Theo số liệu của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trong năm 2023, vốn FDI từ các nhà đầu tư châu Á vẫn chiếm tỉ trọng lớn, trong đó riêng Singapore, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Hồng Kông, Đài Loan đã chiếm tới 78,8% tổng vốn đầu tư vào Việt Nam.
Trong thứ tự này, tổng vốn đầu tư của Mỹ tại Việt Nam chỉ đứng thứ 11 trong tổng số 143 quốc gia và vùng lãnh thổ đang hiện diện tại quốc gia năng động khu vực Đông Nam Á này, với 1.286 dự án còn hiệu lực với tổng số vốn đăng kí 11,7 tỉ USD.
Sang hai tháng đầu năm 2024, các nhà đầu tư từ 48 quốc gia và vùng lãnh thổ đổ vốn vào Việt Nam, trong đó Singapore dẫn đầu với tổng số vốn hơn 2,08 tỷ USD, chiếm 48,5% tổng vốn đầu tư, gấp hơn 2,1 lần so với cùng kỳ 2023. Hồng Kông đứng thứ hai với gần 525,7 triệu USD, chiếm 12,2% tổng vốn đầu tư, gấp gần 5,1 lần so với cùng kỳ, tiếp theo là Nhật Bản, Trung Quốc… Mỹ vẫn nằm ngoài danh sách năm nước/vùng lãnh thổ đầu tư nhiều nhất vào Việt Nam.
Không ít ý kiến cho rằng vị trí ấy chưa tương xứng với tiềm lực của Mỹ cũng như quan hệ của nền kinh tế số một thế giới này với Việt Nam khi đã được nâng cấp lên cấp độ cao nhất.
Tuy nhiên, cựu đại sứ Mỹ tại Việt Nam, ông Ted Osius, giờ là Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (USABC) lại có đánh giá khác
Tại cuộc họp báo chiều 18-3 nhân dịp hơn 50 doanh nghiệp Mỹ đến Việt Nam tìm kiếm cơ hội làm ăn, ông Osius cho rằng giá trị Mỹ trong đầu tư nước ngoài tại Việt Nam cần phải tính tới hoạt động của các công ty đa quốc gia, chẳng hạn như Pepsi Co và CocaCola. Hai hãng nước giải khát này là doanh nghiệp Mỹ, nhưng khoản đầu tư, làm ăn của họ ở Việt Nam lại được tính theo trụ sở khu vực Đông Nam Á, đặt tại tại Singapore.
Đồng tình với quan điểm trên, ông Vũ Tú Thành - Phó giám đốc điều hành USABC lưu ý rằng những doanh nghiệp Mỹ, chẳng hạn trong lĩnh vực điện tử, giày da, may mặc, có chuỗi sản xuất toàn cầu thì họ không đầu tư vào Việt Nam dưới hình thức lập nhà máy trực tiếp.
Thay vào đó, họ yêu cầu nhà cung cấp phải sản xuất tại Việt Nam. Đầu tư vào các chuỗi giá trị như vậy có thể lên đến hàng chục tỷ USD. Vì vậy, thống kê đầu tư nước ngoài tại Việt Nam phải tính cho Mỹ cả những khoản như vậy.
Không đưa ra con số cụ thể, nhưng cả ông Vũ Tú Thành và Ted Osius đều cho rằng tổng giá trị đầu tư của Mỹ tại Việt Nam thực tế cao hơn rất nhiều so với con số 11,4 tỷ USD của năm 2023 được công bố.
