Theo quan chức Bộ Quốc phòng Nhật Bản, yêu cầu này đã được bổ sung vào báo cáo quốc phòng hàng năm dài 500 trang, sau khi các thành viên “diều hâu” của đảng cầm quyền khiếu nại dự thảo ban đầu còn quá “mềm mỏng” với Trung Quốc.
Theo báo cáo này, Trung Quốc đã bắt đầu thăm dò dầu khí trở lại trên Hoa Đông vào năm 2012, cùng vào năm chính quyền Tokyo mua lại quần đảo tranh chấp Senkaku (mà Trung Quốc gọi là Điếu Ngư) từ sở hữu tư nhân.
Bộ Quốc phòng Nhật Bản xác nhận “Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng các hệ thống thăm dò hải dương mới. Chúng tôi tiếp tục phản đối các động thái đơn phương từ phía Trung Quốc và kêu gọi chấm dứt các động thái này”.
Các giàn khoan của Trung Quốc có thể trở thành cơ sở giám sát hoạt động của Nhật Bản gần Senkaku (Ảnh: Reuters)
Phía Nhật Bản cho biết, các giàn khoan này vẫn còn chưa vươt qua đường trung tuyến giữa vùng đặc quyền kinh tế Nhật Bản và Trung Quốc. Tuy nhiên, Tokyo vẫn lo ngại các giàn khoan này có thể phạm vào những mỏ dầu khí trên lãnh thổ Nhật Bản nhưng chồng lấn qua khỏi đường trung tuyến này.
Đồng thời, Nhật Bản cũng lo ngại Trung Quốc dùng những giàn khoan này làm trạm ra-đa hoặc căn cứ cho các loại máy bay và phương tiện bay không người lái, tiến hành giám sát các hoạt động trên vùng trời và vùng biển ở Senkaku.
Báo cáo không nêu rõ số lượng và vị trí của các giàn khoan Trung Quốc triển khai tại Hoa Đông. Phía Bộ quốc phòng và bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng chưa lên tiếng phản ứng lại bản báo cáo của Nhật Bản.
Trung Quốc tiến hành xây dựng cơ sở hạ tầng trên đảo nhân tạo bãi Chữ Thập (Ảnh: CSIS)
Bản báo cáo quốc phòng lần này của chính phủ thủ tướng Shinzo Abe cũng đã đề cập và chỉ trích các dự án Trung Quốc xây dựng đảo nhân tạo tại Biển Đông. Theo đó, các động thái này của Trung Quốc là một mối đe dọa đối với an ninh khu vực.
Bản báo cáo ghi rõ: “Trung Quốc đã tiến hành cải tạo đất với tốc độ chóng mặt tại bảy rạn đá ngầm và đang xây dựng cơ sở hạ tầng trên một số đảo bao gồm đường băng và cầu cảng. Hành động này làm dấy lên sự quan ngại của cộng đồng quốc tế.”
Đây cũng là lần đầu tiên bản báo cáo của Nhật Bản có bao gồm cả các ảnh chụp vệ tinh các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trên Biển Đông. Phía Nhật Bản cũng công bố ý định thực hiện các chuyến bay giám sát trên Biển Đông.
