Phiên thảo luận kỳ họp thứ 7, HĐND TP.HCM khóa X, chiều 26-12, "nóng" với các ý kiến liên quan đến dự thảo Nghị quyết ban hành quy định Bảng giá đất lần đầu áp dụng từ ngày 1-1-2026 trên địa bàn TP.HCM.
Các ý kiến tại kỳ họp đều xoay quanh vấn đề về bảng giá đất mới mà UBND TP.HCM trình HĐND xem xét, dựa trên sự tham mưu, đề xuất của Sở Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) TP.HCM.
Dù còn nhiều tranh cãi, nội dung này sau đó vẫn được HĐND TP.HCM thông qua.
Đề xuất lùi thời gian ban hành bảng giá đất
Đại biểu (ĐB) Nguyễn Tấn Phát, Bí thư phường Sài Gòn, cho rằng thực tế có hai sự chênh lệch rất lớn giữa đất nông nghiệp và đất ở; giữa bảng giá đất do nhà nước ban hành với giá thị trường hiện nay.
“Từ đó dẫn đến hai mâu thuẫn, đó là giữa chính quyền địa phương và người dân khi thực hiện thu hồi đất; mâu thuẫn giữa người dân với doanh nghiệp, mâu thuẫn với Luật Đất đai hướng đến việc đền bù đất nông nghiệp, đất trồng lúa là phải đảm bảo quyền lợi cho người nông dân”- ĐB Nguyễn Tấn Phát nói và cho rằng các mâu thuẫn này tiềm ẩn những vấn đề xã hội về sau.
Hay việc chia khu vực để ban hành bảng giá, ĐB Phát nói phường Tân Định, phường Sài Gòn không còn đất nông nghiệp thì việc xây dựng bảng giá đất như hiện nay chưa phù hợp.
Vì vậy, ĐB Phát cho rằng cần phân tích kĩ lưỡng, xem xét lại bảng giá đất và không nhất thiết phải ban hành thời điểm này.
ĐB Trần Quang Thắng yêu cầu TP làm rõ mức độ ảnh hưởng của bảng giá đất đến người dân khi chuyển mục đích sử dụng đất, phù hợp với điều kiện tài chính.
Giải trình tại đây, Giám đốc Sở NN&MT TP.HCM Nguyễn Toàn Thắng cho biết, bảng giá đất mới áp dụng từ 1-1-2026 so với bảng giá đất cũ tăng thêm ba nhóm đối tượng, được áp dụng theo bảng giá đất tính theo nghĩa vụ tài chính; đảm bảo cho các loại thuế, phí và sử dụng đất.
Lần này, TP cập nhật toàn bộ các tuyến đường trên ba địa bàn với số lượng trên 11.096 đối tượng. Khi bổ sung đầy đủ các tuyến đường sẽ giúp công khai, minh bạch giá đất tại vị trí thửa đất các tuyến đường, làm cơ sở thực hiện các nghĩa vụ.
Bảng giá đất lần này cũng thống nhất cách tính vị trí hẻm và giá đất thương mại, dịch vụ, đất sản xuất kinh doanh, đảm bảo công khai minh bạch cho sự phát triển kinh tế - xã hội, giúp các tổ chức, cá nhân tiếp cận được giá đất.
Bảng giá đất có lợi hơn cho người dân
Trao đổi làm rõ thêm một số nội dung được đại biểu HĐND TP.HCM quan tâm, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết, lãnh đạo các sở, ngành đã có giải trình cụ thể.
Trên cơ sở đó, UBND tiếp tục làm rõ một số vấn đề trọng tâm liên quan đến việc xây dựng và thông qua bảng giá đất.
Theo ông Nguyễn Văn Được, đất đai là lĩnh vực đặc biệt quan trọng, gắn với đời sống người dân và sự phát triển kinh tế - xã hội của TP.
Thực tiễn đã cho thấy, nhiều mâu thuẫn xã hội, biến động giàu nghèo cũng như các vấn đề phức tạp khác đều liên quan đến đất đai. Do đó, ông hiểu băn khoăn của đại biểu HĐND đối với việc thông qua hay chưa thông qua bảng giá đất là hoàn toàn xác đáng.
