Thông báo kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP) kết luận Bộ Công thương chịu trách nhiệm trong các vi phạm của quy hoạch phát triển điện lực giai đoạn 2016-2025, có xét đến năm 2035 tỉnh Ninh Thuận.
Bổ sung 25 dự án điện mặt trời riêng lẻ
Ngày 25-12, TTCP đã có thông báo kết luận thanh tra về việc chấp hành chính sách, pháp luật trong quản lý, thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng các công trình điện theo Quy hoạch điện VII và Quy hoạch điện VII điều chỉnh.
Phụ lục 07 của thông báo kết luận nêu quy hoạch phát triển điện lực tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2016-2025, có xét đến 2035 được UBND tỉnh lập, Bộ Công thương phê duyệt trong đó có quy hoạch dài hơn Quy hoạch điện VII (2016-2020) là chưa phù hợp với Luật số 24-2012-QH13.
Bên cạnh đó, đồ án quy hoạch trên có dự kiến 55 vị trí nhà máy điện mặt trời được đấu nối vào hệ thống điện với tổng công suất dự kiến hơn 2.500 MWp. Tuy nhiên, danh sách này không được Bộ Công thương phê duyệt để làm cơ sở cho hoạt động đầu tư phát triển điện mặt trời trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.
TTCP cho biết dù không phê duyệt danh mục dự án nhưng Bộ Công thương đã bổ sung riêng lẻ 25 dự án điện mặt trời (tính đến ngày 31-12-2020) là không đúng nguyên tắc chung trong quy hoạch phát triển điện lực.
Việc không phê duyệt xác định danh mục dự án của Bộ Công thương đã gây khó khăn, bị động cho tỉnh Ninh Thuận trong việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, bố trí quỹ đất và phát sinh nhiều thủ tục hành chính.
Tương tự, UBND tỉnh Ninh Thuận đã tổ chức lập quy hoạch phát triển điện mặt trời giai đoạn 2016-2020, tầm nhìn đến năm 2030 nhưng Bộ Công thương không phê duyệt. Tuy nhiên, Bộ Công thương vẫn bổ sung riêng lẻ 15 dự án điện mặt trời vào quy hoạch phát triển điện lực cấp tỉnh đã gây khó khăn, bị động cho Ninh Thuận.
Ngoài ra, Bộ Công thương cũng chịu trách nhiệm trong việc phê duyệt, trình phê duyệt một số dự án điện tại Ninh Thuận như: Thiện Tân 1, nhà máy Điện gió Phước Hữu – Duyên Hải 1, Công Hải 1 – giai đoạn 2, nhà máy điện mặt trời BIM 2, Phước Hữu, Mỹ Sơn.
Thông báo kết luận TTCP cho biết Bộ Công thương đã không có phương án đấu nối, trình bổ sung các dự án trên nhưng chưa qua cơ quan thẩm định, không xem xét ý kiến của EVN về phương án đấu nối, khả năng truyền tải dẫn đến khó khăn trong việc giải tỏa công suất trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận.
Khắc phục một số sai sót trong việc cho thuê đất làm dự án điện
Thông báo kết luận của TTCP cũng chỉ ra nhiều sai sót trong việc cho thuê đất đối với các dự án điện mặt trời, điện gió của UBND tỉnh Ninh Thuận.
Trong đó, tỉnh này đã cho Công ty CP năng lượng tái tạo BIM thuê 165 ha đất tại xã Phước Ninh, huyện Thuận Nam, trước khi Chính phủ ban hành Nghị quyết 113 về phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016-2020) là không đúng quy định Luật Đất đai 2013.
Cùng với đó, tỉnh này cho công ty trên thuê gần 60 ha đất tại xã Phước Minh để thực hiện dự án điện mặt trời BIM2 là không đúng với địa điểm đã nêu tại văn bản chấp thuận bổ sung dự án của Thủ tướng (thực hiện dự án tại xã Phước Ninh).
Tuy nhiên, TTCP cho biết UBND tỉnh Ninh Thuận giải trình đã có báo cáo Thủ tướng Chính phủ về việc điều chỉnh diện tích đất, địa điểm xây dựng và tiến độ thực hiện dự án. UBND tỉnh Ninh Thuận cũng đã xử phạt hành chính về trật tự xây dựng đối với dự án này. Chủ đầu tư đã thực hiện nộp phạt.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Ninh Thuận cũng đã có quyết định cho Công ty TNHH Điện gió Phước Hữu – Duyên Hải 1 thuê phần diện tích đất bị lấn chiếm sử dụng (khoảng 9-10,5 ha) như sai sót TTCP đã chỉ ra.
Tuy nhiên, Ninh Thuận vẫn còn một số sai sót chưa khắc phục như việc cho thuê đất vượt hơn 6 ha đối với dự án điện mặt trời Mỹ Sơn; cho Công ty Vinh Nha Trang thuê 30 ha đất đợt 2 thực hiện dự án điện mặt trời Phước Hữu không có trong quy hoạch sử dụng đất.
Ngoài ra, TPCP cũng yêu cầu UBND tỉnh Ninh Thuận xác định, xử lý theo quy định pháp luật đối với số tiền 64,2 tỉ đồng thu hồi vốn ngân sách Nhà nước đã đầu tư vào dự án Khu kinh tế muối công nghiệp và xuất khẩu Quán Thẻ. Trong đó, đã thu 52 tỉ đồng, còn phải thu nộp 12,2 tỉ đồng.
TTCP kiến nghị UBND tỉnh Ninh Thuận chỉ đạo các cơ sở, ngành thực hiện thanh tra chuyên ngành trong việc chấp hành pháp luật đất đai, xây dựng, môi trường đối với các doanh nghiệp điện mặt trời, điện gió.
Cơ quan này cũng kiến nghị Cục Thuế tỉnh Ninh Thuận thực hiện thanh tra thuế đối với các doanh nghiệp điện mặt trời, điện gió. Trong đó, TTCP lưu ý việc chuyển nhượng vốn dự án.
