Hãng Reuters ngày 30-3 đưa tin cựu tổng thống Mỹ Donald Trump đã bị đại bồi thẩm đoàn Manhattan (bang New York) bỏ phiếu đồng ý truy tố sau cuộc điều tra ông chi tiền “bịt miệng” sao khiêu dâm Stormy Daniels trước cuộc bầu cử năm 2016. Động thái này đã khiến ông Trump trở thành cựu tổng thống Mỹ đầu tiên đứng trước khả năng bị truy tố, trong bối cảnh ông đang tái tranh cử.
Toàn cảnh vụ việc
Đài CNN đưa tin Văn phòng công tố quận Manhattan đã thông báo đến các luật sư của ông Trump về quyết định của đại bồi thẩm đoàn. Theo Reuters, hiện chưa rõ các cáo buộc cụ thể vì quyết định truy tố vẫn được niêm phong, song nguồn tin của CNN thì cho biết rằng cựu tổng thống Mỹ bị truy tố khoảng 30 cáo buộc.
 |
Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AP |
Đài NBC News và tờ The New York Times đều dẫn lời bà Susan Necheles, luật sư của ông Trump, rằng cựu tổng thống dự kiến trình diện vào ngày 4-4.
Cáo buộc liên quan cuộc điều tra của công tố viên, Trưởng Văn phòng công tố quận Manhattan Alvin Bragg dẫn đầu về khoản tiền “bịt miệng” 130.000 USD mà ông Trump trả cho sao khiêu dâm Stormy Daniels nhằm che giấu chuyện ông và cô này có quan hệ tình dục trước thềm tham gia cuộc chạy đua vào Nhà Trắng hồi năm 2016.
Trước thông tin trên, ông Trump tuyên bố mình vô tội và gọi động thái của đại bồi thẩm đoàn Manhattan là “sự đàn áp chính trị và can thiệp bầu cử ở cấp độ cao nhất trong lịch sử”. Ông cáo buộc Tổng thống Mỹ đương nhiệm Joe Biden và những đảng viên Dân chủ “đã tham gia cuộc săn phù thủy để tiêu diệt phong trào Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”, theo CNN.
Ngay sau đó, ông Trump đã kêu gọi những người ủng hộ quyên góp tiền để đối phó vụ lùm xùm pháp lý này. Ông Trump đã huy động được hơn 2 triệu USD kể từ ngày 18-3, ngày mà ông đã nói rằng sẽ bị bắt vào ngày 21-3.
Theo Reuters, ông Trump đã nhận được sự ủng hộ từ một số đối thủ tiềm năng trong cuộc đua bầu cử vào năm 2024, bao gồm Thống đốc bang Florida Ron DeSantis và cựu Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence. Ông Pence đã gọi bản cáo trạng của ông Trump là một “sự phẫn nộ”, dường như “không gì khác hơn là một cuộc đàn áp chính trị” và là “một ví dụ về việc hình sự hóa hoạt động chính trị ở nước này”.
Chia sẻ với đài Fox News, bà Nikki Haley - đối thủ khác của ông Trump trong cuộc đua đại diện đảng Cộng hòa cũng đã lên tiếng phản đối bản cáo trạng đối với cựu tổng thống. Theo bà, bản cáo trạng này nhằm mục đích “trả thù hơn là công lý”.
Quy trình pháp lý tiếp theo
NBC News còn dẫn lời hai nguồn thạo tin rằng ông Trump sẽ trình diện thẩm phán tòa sơ thẩm bang New York Juan Merchan vào khoảng 14 giờ 15 ngày 4-4 (giờ Mỹ). Trong trường hợp ông Trump từ chối trình diện, các công tố viên sẽ cần gặp quan chức ở bang Florida (nơi ông Trump ở) và xin phép dẫn độ ông về New York. Ở viễn cảnh này, Thống đốc Ron DeSantis cho rằng bang của ông “sẽ không hỗ trợ yêu cầu dẫn độ” nếu chính quyền New York yêu cầu, theo The New York Times.
Theo tờ The Washington Post, cảnh sát hoặc các quan chức thực thi pháp luật khác sẽ chụp ảnh chân dung và lấy dấu vân tay của ông Trump. Tại phiên trình diện, ông Trump sẽ nghe các cáo buộc và đưa ra phản hồi. Thẩm phán sẽ quyết định sẽ bắt giữ hay cho ông tại ngoại. Thẩm phán cũng sẽ xác định liệu ông Trump có cần nộp tiền bảo lãnh hay tuân thủ một số hạn chế nhất định trong khi chờ xét xử hay không, hoặc liệu ông có thể được tại ngoại mà không phải nạp tiền bảo lãnh hoặc bị áp các hạn chế hay không.
