Đại án Việt Á: Những lần đưa nhận hối lộ hàng chục tỉ đồng

Ngày 3-1, TAND TP Hà Nội mở phiên tòa xét xử 38 bị cáo trong đại án Việt Á. Dự kiến phiên tòa sẽ kéo dài khoảng 20 ngày, bao gồm cả ngày nghỉ.

Các bị cáo bị xét xử về các tội đưa hối lộ, nhận hối lộ, vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng, vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.

Bị cáo Trần Thị Hồng, nhân viên kinh doanh Công ty Việt Á, có đơn xin xét xử vắng mặt vì mới sinh con. Xét thấy việc bị cáo vắng mặt có lý do chính đáng và không ảnh hưởng đến việc xét xử, HĐXX đã chấp thuận.

Đưa tiền theo “tinh thần Á Đông”

Trong ngày đầu tiên xét xử, HĐXX đã tiến hành xét hỏi các bị cáo về chuỗi hành vi sai phạm liên quan việc tham gia đề tài nghiên cứu kit xét nghiệm COVID-19, cấp phép lưu hành tạm thời, cấp phép lưu hành chính thức và sản xuất, tiêu thụ tại các địa phương.

Trả lời xét hỏi của HĐXX, bị cáo Phan Quốc Việt, chủ tịch kiêm tổng giám đốc Công ty Việt Á, khai rằng khi dịch COVID-19 bùng nổ, khoảng tháng 1, tháng 2-2020, bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu vụ phó Vụ KH&CN các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH&CN) gọi điện thoại và bảo có đề tài làm kit xét nghiệm với Học viện Quân y, thuyết phục Việt Á tham gia.

Quá trình nghiên cứu kit xét nghiệm, kiểm nghiệm, nghiệm thu giai đoạn 1, cấp phép lưu hành tạm thời và cấp phép chính thức, bị cáo Việt khai rằng khi làm hồ sơ cấp phép, có bị trả đi trả lại do khi đó COVID-19 là dịch bệnh mới nên mọi việc rất thận trọng.

Về mối quan hệ với các cá nhân có chức vụ ở Bộ Y tế, Bộ KH&CN và nhiều địa phương, Việt khai quen biết bị cáo Trịnh Thanh Hùng từ năm 2012, 2013 khi làm một đề tài với Học viện Quân y, quen biết với Nguyễn Huỳnh (cựu phó phòng, Cục Quản lý dược, Bộ Y tế) khoảng năm 2016, 2017 khi làm dự án đối tác công tư về trạm y tế phường. Cũng từ đây, quen biết cựu bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long…

Ông chủ Việt Á thừa nhận có việc đưa tiền cho các cá nhân ở Bộ Y tế, Bộ KH&CN, Văn phòng Chính phủ, CDC địa phương… Tuy nhiên, việc đưa tiền chỉ là sự “cảm ơn, chia sẻ theo tinh thần Á Đông” của bị cáo vì thấy nhiều người có trách nhiệm, nhiệt tình.

Phan Quốc Việt khai đã đưa cho bị cáo Trịnh Thanh Hùng số tiền 350.000 USD; bốn lần đưa tiền cho bị cáo Nguyễn Huỳnh, tổng số hơn 2,2 triệu USD và 4 tỉ đồng, thời điểm cuối năm 2020 và rải rác trong năm 2021.

Việt khai rằng ông Huỳnh có nhờ “hỗ trợ” cho cựu bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long. Do đó, một phần số tiền đưa cho ông Huỳnh là để đưa cho ông Long. Ông Nguyễn Thanh Long bị cáo buộc đã nhận hơn 2,2 triệu USD. Còn ông Huỳnh nhận 4 tỉ đồng của ông chủ Việt Á.

Ngoài ra, ông Việt cũng đưa tiền “cảm ơn” cựu bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh 200.000 USD, cảm ơn cựu thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc 50.000 USD.

Còn đối với Nguyễn Văn Trịnh, cựu trợ lý nguyên phó thủ tướng, Phan Quốc Việt khai đã đưa 200.000 USD vào đầu năm 2021. Khi bán kit xét nghiệm ở các địa phương, ông Việt đưa hối lộ cho bị cáo Phạm Duy Tuyến, cựu giám đốc CDC Hải Dương, 27 tỉ đồng, chuyển ba lần qua tài khoản.

Đối với ông Phạm Xuân Thăng, cựu bí thư Hải Dương, Việt khai có đưa cảm ơn 100.000 USD vào dịp Tết Nguyên đán.

“Mong tòa hiểu, hối lộ tôi sai nhưng chia sẻ lợi nhuận thì không sai. Việc này ở Việt Nam nó nhạy cảm” - ông chủ Việt Á nói.

Cáo trạng xác định tổng số tiền Phan Quốc Việt đưa hối lộ là 106,6 tỉ đồng; hành vi của bị cáo gây thiệt hại số tiền 1.235 tỉ đồng, trong đó thiệt hại cho ngân sách nhà nước 402 tỉ đồng.

Cành đào đón Tết 100 triệu hay 50.000 USD?

Các cá nhân nhận tiền của ông chủ Việt Á đều thừa nhận hành vi và có ý thức nộp khắc phục hậu quả. Các bị cáo Phạm Duy Tuyến (cựu giám đốc CDC Hải Dương), Nguyễn Minh Tuấn (cựu vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và công trình y tế, Bộ Y tế), Nguyễn Nam Liên (cựu vụ trưởng Vụ KHTC, Bộ Y tế) đều thừa nhận hành vi nhận tiền như cáo trạng nêu.

Tuy nhiên, bị cáo Phạm Công Tạc (cựu thứ trưởng Bộ KH&CN) vẫn giữ lời khai như ở giai đoạn điều tra, khẳng định bản thân không nhận 50.000 USD từ Phan Quốc Việt như cáo buộc mà chỉ nhận 100 triệu đồng.

Ông Tạc khai rằng lúc đó ông đang làm việc chuẩn bị sửa đổi Luật Sở hữu trí tuệ thì bị cáo Việt đến hỏi thăm. Khi về, bị cáo Việt để lại một túi trong đó có bộ kit test và cành đào đón Tết.

“Bị cáo nghĩ theo phong tục Á Đông thì có thể chấp nhận được. Bị cáo kiểm tra thấy có hai tập, mỗi tập 50 triệu đồng” - cựu thứ trưởng khai.

Ông Tạc cũng thừa nhận các nội dung cáo trạng quy kết nhưng cho rằng “về nhận tiền, con số không chính xác”.

Hôm nay (4-1), phiên tòa tiếp tục với phần xét hỏi.