Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam dự báo sẽ giảm nhẹ xuống mức 6,5% trong năm nay và tăng lên 6,8% trong năm 2024. Cùng với đó, lạm phát được dự báo sẽ tăng lên 4,5% trong năm nay và 4,3% vào năm 2024.
Đó là thông tin được Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) công bố trong ấn bản kinh tế, sáng 4-4.
Lý giải về nguyên nhân của sự suy giảm tăng trưởng kinh tế, ông Andrew Jeffries - Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam nhận định, tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2023 sẽ bị hạn chế do suy thoái kinh tế thế giới, chính sách tiền tệ tiếp tục thắt chặt ở các nước phát triển và tác động lan tỏa từ căng thẳng địa chính trị toàn cầu.
Tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm 2023 sẽ bị hạn chế do suy thoái kinh tế thế giới. Ảnh: MINH TRÚC |
Theo báo cáo Triển vọng Phát triển Châu Á (ADO) tháng 4 năm 2023, suy thoái kinh tế thế giới trầm trọng hơn trong quý 4 năm 2022 và nhiều khả năng sẽ tiếp tục trong năm 2023. Nhu cầu toàn cầu sụt giảm dự kiến sẽ tác động tới tăng trưởng công nghiệp. Ví như giá dầu, giới chuyên gia đánh giá là vẫn có xu hướng tiếp tục tăng giá, nhất là sau quyết định cắt giảm sản lượng của OPEC+ sẽ đóng góp phần lớn nguyên nhân vào việc gây nên “bão” lạm phát trên thế giới.
Theo ông Nguyễn Minh Cường - Chuyên gia Kinh tế trưởng của ADB, đó chỉ là những “cơn gió ngược” bên ngoài tác động đến kinh tế Việt Nam. Còn về bên trong, sau một thời gian dài, những mặt yếu kém về cơ cấu đã sớm bộc lộ đã trở thành thách thức nội tại của Việt Nam.
Ông Cường đánh giá, những mặt yếu kém về cơ cấu đã trở thành thách thức nội tại của Việt Nam. Ảnh: MINH TRÚC |
Thị trường trái phiếu DN đang chịu sức ép quan trọng là điều tiên quyết ảnh hưởng đến nền kinh tế Việt Nam. Thách thức tiếp theo được nhận định là do lạm phát. Dù Việt Nam đã phần nào kiểm soát được lạm phát và dự báo lạm phát sẽ có xu hướng dịu đi, nhưng nếu như tình hình thế giới có biến động thì kinh tế Việt Nam được nhận định vẫn sẽ có xu hướng biến động.
Ngoài mặt yếu kém về thị trường vốn thì thị trường lao động cũng gây sức ép lớn đến kinh tế Việt Nam.
Ba bước đột phá giúp kinh tế Việt Nam giữ vững tăng trưởng
Tuy nhiên, theo giới chuyên gia của ADB, chính sách hỗ trợ tăng trưởng thông qua việc nới lỏng tiền tệ và khối lượng lớn đầu tư công kỳ vọng được giải ngân trong năm 2023, cùng với việc mở cửa trở lại của Trung Quốc, sẽ là ba bước đột phá giúp Việt Nam đương đầu với những bất lợi này.
Ba bước đột phá cho kinh tế Việt Nam tăng trưởng bền vững là: chính sách tiền tệ, khối lượng lớn đầu tư công, cùng với việc mở cửa trở lại của Trung Quốc. ẢNH: MINH TRÚC |
Sản lượng nông nghiệp dự kiến sẽ tăng 3,2% trong năm nay do nhu cầu trong nước phục hồi và sự mở cửa của Trung Quốc. Bởi, đây là thị trường chiếm tới 45% kim ngạch xuất khẩu trái cây và rau củ của Việt Nam.
Lượng khách du lịch Trung Quốc bắt đầu quay trở lại Việt Nam cũng được kỳ vọng sẽ giúp ngành du lịch và dịch vụ ở Việt Nam đạt tăng trưởng 8,0% trong năm nay.
