Bộ Công Thương đang xây dựng dự thảo Nghị định về kinh doanh xăng dầu. Trong dự thảo, Bộ Công Thương đề xuất quy định các thương nhân phân phối xăng dầu không được mua bán xăng dầu của nhau, chỉ được mua từ thương nhân đầu mối.
Quy định này đã vấp phải nhiều ý kiến phản đối của các doanh nghiệp phân phối xăng dầu. Trước đó, nhóm doanh nghiệp phân phối và bán lẻ xăng dầu cũng gửi kiến nghị tới Chính phủ để nêu về những bất cập này. Các doanh nghiệp cho rằng như vậy là tạo thế độc quyền cho một số “ông lớn” đầu mối xăng dầu, là hạn chế quyền kinh doanh của doanh nghiệp.
Giải đáp vấn đề này, bà Nguyễn Thuý Hiền, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), cho biết theo quy định hiện hành, xăng dầu là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, khi tham gia thị trường các thương nhân cần phải đáp ứng, duy trì các điều kiện và thực hiện quyền và nghĩa vụ ở từng phân khúc mà thương nhân tham gia.
Bà Hiền cho biết, thời gian qua, khi cho phép thương nhân phân phối xăng dầu được mua xăng dầu của nhau tạo ra nhiều tầng nấc trung gian trong khâu phân phối làm tăng thêm chi phí trong khâu này. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn tới chiết khấu tại khâu bán lẻ ở mức thấp, không khuyến khích doanh nghiệp bán xăng dầu ra thị trường.
Không chỉ vậy, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cũng cho biết việc mua bán xăng dầu giữa các thương nhân phân phối xăng dầu với nhau trên thực tế khiến cho cùng một lượng xăng dầu đưa ra tiêu thụ trên thị trường nhưng đều nằm trong số liệu báo cáo tiêu thụ xăng dầu của nhiều thương nhân phân phối xăng dầu, tạo nên con số tiêu thụ "ảo" trên thị trường, gây khó khăn cho cơ quan quản lý nhà nước trong việc kiểm soát nguồn cung, điều tiết thị trường.
Việc thương nhân phân phối xăng dầu mua bán xăng dầu lẫn nhau như hiện nay, trên thực tế còn phục vụ mục đích kinh doanh tài chính của doanh nghiệp, tạo doanh thu cho thương nhân phân phối xăng dầu để chứng minh tài chính khi vay vốn ngân hàng, không đảm bảo đúng mục tiêu kinh doanh xăng dầu phục vụ cho nhu cầu tiêu dùng của người dân.
Do vậy, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước cho biết: “Thực hiện ý kiến kết luận của các cơ quan kiểm tra, thanh tra, điều tra, giảm tầng nấc trung gian trong khâu phân phối xăng dầu như đã trình bày. Dự thảo nghị định thiết kế theo hướng bỏ quy định mua bán xăng dầu giữa các thương nhân phân phối xăng dầu với nhau, loại bỏ số liệu “ảo” về lượng xăng dầu tiêu thụ trên thị trường”.
Theo bà Hiền, với quy định mới này sẽ giúp thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu tính toán chính xác được lượng xăng dầu tiêu thụ trong nước. Cơ quan quản lý nhà nước xác định được chính xác nhu cầu tiêu thụ trong nước để thực hiện phân giao tổng nguồn.
Trước những lo ngại nếu bỏ quy định này có thể có yếu tố hạn chế cạnh tranh trên thị trường, không đảm bảo sự công bằng khi thương nhân phân phối cho rằng bị phân biệt đối xử, bà Hiền lý giải đây là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện nên thương nhân phải tuân thủ điều kiện khi tham gia kinh doanh.
"Việc quy định thương nhân phân phối xăng dầu không được mua bán xăng dầu lẫn nhau không làm mất đi tính cạnh tranh trên thị trường. Các thương nhân trong từng phân khúc thị trường vẫn tự do cạnh tranh với nhau. Đồng thời quy định này cũng tạo động lực cho thương nhân phát triển hướng tới phân khúc thị trường cao hơn” - bà Hiền cho hay.
