Cụ thể, ĐB Nguyễn Phương Thuỷ (Hà Nội) cho rằng từ đầu năm 2022 đến nay, thị trường kinh doanh vàng miếng trong nước có rất nhiều điểm bất ổn và bất hợp lý.
Theo ĐB, có sự chênh lệch quá cao giữa giá vàng trong nước và giá vàng trên thị trường thế giới, có lúc lên đến trên 20 triệu/lượng, đồng thời chênh lệch quá khác biệt giữa giá vàng miếng SJC với giá vàng trang sức SJC cùng hàm lượng hoặc với giá vàng miếng của các thương hiệu khác.
Điều này gây tâm lý lo lắng, bất an của người dân, làm giảm niềm tin của giá trị đồng tiền Việt Nam và làm gia tăng nguy cơ lạm phát.
 |
ĐB Nguyễn Phương Thuỷ (Hà Nội). Ảnh: HOÀNG HẢI |
“Trách nhiệm của NHNN với tình trạng nêu trên. NHNN đã tiến hành thanh tra, kiểm tra yếu tố hình thành giá khi giá vàng miếng biến động bất thường hay chưa? Liệu có sự bắt tay, thao túng giá vàng miếng SJC trên thị trường hiện nay hay không và đến thời điểm nào NHNN sẽ đề xuất Chính phủ sửa đổi NĐ 24/2012 để có thể xử lý một cách căn cơ những bất cập của hoạt động kinh doanh vàng trong suốt thời gian qua?”.
“Câu này vừa khó lại vừa hay”- Chủ tịch QH Vương Đình Huệ bình luận sau đó.
Trả lời, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho hay giá vàng trên thị trường quốc tế thời gian qua diễn biến rất phức tạp, khó lường. Giá vàng chịu tác động của nhiều yếu tố như chỉ số đồng đô la Mỹ, căng thẳng chính trị giữa Ukraina và Nga và một loạt sự kiện thương mại, chính trị khác...
 |
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng. Ảnh; HOÀNG HẢI |
“Khó lường chúng ta thấy rất rõ là có thời điểm giá vàng tăng lên đến 2.000USD/ounce, nhưng có thời điểm giá vàng xuống khoảng 1.700-1.800USD/ounce”- bà Hồng dẫn chứng.
Ở trong nước, giá vàng có cùng xu hướng với thế giới nhưng tốc độ điều chỉnh tăng thì nhanh hơn, còn tốc độ điều chỉnh giá vàng xuống lại chậm hơn thế giới.
Bà Hồng đánh giá giá vàng của các thương hiệu khác ngoài SJC (vàng nguyên liệu), về cơ bản chênh lệch của giá vàng trong nước so với quốc tế vào khoảng 2 triệu đồng/lượng. Riêng giá vàng SJC tăng ở mức tương đối lớn, ở mức 16, 17 triệu/lượng.
Về nguyên nhân, Thống đốc cho rằng thực hiện chủ trương chống vàng hoá trong nền kinh tế, từ năm 2012, đặc biệt từ 2014 trở lại đây, NHNN không nhập vàng về để sản xuất vàng miếng. Như vậy, nguồn cung vàng miếng trong nước đã bị giảm đi, có một phần vàng đó được chuyển sang sản xuất vàng trang sức mỹ nghệ.
Thứ hai, với biến động của giá vàng thế giới, bản thân các doanh nghiệp kinh doanh vàng miếng sợ rủi ro nên niêm yết giá rất cao. SJC là thương hiệu vàng người dân ưa chuộng hơn cả nên họ niêm yết giá cao.
Thực tế, giá vàng mua và bán của các tổ chức chênh nhau khoảng 1- 1.5 triệu/lượng. Với SJC thì mua cao bán cao, và các thương hiệu vàng khác mua thấp bán thấp.
“Với vai trò quản lý nhà nước về vấn đề vàng, chúng tôi đã chuẩn bị sẵn sàng các phương án để can thiệp nếu cần thiết. Tuy nhiên, trong thời gian vừa qua, theo tổng hợp số liệu của các tổ chức kinh doanh vàng, chúng tôi thấy thực ra người dân cũng không có nhu cầu mua vàng miếng nhiều. Khi giá càng cao, nhiều người dân mang đi bán để lấy Việt Nam đồng”- bà Hồng nói.
Theo Thống đốc, Ngân hàng Nhà nước chưa tổ chức thực hiện nhập khẩu về để can thiệp vàng nhưng đã xây dựng phương án. “Trong trường hợp cần thiết, chúng tôi cũng sẽ thực hiện nhưng với nhu cầu thị trường hiện nay, Ngân hàng Nhà nước cũng chưa triển khai giải pháp này”- bà Hồng nhấn mạnh.
Chưa hài lòng với câu trả lời này, ĐB Trịnh Xuân An (Đồng Nai) bình luận: “Có lẽ Việt Nam là nước duy nhất đi ngược với thế giới là khi nào giá vàng thế giới giảm thì chúng ta lại tăng. Có những lúc lên đến khoảng cách gần 20 triệu. Đây là chuyện không thể chấp nhận được”.
ĐB Đồng Nai cho rằng đằng sau câu chuyện này có làm lợi cho doanh nghiệp, tổ chức nào hay không, cần phải phân tích, đánh giá kỹ. “Tôi không ủng hộ chuyện chúng ta tích lũy và cũng không tốt gì cho nền kinh tế khi chúng ta tập trung vào đó...”- ông An nói.
Là người chất vấn, ĐB Nguyễn Phương Thủy nói bà đánh giá rất cao việc điều hành thị trường vàng, quản lý các hoạt động kinh doanh vàng để tránh việc vàng hóa trong thời gian qua.
Tuy nhiên, ĐB Hà Nội đặt vấn đề: việc chúng ta độc quyền một thương hiệu vàng quốc gia là SJC có phải là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá vàng miếng SJC tăng cao như hiện nay không?
“Cũng là vàng miếng, cũng đúc như thế, chỉ không phải là thương hiệu SJC thì hiện nay giá trên thị trường chỉ có tầm 54,5 triệu đồng/lượng, như giá ngày hôm nay của thương hiệu Bảo tín Minh Châu. Như thế chênh nhau 15 triệu”- bà Thuỷ cho rằng xét về mặt giá thành hay so sánh với thế giới thì chênh lệch như vậy quá lớn.
“Đề nghị Thống đốc giải đáp cụ thể hơn về nội dung này”- bà Thuỷ nói đồng thời nhắc Thống đốc chưa trả lời câu hỏi về việc sửa Nghị định 24.
