Cho tôi hỏi, theo luật BHXH 2024, người thụ hưởng chế độ BHXH có những quyền gì?
Bạn đọc Hữu Hưng, TP.HCM hỏi
Trao đổi với PV, ông Trần Dũng Hà, Phó Giám đốc BHXH TP.HCM trả lời: Khoản 2, Điều 10 Luật BHXH 2024 quy định người thụ hưởng chế độ bảo hiểm xã hội (áp dụng từ ngày 1-7-2025) có các quyền sau đây:
(1) Nhận các chế độ bảo hiểm xã hội đầy đủ, kịp thời, thuận tiện;
(2) Hưởng bảo hiểm y tế trong trường hợp đang hưởng lương hưu; nghỉ việc hưởng trợ cấp tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp hằng tháng; trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ thai sản từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng; trong thời gian nghỉ việc hưởng chế độ ốm đau từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng hoặc nghỉ việc hưởng trợ cấp ốm đau đối với người lao động bị mắc bệnh thuộc danh mục bệnh cần chữa trị dài ngày do Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành; đang hưởng chế độ quy định tại Điều 23 của Luật này.
(3) Được thanh toán phí giám định y khoa đối với trường hợp không do người sử dụng lao động giới thiệu đi khám giám định mức suy giảm khả năng lao động mà kết quả giám định y khoa đủ điều kiện để hưởng chế độ bảo hiểm xã hội theo quy định của Luật này.
(4) Ủy quyền bằng văn bản cho người khác thực hiện BHXH. Trường hợp ủy quyền nhận lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và chế độ khác theo quy định của Luật này thì văn bản ủy quyền có hiệu lực tối đa là 12 tháng kể từ ngày xác lập việc ủy quyền. Văn bản ủy quyền phải được chứng thực theo quy định của pháp luật về chứng thực.
(5) Đối với người từ đủ 80 tuổi trở lên nếu có nhu cầu thì được cơ quan BHXH hoặc tổ chức dịch vụ được cơ quan bảo hiểm xã hội ủy quyền thực hiện việc chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH tại nơi cư trú trên lãnh thổ Việt Nam.
(6) Được cơ quan BHXH định kỳ hằng tháng cung cấp thông tin về việc hưởng chế độ BHXH thông qua phương tiện điện tử; được cơ quan BHXH xác nhận thông tin về hưởng BHXH khi có yêu cầu;
(7) Khiếu nại, tố cáo và khởi kiện về BHXH theo quy định của pháp luật;
(8) Từ chối hưởng chế độ BHXH.
Theo Luật BHXH 2014, người thụ hưởng chế độ BHXH có các quyền lợi cơ bản sau
1. Quyền được hưởng các chế độ bảo hiểm xã hội:
Chế độ ốm đau: Người tham gia BHXH được hưởng trợ cấp ốm đau khi phải nghỉ làm do ốm đau hoặc cần chăm sóc con ốm.
Chế độ thai sản: Người lao động nữ được hưởng chế độ thai sản khi mang thai, sinh con, hoặc nhận nuôi con dưới 6 tháng tuổi; người lao động nam được hưởng chế độ khi vợ sinh con.
Chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp: Người lao động bị tai nạn lao động hoặc mắc bệnh nghề nghiệp sẽ nhận được trợ cấp và hỗ trợ phục hồi chức năng.
Chế độ hưu trí: Người lao động khi đủ điều kiện về tuổi và thời gian tham gia BHXH được nhận lương hưu hàng tháng.
Chế độ tử tuất: Khi người lao động mất, thân nhân của họ được nhận trợ cấp mai táng và trợ cấp tuất hàng tháng hoặc một lần.
2. Quyền được cấp và quản lý sổ bảo hiểm xã hội:
Người lao động được cấp và tự quản lý sổ BHXH để theo dõi quá trình tham gia và quyền lợi BHXH của mình.
3. Quyền khiếu nại, tố cáo:
Người lao động có quyền khiếu nại, tố cáo nếu quyền lợi BHXH của họ bị xâm phạm hoặc không được giải quyết đúng quy định.
4. Quyền được bảo lưu thời gian đóng bảo hiểm xã hội:
Khi nghỉ việc hoặc dừng đóng BHXH, người lao động có quyền bảo lưu thời gian đã đóng BHXH để khi tham gia lại có thể cộng dồn.
5. Quyền tham gia BHXH tự nguyện:
Người lao động có thể tham gia BHXH tự nguyện để được hưởng chế độ hưu trí và tử tuất khi không thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.
Các quyền lợi này giúp bảo vệ và hỗ trợ người lao động, đảm bảo an sinh xã hội và giúp họ ứng phó với các rủi ro trong quá trình lao động và khi hết tuổi lao động.
