Ngày 14-6, Chủ tịch nước Tô Lâm đã làm việc với TAND Tối cao. Buổi làm việc được kết nối trực tuyến với hệ thống Tòa án nhân dân trên toàn quốc.
Xét xử nghiêm minh các vụ án tham nhũng, kinh tế
Theo báo cáo của TAND Tối cao, số lượng các loại vụ việc mà Tòa án phải giải quyết bình quân những năm gần đây tăng khoảng 8%/năm với tính chất đa dạng, phức tạp.
Các Toà án không ngừng đổi mới, triển khai nhiều giải pháp đột phá, sáng tạo nên chất lượng giải quyết, xét xử các loại vụ việc tiếp tục được đảm bảo và có nhiều tiến bộ.
Tỷ lệ các bản án, quyết định bị huỷ, sửa do nguyên nhân chủ quan của Tòa án được hạn chế ở mức thấp (dưới 1,5%), đáp ứng yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra.
Từ đầu năm công tác 2024 đến nay, dù số lượng các loại vụ việc thụ lý tăng nhưng các Toà án đã giải quyết đạt tỷ lệ 62,68%; tỷ lệ các bản án, quyết định bị huỷ, sửa do nguyên nhân chủ quan của Toà án là 0,82%, đáp ứng được yêu cầu mà Nghị quyết Quốc hội đề ra.
Việc giải quyết, xét xử các vụ án hình sự bảo đảm nghiêm minh, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật; chưa phát hiện trường hợp nào kết án oan người không có tội. Chất lượng tranh tụng được bảo đảm theo hướng thực chất, hiệu quả. Hình phạt mà Toà áp dụng đối với các bị cáo đảm bảo tương xứng với tính chất, mức độ hành vi phạm tội.
Việc giải quyết, xét xử các vụ việc dân sự, vụ án hành chính bảo đảm khách quan, đúng pháp luật. Các Tòa án đã chú trọng công tác hoà giải trong giải quyết các vụ việc dân sự và tổ chức đối thoại giữa người khởi kiện và người bị kiện trong giải quyết các vụ án hành chính…
Đối với các vụ án tham nhũng, kinh tế, đã áp dụng hình phạt nghiêm khắc đối với người chủ mưu, cầm đầu, lợi dụng chức vụ chiếm đoạt tài sản của Nhà nước; chú trọng tịch thu tài sản do phạm tội mà có; áp dụng các biện pháp nhằm đảm bảo thu hồi tài sản của Nhà nước đã bị chiếm đoạt hoặc thiệt hại. Việc xét xử được Đảng, Nhà nước và Nhân dân đánh giá cao, dư luận đồng tình, ủng hộ.
Đối với các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo; các vụ án dư luận xã hội quan tâm, TAND Tối cao chỉ đạo các Toà án tổ chức xét xử nghiêm minh, đảm bảo kịp thời, đúng tiến độ, đúng pháp luật; đã xử nghiêm một số vụ án gây thiệt hại đặc biệt lớn, gây bức xúc trong xã hội, góp phần quan trọng vào công cuộc phòng, chống tham nhũng.
Công tác giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm chuyển biến tích cực, đạt tỷ lệ cao, vượt chỉ tiêu Nghị quyết của Quốc hội đề ra. Việc giải quyết đơn đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm được thực hiện theo quy trình, thủ tục chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật.
Tuy nhiên, việc giải quyết các vụ án hình sự về kinh tế, tham nhũng còn gặp khó khăn, vướng mắc như: việc thu thập chứng cứ trong quá trình điều tra, truy tố và xét xử các vụ án tham nhũng, kinh tế gặp nhiều khó khăn, phức tạp, nhất là trong việc xác định tài sản có nguồn gốc tham nhũng bởi các hành vi tham nhũng thường diễn ra trong một khoảng thời gian dài mới bị phát hiện.
Việc phối hợp trong công tác phòng, chống tham nhũng và thu hồi tài sản bị thất thoát, chiếm đoạt trong các vụ án tham nhũng, kinh tế giữa các lực lượng chức năng có lúc, có nơi còn thiếu đồng bộ, thiếu chặt chẽ, chưa kịp thời…
Tiếp tục nâng cao chất lượng xét xử
Phát biểu tại buổi làm việc, Chủ tịch nước Tô Lâm đánh giá cao những thành tích mà hệ thống TAND đã đạt được thời gian qua. Chủ tịch nước khẳng định, chất lượng, hiệu quả công tác xét xử của các tòa án ngày càng được nâng lên, góp phần quan trọng giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trường lành mạnh, ổn định cho sự phát triển của đất nước.
Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XIII của Đảng đến nay, thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Nhà nước về cải cách tư pháp, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, Tòa án các cấp đã chủ động đề ra nhiều giải pháp đột pháp để nâng cao chất lượng xét xử, đã có những bước phát triển mới trong thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp.
Chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong hoạt động tư pháp của hệ thống tòa án, Chủ tịch nước Tô Lâm đề nghị hệ thống tòa án cần nghiêm túc nhìn nhận, rút kinh nghiệm, có giải pháp phù hợp, khả thi nhằm khắc phục cho được những hạn chế, bất cập, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu nhiệm vụ trong thời gian tới.
Chủ tịch nước Tô Lâm nhấn mạnh trọng trách của các tòa án là tập trung thực hiện khẩn trương hơn yêu cầu cải cách tư pháp; những nhiệm vụ còn lại của nhiệm kỳ.
Để các mặt hoạt động của hệ thống tòa án đạt kết quả tốt, Chủ tịch nước Tô Lâm yêu cầu phải tập trung xây dựng nền tư pháp hiện đại, chuyên nghiệp, pháp quyền, tập trung nâng cao chất lượng xét xử, tuyệt đối không làm oan người vô tội, không bỏ lọt tội phạm và người phạm tội; hạn chế, tiến tới không để xảy ra các bản án bị hủy, bị sửa do lỗi chủ quan. Nâng cao chất lượng, tính khả thi, chính xác của các phán quyết, nâng cao hiệu quả thu hồi tài sản trong các vụ án tham nhũng, kinh tế.
“Sự không "chí công vô tư" trong "phụng công thủ pháp" của thẩm phán đều có thể ảnh hưởng đến sinh mạng chính trị và lợi ích, thậm chí cả tính mạng của người dân”- Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Do đó, cần xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ thẩm phán thực sự trong sạch, thanh liêm, chính trực, đặt lợi ích chung của đất nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân lên trên hết, trước hết.
Cùng với đó, Chủ tịch nước Tô Lâm cũng đề nghị tập trung giải quyết các vụ án, bảo đảm kịp thời, nghiêm minh, khách quan, công bằng, đúng pháp luật, nhất là những vụ án do Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo; chú trọng và thực hiện có hiệu quả việc thu hồi tài sản của Nhà nước bị chiếm đoạt, thất thoát, thiệt hại; khắc phục triệt để tình trạng thẩm phán nể nang, ngại va chạm khi giải quyết, xét xử các vụ án hành chính.