Chủ tịch UBND TP.HCM nói thêm, theo quy định, chậm nhất đến ngày 1-1-2026, TP phải công bố bảng giá đất để làm cơ sở thực hiện nghĩa vụ tài chính của người dân đối với Nhà nước, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất, doanh nghiệp.
Tuy nhiên, việc ban hành bảng giá cần được cân nhắc kỹ lưỡng nhằm giữ được sự hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước, người dân và cộng đồng doanh nghiệp.
“Thực tế, cả UBND và Thường trực HĐND TP.HCM đều rất trăn trở. Nhiều doanh nghiệp, nhà khoa học, nhà quản lý đã trao đổi, bày tỏ lo ngại nếu bảng giá nghiêng về một phía sẽ tạo ra những xáo trộn, phát sinh các làn sóng ngầm, ảnh hưởng không tích cực đến môi trường phát triển của TP”, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được chia sẻ.
Trong bối cảnh kinh tế năm 2025 còn đối mặt nhiều khó khăn, dù vẫn có những điểm sáng, lãnh đạo TP.HCM thống nhất quan điểm không ban hành bảng giá đất bằng mọi giá. Nếu việc ban hành gây thiếu đồng thuận xã hội, ảnh hưởng đến người dân và doanh nghiệp thì cần tiếp tục rà soát, hoàn thiện.
Đây cũng là lý do UBND và HĐND TP thận trọng, lùi thời điểm thông qua để xem xét toàn diện hơn.
Ông Nguyễn Văn Được khẳng định, việc xây dựng và thông qua bảng giá đất là trách nhiệm lớn, người thực hiện và người quyết định phải chịu trách nhiệm trước Đảng và nhân dân.
Quan điểm xuyên suốt của UBND TP là xây dựng bảng giá đất theo hướng hài hòa lợi ích của “ba nhà”, hạn chế xáo trộn, giữ ổn định xã hội trong giai đoạn hiện nay.
Theo đó, bảng giá đất được xây dựng trên nguyên tắc giữ mặt bằng ổn định chung. Chỉ những khu vực có biến động lớn về giá do tác động của đầu tư hạ tầng, điều chỉnh quy hoạch, mở rộng hoặc nâng cấp hệ thống giao thông, hoặc những trường hợp giá thị trường biến động trên 20% mới được cập nhật điều chỉnh. Các khu vực còn lại cơ bản giữ mức ổn định.
Nguyên tắc tiếp theo là khắc phục những tồn tại, bất cập kéo dài trong thời gian qua, nhất là tại các khu vực giáp ranh, đất nông nghiệp xen cài trong khu dân cư.
Chủ tịch UBND TP.HCM đánh giá, bảng giá đất lần này đã xử lý được nhiều vấn đề tồn tại trước đây. Bên cạnh đó, bảng giá mới phải bảo đảm tính đồng bộ sau khi sắp xếp, hợp nhất địa giới hành chính, thống nhất phương pháp xác định giá giữa các khu vực. Việc xây dựng bảng giá lần này được xác định theo hướng có lợi hơn cho người dân.
Chủ tịch UBND TP.HCM cũng cho rằng, so với giá thị trường, giá đất trong bảng giá hiện nay vẫn thấp. Dù vậy, bảng giá đất chủ yếu dùng để tính nghĩa vụ tài chính của người dân khi thực hiện các thủ tục đất đai; giá thấp hơn đồng nghĩa với việc giảm gánh nặng tài chính cho người dân.
Trường hợp bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất sẽ áp dụng hệ số điều chỉnh và được thẩm định riêng theo từng dự án, từng loại đất, bảo đảm người dân không bị thiệt thòi; không đẩy chi phí lên mức quá cao gây ảnh hưởng đến môi trường đầu tư. Trên cơ sở các quan điểm đó, Sở NN&MT đã thuê đơn vị tư vấn xây dựng bảng giá, bảo đảm tuân thủ các nguyên tắc đã đặt ra.
Chủ tịch UBND TP.HCM cho rằng, không có bảng giá nào là tuyệt đối hay hoàn thiện ngay từ đầu. Trong quá trình áp dụng, nếu phát sinh những điểm chưa phù hợp hoặc có biến động mới, chính quyền TP.HCM sẽ tiếp tục rà soát, điều chỉnh, cập nhật kịp thời để phù hợp thực tiễn.