Đặc biệt, theo báo cáo này, đầu tư công được đánh giá sẽ là một động lực then chốt cho việc phục hồi và tăng trưởng kinh tế, giúp thúc đẩy ngành xây dựng và các hoạt động kinh tế liên quan khác.
Dự kiến một lượng đáng kể vốn đầu tư công sẽ được giải ngân trong năm 2023. Chính phủ cam kết giải ngân 30 tỷ USD trong năm nay, trong đó 90% đã được phân bổ cho các bộ ngành và tỉnh để giải ngân từ tháng 1-2023. Tuy nhiên, đầu tư nước ngoài sẽ vẫn bị ảnh hưởng do suy thoái kinh tế toàn cầu. Vốn FDI đăng ký mới giảm 38% và giải ngân giảm 4,9% trong 2 tháng đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm trước.
Cũng trong vấn đề có liên quan, ông Cường cho rằng, chính sách giảm lãi suất điều hành bất ngờ khiến Việt Nam trở thành nền kinh tế đầu tiên ở Đông Nam Á nới lỏng chính sách tiền tệ. Đây được coi là bước chuyển hướng quan trọng từ thắt chặt kiểm soát sang nới lòng sẽ hỗ trợ Việt Nam hạ nhiệt lạm phát và dịu đi sức ép tỷ giá.
"Đại dịch kéo dài làm bộc lộ những vấn đề mang tính cơ cấu, và cũng là những thách thức chính với nền kinh tế. Thị trường vốn trong nước đang chịu áp lực. Mặc dù sự bất ổn của thị trường vẫn chưa gây ra những rủi ro hệ thống do khả năng chống chịu của các ngân hàng vẫn tốt, song rủi ro ngày càng hiện hữu. Về dài hạn, cần duy trì cải cách lĩnh vực tài chính để giảm sự phụ thuộc của nền kinh tế vào nguồn vốn ngân hàng và nâng cao tính minh bạch trên thị trường vốn", ông Andrew Jeffries nhấn mạnh.
Theo báo cáo của ADB, thâm hụt tài khóa trong năm 2023 có thể cao hơn chỉ tiêu thâm hụt của năm là 4,4% GDP.
"Trong tương lai, Việt Nam cần tiếp tục cải cách để đảm bảo tài chính bền vững hơn, giảm đáng kể sự phụ thuộc vào các nguồn thu không bền vững như đất đai và dầu thô”, ông Nguyễn Minh Cường khuyến nghị.
Về phía cầu, ADB cho biết, tiêu dùng trong nước sẽ tiếp tục phục hồi trong năm 2023. Du lịch hồi sinh, các chương trình kích cầu và đầu tư công mới được khởi xướng trong tháng 1-2022 và việc tăng lương có hiệu lực từ tháng 7/2023 dự kiến sẽ giúp tiêu dùng trong nước tiếp tục tăng, mặc dù lạm phát cao hơn có thể cản trở tiêu dùng phục hồi.
Tuy nhiên, doanh thu bán lẻ 2 tháng đầu năm 2023 cao hơn 24,9% so với cùng kỳ năm 2019 - thời điểm trước đại dịch, mặc dù một phần là nhờ kỳ nghỉ Tết Nguyên đán.
Đáng chú ý, nhu cầu toàn cầu suy yếu sẽ tiếp tục tác động tới thương mại trong năm 2023. Xuất khẩu trong 2 tháng đầu năm 2023 giảm 10,4% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi nhập khẩu giảm 16,0%. Cả nhập khẩu và xuất khẩu được dự báo sẽ giảm xuống 7,0% trong năm nay và năm tới.
Tăng trưởng thương mại chậm lại có thể tạo ra thâm hụt tài khoản vãng lai tương đương 1,0% GDP trong năm nay, trước khi đạt mức thặng dư trở lại vào năm 2024.