Bộ Chính trị: Phát triển Hà Nội và TP.HCM thành đô thị văn minh toàn cầu

Thường trực Ban Bí thư Trần Cẩm Tú đã ký ban hành Kết luận 224-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TW, ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Kết luận nêu rõ sau hơn ba năm thực hiện Nghị quyết 06-NQ/TW vẫn còn nhiều hạn chế, yếu kém vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Cụ thể như quy hoạch đô thị thiếu ổn định, chồng chéo; việc tổ chức thực hiện còn nhiều bất cập; cơ sở hạ tầng chưa theo kịp tốc độ đô thị hoá; tình trạng ùn tắc giao thông, ngập úng, ô nhiễm. Cạnh đó, việc quản lý, khai thác, sử dụng không gian ngầm còn hạn chế; không gian tầm thấp, không gian vũ trụ chưa được quan tâm; chưa thực sự gắn với yêu cầu tăng khả năng chống chịu với thiên tai, thời tiết cực đoan, biến đổi khí hậu.

Nghiêm cấm tác động, chi phối quy hoạch vì lợi ích cục bộ

Để thực hiện hiệu quả công tác quản lý quy hoạch, xây dựng và phát triển đô thị trong thời gian tới, Bộ Chính trị yêu cầu tiếp tục thực hiện quyết liệt các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ và giải pháp được nêu trong Nghị quyết 06.

Trong đó, Bộ Chính trị yêu cầu đổi mới tư duy về công tác quy hoạch đô thị, bảo đảm sự nhất quán trong tổ chức thực hiện. Các địa phương khẩn trương rà soát, điều chỉnh Quy hoạch tổng thể hệ thống đô thị và nông thôn, bảo đảm tối ưu việc sắp xếp không gian phát triển phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Kết nối đô thị với nông thôn, giữa các đô thị với nhau, kết nối đô thị với các hạ tầng giao thông chiến lược (cảng biển, sân bay, đường cao tốc, đường sắt, đường thủy).

Các đô thị đóng vai trò trung tâm phát triển, thúc đẩy liên kết vùng, địa phương và hội nhập quốc tế, đồng thời duy trì bản sắc văn hoá truyền thống. Hoàn thiện tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về quy hoạch đô thị…

Kết hợp chặt chẽ công tác quy hoạch với chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu dựa trên nền tảng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, tạo động lực tăng trưởng mới.

Đẩy mạnh sử dụng dữ liệu lớn trong lập, quản lý thực hiện quy hoạch; thiết lập hệ thống dự báo, cảnh báo và bản đồ số theo thời gian thực; nhân rộng mô hình phát triển đô thị xanh, sinh thái "làng trong phố - phố trong làng".

Bộ Chính trị cũng yêu cầu phải siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong xây dựng và tổ chức thực hiện quy hoạch. Tập trung xử lý dứt điểm tình trạng "quy hoạch treo"; khẩn trương hoàn thành các dự án hạ tầng đô thị chậm tiến độ.

Song song đó là tăng cường quản lý trật tự đô thị, trật tự xây dựng tại các thành phố và các khu vực đang trong quá trình đô thị hoá; đồng bộ giữa quy hoạch, đầu tư, vận hành; kiểm soát chặt chẽ không gian xây dựng; tăng cường vai trò giám sát cộng đồng.

Thực hiện nghiêm các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch đô thị và nông thôn.

“Nghiêm cấm tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tác động, chi phối công tác quy hoạch vì lợi ích cục bộ” – Bộ Chính trị nhấn mạnh.

Mở rộng đối tượng mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội

Một nhiệm vụ khác là trong năm 2026, hoàn thành việc sửa đổi, bổ sung quy định pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn. Hoàn thiện quy định pháp luật trong các lĩnh vực quản lý, khai thác, sử dụng, đầu tư phát triển đô thị, cấp, thoát nước, đất đai, quy hoạch, xây dựng, hạ tầng kỹ thuật, không gian ngầm, không gian tầm thấp, không gian vũ trụ, không gian công cộng, không gian xanh, mặt nước, mặt biển…

Đồng thời, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, cắt giảm thủ tục hành chính, đồng bộ với chính quyền địa phương 2 cấp, phát triển đô thị tăng trưởng xanh, bền vững, chống chịu biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, kiểm soát ô nhiễm không khí, chất thải, chống ùn tắc giao thông, bảo đảm an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước, phát triển một số tỉnh đủ điều kiện trở thành thành phố.

Bộ Chính trị còn yêu cầu phải tiếp tục thực hiện hiệu quả Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư; hoàn thành mục tiêu xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội trước năm 2030; mở rộng đối tượng mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội.

Có cơ chế phù hợp thúc đẩy phát triển nhà ở thương mại có giá phù hợp thu nhập của người dân, nhà ở công nhân tại các khu công nghiệp; thành lập, sử dụng hiệu quả Quỹ nhà ở quốc gia. Quản lý phát triển thị trường bất động sản minh bạch, công bằng, bền vững và hài hoà giữa các phân khúc, không để xảy ra tình trạng đầu cơ, đổ vỡ quy mô lớn.

“Có chế tài nghiêm khắc đối với các chủ đầu tư không triển khai đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội,… tại các khu đô thị, khu nhà ở” – Kết luận nêu rõ.

Xây dựng Chương trình tổng thể xử lý ô nhiễm ở các đô thị lớn

Đặc biệt, Bộ Chính trị yêu cầu triển khai quyết liệt các giải pháp bảo vệ môi trường đô thị. Xây dựng Chương trình tổng thể xử lý ô nhiễm không khí, nguồn nước sinh hoạt và nước thải tại các đô thị lớn, nhất là Thủ đô Hà Nội và TP.HCM. Nâng cao trách nhiệm và năng lực của chính quyền đô thị trong ứng phó thiên tai và xử lý các tình huống khẩn cấp, khủng hoảng.

Tập trung phát triển Thủ đô Hà Nội và TP.HCM trở thành đô thị văn minh toàn cầu. Khẩn trương sơ kết đánh giá tình hình thực hiện Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Nghị quyết 31 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP.HCM đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Cùng đó có đề xuất chủ trương, giải pháp phát triển Thủ đô Hà Nội và TP.HCM phù hợp với tình hình mới.

“Rà soát, sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù tạo điều kiện để các thành phố lớn như Thủ đô Hà Nội, TP.HCM và các địa phương lân cận huy động tối đa các nguồn lực công - tư triển khai đầu tư các dự án hạ tầng quy mô lớn, mang tính kết nối đồng bộ trong đô thị và trong các vùng kinh tế trọng điểm” – Bộ Chính trị nhấn mạnh.