Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có kiến nghị gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về các giải pháp để thực hiện mục tiêu phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021 – 2030.
Lãi suất cho vay mua nhà ở xã hội chỉ ở mức 3 - 4,8%/năm
Theo HoREA thị trường hiện nay có 4 tồn tại, hạn chế, chủ yếu về công tác quản lý nhà nước và hoạt động phát triển nhà ở xã hội. Một là nhiều địa phương chưa đạt tỉ lệ hoàn thành phát triển nhà ở xã hội theo chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở. Tỉ lệ quỹ đất dành cho phát triển nhà ở xã hội khu vực đô thị thấp chủ yếu phụ thuộc vào quỹ đất 20% nhà ở xã hội trong dự án nhà ở thương mại.
Công tác lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng còn chưa kịp thời, dẫn đến khó khăn trong việc triển khai thực hiện các dự án nhà ở xã hội. Công tác xét duyệt đối tượng thụ hưởng chính sách, thẩm định giá nhà ở xã hội thường xuyên kéo dài so với thời hạn quy định của pháp luật, ảnh hưởng lớn đến chủ đầu tư và sự tiếp cận của người dân.
Thứ hai là tình trạng dư thừa sản phẩm nhà ở cao cấp, diện tích lớn, giá bán cao, thiếu sản phẩm nhà ở xã hội và nhà ở giá thấp phù hợp với nhu cầu của đại bộ phận người dân. Giá nhà ở xã hội bình quân còn quá cao so với thu nhập của đối tượng thụ hưởng. Nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước cho các chương trình tín dụng ưu đãi nhà ở xã hội còn thấp.
Triển khai chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ từ gói tín dụng 120.000 tỉ đồng chậm được giải ngân, điều kiện, thủ tục phức tạp, lãi suất còn cao, chưa phát huy tác dụng trong việc thu hút, khuyến khích chủ đầu tư, người mua tiếp cận gói tín dụng.
Ba là việc thực hiện chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp (giai đoạn 2021 - 2030) chưa đạt yêu cầu, đa số địa phương chưa hoàn thành chỉ tiêu.
Thứ tư, các hình thức phát triển nhà ở xã hội chưa hài hòa, mới tập trung chủ yếu vào các dự án do doanh nghiệp, hợp tác xã thực hiện nên việc hoàn thành chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội còn bị động.
HoREA cho rằng hiện nay chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội để bán, cho thuê mua được vay vốn ưu đãi bằng 120% lãi suất cho vay hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ tại Ngân hàng Chính sách xã hội. Điều này có nghĩa là mức lãi suất dành cho chủ đầu tư là 7,92%/năm trong năm 2024 và người mua, thuê mua nhà ở xã hội là 6,6%/năm, mức này quá cao so với lãi suất cho vay thương mại thông thường.
Do đó, Hiệp hội đề nghị xem xét điều chỉnh giảm mức lãi suất cho vay đối với “hộ nghèo theo chuẩn hộ nghèo quy định trong từng thời kỳ” tại Ngân hàng Chính sách xã hội về mức lãi suất 3% hoặc 4,8%/năm. Theo đó, chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được vay ưu đãi với lãi suất từ 3,6% hoặc 5,76%/năm và người mua, thuê mua nhà ở xã hội được vay ưu đãi với lãi suất từ 3% hoặc 4,8%/năm là phù hợp.
Nhà trọ cho thuê cần được coi là nhà ở xã hội
Ngoài ra, để thực hiện mục tiêu phát triển 1 triệu căn nhà ở xã hội, ông Lê Hoàng Châu-Chủ tịch HoREA đề nghị bổ sung vào Nghị định số 100/2024 quy định công nhận nhà ở riêng lẻ là nhà trọ cho thuê dài hạn cũng là một hình thức nhà ở xã hội do cá nhân, hộ gia đình đầu tư, kinh doanh.
Như vậy, chủ nhà trọ cũng được đối xử tương tự như chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội được hưởng chính sách ưu đãi về tín dụng và thuế với mức thuế khoán giảm về 3,5%/doanh thu, bao gồm 2,5% thuế giá trị gia tăng và 1% thuế thu nhập cá nhân thay vì chịu mức thuế khoán 7%/doanh thu như hiện nay.
HoREA cũng đề nghị Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung Luật Thuế giá trị gia tăng, Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp quy định chính sách ưu đãi về thuế đối với chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội chỉ để cho thuê theo hướng được giảm 70% thuế suất thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập doanh nghiệp để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư phát triển nhà ở xã hội để cho thuê.
Xây hơn 4.900 căn nhà ở xã hội trong quý III-2024
Theo báo cáo thị trường bất động sản và nhà ở quý III-2024 của Bộ Xây dựng, kết quả triển khai thực hiện dự án nhà ở xã hội trên địa bàn cả nước có 8 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô khoảng 4.960 căn.
Trong đó có 1 dự án hoàn thành một phần với quy mô 200 căn. Có 4 dự án khởi công xây dựng với quy mô 2.084 căn.
Một số dự án làm lễ động thổ như dự án nhà ở xã hội Lê Thành Tân Kiên (TP.HCM) với quy mô gần 1.500 căn; dự án nhà ở an sinh xã hội – khu 6 Vietsing (Bình Dương) hơn 1.800 căn; Dự án nhà ở xã hội KT Home (Nghệ An) với 523 căn chung cư, 23 nhà liền kề. Số lượng dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư có 3 dự án với quy mô trên 2.600 căn.