Xây dựng Bộ chỉ số quốc gia về phát triển văn hóa

Sáng 27-2, Hội thảo khoa học cấp quốc gia “80 năm Đề cương về văn hóa Việt Nam (VN) (1943-2023) - Khởi nguồn và động lực phát triển” khai mạc tại Hà Nội và trực tuyến tới 63 điểm cầu ở các địa phương.

Cùng ngày, triển lãm ảnh kỷ niệm 80 năm ngày ra đời Đề cương về văn hóa VN (đề cương) cũng đã khai mạc tại Trung tâm Hội nghị Quốc tế, Hà Nội. Triển lãm giới thiệu tới người xem 80 bức ảnh quý.

Nền văn hóa của nhân dân

Phát biểu khai mạc hội thảo, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương Nguyễn Xuân Thắng, khẳng định đề cương ra đời năm 1943 do Tổng Bí thư Trường Chinh khởi thảo, thể hiện tầm nhìn, tư duy chiến lược của Đảng về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của văn hóa trong sự nghiệp cách mạng.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cùng chủ trì và điều hành hội thảo. Ảnh: VT

Nhìn lại chặng đường 80 năm qua, được thấm nhuần, kết tinh trong những chủ trương, đường lối của Đảng, được kiểm chứng bằng những thắng lợi vẻ vang trong sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc ta, đề cươngđã tỏa sáng những giá trị cốt lõi của một văn kiện mang tầm cương lĩnh.

Phát triển hài hòa giữa kinh tế và văn hóa

Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa phát biểu tại hội thảo. Ảnh: VT

Tổng kết và bế mạc hội thảo khoa học quốc gia 80 năm Đề cương về văn hóa VN, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cho rằng xây dựng và phát triển văn hóa là sự nghiệp của toàn dân do Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân là chủ thể sáng tạo, đội ngũ trí thức giữ vai trò quan trọng.

Vì vậy, cần huy động và phát huy hiệu quả các nguồn lực của Nhà nước, doanh nghiệp và xã hội, cả trong nước và ngoài nước cho phát triển văn hóa.

Bên cạnh đó cần chú trọng chăm lo xây dựng văn hóa trong Đảng, cơ quan nhà nước và các đoàn thể; trọng tâm là xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức có năng lực, có phẩm chất đạo đức, tận tụy, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; nêu cao ý thức thượng tôn pháp luật, dân chủ đi đôi với kỷ luật, kỷ cương; tự do cá nhân gắn với trách nhiệm xã hội và nghĩa vụ công dân...

“Nền văn hóa mà chúng ta đang xây dựng là nền văn hóa của nhân dân. Nhân dân vừa là chủ thể sáng tạo, trao truyền, đồng thời cũng là chủ thể thụ hưởng những giá trị của nền văn hóa ấy” - ông Nguyễn Xuân Thắng khẳng định.

GS-TS Đinh Xuân Dũng, nguyên Phó Chủ tịch chuyên trách Hội đồng Lý luận, phê bình văn học nghệ thuật Trung ương, khẳng định không chỉ có giá trị gắn với yêu cầu của thời kỳ 1943-1945, đề cương còn hàm chứa một nội dung rất sâu sắc, đó chính là những dự báo sáng suốt về tương lai của văn hóa VN.

Nghiên cứu hệ giá trị con người Việt Nam

Báo cáo tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Nguyễn Văn Hùng cho biết bên cạnh những giá trị về nền tảng lý luận, nguyên tắc cốt lõi, những nội dung của Đề cương về văn hóa VN còn có giá trị thực tiễn lớn lao trong phát triển văn hóa, xây dựng con người VN trong suốt 80 năm qua.

Ra đời trong bối cảnh của cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, đề cương là cương lĩnh đầu tiên của Đảng ta về văn hóa, xác lập văn hóa là một trong ba mặt trận (chính trị, kinh tế, văn hóa).

Từ điểm khởi nguồn này, trải qua tiến trình lịch sử với rất nhiều biến động, việc phát triển các giá trị mang tính cương lĩnh của đề cương vẫn giữ nguyên sức sống và có vai trò quan trọng đối với sự nghiệp phát triển văn hóa, con người VN.

Bên cạnh đó, theo ông Hùng, cần kiên trì thực hiện quan điểm đổi mới mạnh mẽ tư duy quản lý từ “làm văn hóa” sang “quản lý nhà nước về văn hóa”. Sửa đổi, bổ sung các pháp luật liên quan đảm bảo sự đồng bộ, cộng hưởng với pháp luật về văn hóa.

“Nghiên cứu hệ giá trị con người VN để xây dựng, phát triển con người VN với những phẩm chất phù hợp với yêu cầu của thời đại mới. Phát triển con người gắn với chăm lo và đề cao văn hóa gia đình; đề cao văn hóa trong nhà trường; đề cao văn hóa trong xã hội, lan tỏa những giá trị truyền thống, “lấy cái đẹp dẹp cái xấu”, “lấy cái tích cực đẩy lùi cái tiêu cực”. Phát huy vai trò của văn học - nghệ thuật trong việc bồi dưỡng tâm hồn, định hướng phát triển nhân cách của con người VN, nhất là trong thế hệ trẻ” - ông Hùng nói.

Ông Hùng cũng đề xuất xây dựng Bộ chỉ số quốc gia về phát triển văn hóa và triển khai ứng dụng định kỳ để đo lường, đánh giá, giám sát sự đóng góp và tăng trưởng của lĩnh vực văn hóa trong tổng thể phát triển quốc gia. Không để tụt hậu và từng bước đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong lĩnh vực văn hóa, du lịch.

Tìm cách đưa cải lương đến gần học sinh

VIẾT THỊNH