Từ 1-1-2021, Bộ luật Lao động (BLLĐ) 2019 chính thức có hiệu lực. Bộ luật mới với quy định về thời giờ làm việc, thay đổi đáng kể so với BLLĐ 2012 mà người lao động (NLĐ) cần quan tâm.
Luật sư Lại Thị Thanh Hương, Đoàn Luật sư TP.HCM giải đáp cùng bạn đọc PLO về những quy định mới này.
Thời gian làm thêm đến 40 giờ/tháng
Theo Điều 106 BLLĐ 2012, trường hợp áp dụng quy định làm việc theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong một ngày và không quá 30 giờ trong một tháng
Theo Đến Điều 107 BLLĐ 2019 thì số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không được điều chỉnh không không quá 40 giờ trong một tháng.
Như vậy, theo quy định mới số giờ làm thêm của người lao động tối đa trong một tháng được tăng từ 30 giờ lên 40 giờ.
Các công nhân đọc sổ tay pháp lý lao động. Ảnh: TRÚC PHƯƠNG
Không giới hạn số giờ làm thêm trong trường hợp đặc biệt
Đây được coi là một điểm mới đáng chú ý của BLLĐ 2019. Theo Điều 108 BLLĐ 2019, trong trường hợp đặc biệt, người sử dụng lao động có quyền yêu cầu NLĐ làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào mà không bị giới hạn về số giờ làm thêm.
Hiện nay, BLLĐ năm 2012 không cho người lao động quyền từ chối làm thêm giờ trong tình huống đặc biệt như: Thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh; thực hiện công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người trong phòng ngừa, khắc phục thiên tai, hỏa hoạn,...
Tuy nhiên, quy định mới tại BLLĐ năm 2019, NLĐ có thể từ chối làm thêm giờ nếu thực hiện công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa, khắc phục thiên tại, dịch bệnh mà có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của NLĐ.
NLĐ phải biết về thời gian làm việc
Khoản 2 Điều 105 BLLĐ 2019 quy định người sử dụng lao động có quyền quy định thời giờ làm việc theo ngày hoặc tuần nhưng phải thông báo cho người lao động biết. Đây là một quy định mới so với BLLĐ 2012.
Như vậy, từ 1-1-2021, người sử dụng lao động khi quy định về thời giờ làm việc phải có trách nhiệm thông báo cho người lao động biết.
Bộ luật lao động mới cũng bỏ quy định người sử dụng lao động có quyền quy định làm việc theo giờ đang được áp dụng tại Điều 104 BLLĐ 2012.
Thêm trường hợp NLĐ làm thêm không quá 300 giờ/năm
So với Nghị định 45/2013 và BLLĐ 2012 thì khoản 3 Điều 107 BLLĐ 2019 đã bổ sung thêm 3 trường hợp người sử dụng lao động được sử dụng người lao động làm thêm không quá 300 giờ/năm. Các trường hợp mới gồm:
- Sản xuất, gia công xuất khẩu sản phẩm điện, điện tử, chế biến diêm nghiệp.
- Trường hợp giải quyết công việc đòi hỏi lao động có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao mà thị trường lao động không cung ứng đầy đủ, kịp thời.
- Trường hợp khác do Chính phủ quy định.
Đồng thời, quy định mới vẫn giữ nguyên các trường hợp được cho phép làm thêm đến 300 giờ trong năm nêu tại Nghị định 45/2013 và BLLĐ 2012.
Thêm 4 công việc được quy định thời giờ làm việc riêng
So với BLLĐ năm 2012, Điều 116 BLLĐ năm 2019 đã bổ sung thêm 4 trường hợp được quy định thời giờ làm việc riêng:
- Công việc tin học, công nghệ tin học.
- Nghiên cứu ứng dụng khoa học, công nghệ tiên tiến.
- Thiết kế công nghiệp.
- Các công việc có tính chất đặc biệt khác do Chính phủ quy định
