Những năm đầu thập niên 60 của thế kỷ trước, bộ trưởng Y tế lúc bấy giờ là ông Phạm Ngọc Thạch nhận định tình hình cần bổ sung một lực lượng cán bộ y tế cấp thiết cho chiến trường miền Nam. Tính riêng giai đoạn 1961-1963, Bộ Y tế bổ sung 83 bác sĩ, dược sĩ, y sĩ vượt Trường Sơn vào Nam. Năm 1964, Trung ương thành lập Ban Dân y Trung ương Cục miền Nam do BS Nguyễn Văn Thủ làm trưởng ban.
Nhiệm vụ của Ban Dân y là tổ chức chăm lo sức khỏe, phối hợp với quân y tổ chức cấp cứu thương binh và đồng bào vùng tạm chiếm theo mô hình tại chỗ, cơ động; đào tạo cán bộ y tế nhiều trình độ khác nhau, sản xuất thuốc, vaccine, trang thiết bị đơn giản... nhằm bảo đảm cung cấp đủ và kịp thời cho việc cứu chữa thương bệnh binh...
Việc trao danh hiệu cao quý là sự ghi nhận, đánh giá của Đảng và Nhà nước đối với ngành y tế trong sự nghiệp chăm lo sức khỏe, cứu chữa thương bệnh binh suốt thời kỳ khó khăn nhất của cuộc chiến tranh chống Mỹ, góp phần giải phóng miền Nam thống nhất đất nước...