“Tôi khuyến khích cả những người chỉ trích và ủng hộ ông Trump hãy để quá trình diễn ra một cách hòa bình và theo luật” - lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện Chuck Schumer nói.
Về điều này, hãng tin Al Jazeera đưa tin rằng do tính chất đặc biệt của vụ việc, khả năng cao ông Trump sẽ được tại ngoại mà không cần bảo lãnh, miễn là chỉ cần hứa sẽ trình diện trước tòa khi cần thiết.
Đặc vụ của Sở Mật vụ phụ trách an ninh của cựu tổng thống Trump - ông Sean Curran, hoặc cấp phó của ông Curran có khả năng sẽ đích thân tháp tùng ông Trump khi ông trình diện trước tòa.
Một câu hỏi mà công chúng đang rất quan tâm là liệu ông Trump có phải ngồi tù hay không? Câu trả lời là nó phụ thuộc vào các cáo buộc và liệu cuối cùng ông có bị kết án hay không. The Washington Post đưa tin cáo buộc có thể liên quan đến việc sai phạm hồ sơ kinh doanh hoặc vi phạm tài chính chiến dịch tranh cử. Theo luật New York, người phạm tội này có thể bị phạt tới bốn năm tù.
Tuy nhiên, ngay cả khi ông Trump bị kết tội, điều đó không nhất thiết có nghĩa là ông ấy sẽ phải ngồi tù. Giới quan sát cho rằng việc một người không có tiền án, tiền sự bị kết án tù nhiều năm vì một tội không quá nghiêm trọng và không bạo lực là điều hiếm khi xảy ra.
Các luật sư bào chữa thường yêu cầu các thẩm phán hủy bỏ các vụ kiện chống lại thân chủ của họ, lập luận rằng không có đủ bằng chứng hoặc không có tội phạm nào được thực hiện. Tuy nhiên, ông Chabrowe - luật sư hình sự ở New York cho biết các thẩm phán hiếm khi hủy bỏ các vụ án hình sự. “Rất, rất, rất, rất ít trường hợp bị hủy bỏ theo kiến nghị” - ông nói.
Theo Reuters, các cáo buộc này có thể định hình lại cuộc đua tổng thống Mỹ vào năm 2024. Theo bà Anna G. Cominsky, giáo sư tại ĐH Luật New York, các cáo buộc không ngăn cản ông Trump tranh cử tổng thống, ngay cả khi bị kết án cũng không khiến ông ấy bị loại khỏi đường đua này.
Một số cố vấn của bà cho biết tranh cãi quanh vụ lùm xùm pháp lý là tác nhân thuận lợi để ông Trump trở lại trung tâm của sự chú ý với tư cách nhân vật có tiếng hàng đầu trong đảng Cộng hòa. Ông Gregg Hough - Chủ tịch đảng Cộng hòa ở hạt Belknap, bang New Hampshire cho rằng việc truy tố sẽ thúc đẩy sự ủng hộ ông Trump tăng mạnh nếu không đưa ra được một lời kết tội thuyết phục. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng tình trạng hỗn loạn có khả năng đe dọa vị thế của đảng Cộng hòa ở các bang vốn có lập trường dao động, cũng có thể sẽ làm suy giảm sự kiểm soát của đảng này đối với Nhà Trắng, Quốc hội và các vị trí thống đốc quan trọng.•
Các cuộc điều tra đang diễn ra liên quan đến ông Trump
Ngoài vụ liên quan đến sao khiêu dâm, ông Trump còn đối mặt với loạt điều tra pháp lý khác, theo The Washington Post.
Hiện Bộ Tư pháp Mỹ đang điều tra vai trò của ông Trump trong vụ bạo loạn tòa nhà Quốc hội Mỹ vào ngày 6-1-2021. Phe Dân chủ cùng những nghị sĩ chống ông Trump trong đảng Cộng hòa cáo buộc ông kích động đám đông biểu tình xông vào điện Capitol nhằm ngăn Quốc hội công nhận chiến thắng của ứng viên đối thủ Joe Biden.
Tiếp theo là vụ bê bối tài liệu mật khi các đặc vụ Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) đã tìm thấy hơn 100 tài liệu mật trong quá trình khám xét nơi ở của cựu tổng thống tại tư dinh Mar-a-Lago (Palm Beach, bang Florida) vào ngày 8-8-2020.
Ngoài ra, công tố viên Fani Willis của hạt Fulton (bang Georgia) cũng đang điều tra xem liệu ông Trump và các đồng minh có can thiệp bất hợp pháp vào cuộc bầu cử năm 2020 ở bang này hay không.
