giai đoạn Sơn về làm Phó TGĐ tiếp tục chi cho. Ninh Văn QUỳnh có dấu hiệu vi phạm pháp luật, cơ quan điều tra đã khởi tố, HĐXX kiến nghị cơ quan điều tra tiếp tục làm rõ hành vi của Ninh Văn Quỳnh và những người có liên quan khác.

Tại tòa, các bị cáo Nguyễn Xuân Sơn và Nguyễn Minh Thu đã chi tiền lãi ngoài cho một số DNNN, thực chất là đưa cho lãnh đạo các công ty này như Vietsovpetro, Lọc Hóa dầu Bình Sơn, TCT thăm dò khai thác dầu khí...

HĐXX cho rằng có dấu hiệu móc nối, lợi dụng tài sản chung phục vụ mục đích riêng, có dấu hiệu tiếp tay cho tham nhũng. Cơ quan điều tra đã khởi tố vụ án, HĐXX kiến nghị tiếp tục điều tra làm rõ.

Diễn biến tại phiên tòa, Sơn đã chiếm đoạt 246 tỉ đồng nhưng không khai báo thành khẩn, đề nghị cơ quan điều tra tiếp tục điều tra làm rõ.

Đối với trưởng ban kiểm soát OceanBank Bùi Văn Hải, HĐXX cho rằng có dấu hiệu vi phạm pháp luật nên kiến nghị xem xét điều tra, làm rõ hành vi của Bùi Văn Hải để xử lý theo quy định của pháp luật.

HĐXX cũng cho rằng Phó TGĐ OceanBank Trần Thanh Quang có dấu hiệu vi phạm pháp luật, kiến nghị xem xét điều tra, làm rõ để xử lý theo quy định. HĐXX kiến nghị NHNN xem xét trách nhiệm của cá nhân của Thanh tra NHNN đã không làm hết trách nhiệm; kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ trách nhiệm của các cán bộ Thanh tra NHNN để xử lý theo trách nhiệm.

Về số tiền thất thoát 800 tỉ của PVN, HĐXX tiếp tục kiến nghị làm rõ hành vi góp vốn của PVN gây hậu quả.

Sơn khai mình không có thẩm quyền chỉ đạo các công ty con gửi tiền vào OceanBank nên HĐXX kiến nghị cơ quan điều tra làm rõ trách nhiệm của những người có liên quan đến việc chỉ đạo PVN gửi tiền vào OceanBank.

Về việc NHNN mua OceanBank với giá 0 đồng, việc mua bán chưa được quy định trong các văn bản pháp luật, việc mua lại các tổ chức tín dụng làm tăng gánh nặng cho ngân sách, không bảo đảm quyền lợi của các cổ đông và những người có liên quan, kiến nghị CP xem xét lại chính sách này.

HĐXX tuyên án:

ĐỨC MINH