Ngày 11-9, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội (QH) tiếp tục phiên họp toàn thể với việc thẩm tra báo cáo về công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) năm 2015 của Chính phủ để trình QH kỳ họp tháng 10 tới. Đây là báo cáo về công tác PCTN cuối cùng của nhiệm kỳ này.
Năm nay phát hiện chủ yếu là tham nhũng vặt
Trình bày tại phiên họp, Phó Tổng Thanh tra Trần Đức Lượng cho biết nhận thức, quyết tâm của xã hội với công cuộc chống tệ nạn tham nhũng đã có những chuyển biến tích cực.
Kết quả phát hiện, xử lý tham nhũng qua hoạt động chuyên môn, thanh tra các cấp đã phát hiện 100 vụ/172 đối tượng - tăng 46 vụ/85 đối tượng so với cùng kỳ. Tuy nhiên, kết quả của cơ quan điều tra các cấp chỉ phát hiện, khởi tố mới được 178 vụ/317 bị can - giảm 78 vụ/276 bị can.
Nhận xét về báo cáo này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Đình Quyền nói: “Điều tra án tham nhũng năm năm qua cứ giảm dần đều như vậy là vì sao? Ta đã quyết liệt củng cố bộ máy, hoàn thiện thể chế... mà kết quả lại như vậy thì đó là câu hỏi lớn của nhân dân”.
Điều hành phiên thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Văn Hiện cũng bày tỏ băn khoăn: “Giảm dần ấy là do nỗ lực đấu tranh của Đảng, Nhà nước thì tốt quá. Chứ ngược lại, tình hình tham nhũng không giảm, thậm chí nhiều hơn mà phát hiện, xử lý ít đi thì lo lắm”. Ông Hiện cũng nhận xét án tham nhũng lớn chủ yếu các năm trước, còn tham nhũng phát hiện năm nay chủ yếu là vặt vãnh.
Tới đây sẽ có cơ chế chủ động giám sát, phong tỏa tài sản tham nhũng ngay từ khi bắt đầu thanh tra, điều tra. Ảnh minh họa: HTD
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Lê Thị Nga dẫn từ báo cáo con số mới chỉ có 19/86 bộ, ngành, địa phương có báo cáo về công tác PCTN của chính mình. Nó phản ánh phần nào tính hời hợt trong công tác này. Cũng như vậy, mặc dù nghị quyết của QH đã yêu cầu khi báo cáo công tác phải nêu rõ địa chỉ, xem ở đâu có tiến bộ, ở đâu còn hạn chế, yếu kém. Tuy nhiên, trong báo cáo này chỉ nêu con số bảy bộ, ngành, địa phương tự đánh giá tham nhũng của mình là ít nghiêm trọng. “Đấy là những đơn vị nào? Ít nghiêm trọng ấy đánh giá trên căn cứ, cơ sở nào? Đã đối chiếu với các nghiên cứu xã hội học phản ánh cảm nhận thực tế của người dân, của doanh nghiệp (DN) chưa?” - bà Nga hỏi.
Chú trọng thu hồi tài sản tham nhũng
Theo Phó Tổng Thanh tra Trần Đức Lượng, thời gian tới nguy cơ tham nhũng sẽ tiềm ẩn trong chủ trương đẩy mạnh cổ phần hóa DNNN, nhất là những DN đang quản lý, sử dụng tài sản khó định giá như tài nguyên, khoáng sản, hạ tầng viễn thông; một số dự án, công trình quy mô lớn; trong việc thoái vốn đầu tư ngoài ngành kinh doanh chính của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước và cả trong quá trình xử lý nợ xấu ngân hàng...
“Đảng, Nhà nước đã thấy sớm tình hình, chỉ đạo làm nhiều lần, quyết liệt nên mới được như ngày nay. Nhưng rõ ràng còn nhiều việc phải làm và còn phải làm lâu dài, quyết liệt hơn nữa, với quyết tâm cao hơn nữa, bền bỉ và kiên trì” - ông Lượng báo cáo.
Với nhận định ấy, báo cáo của Chính phủ chủ trương năm tới sẽ tổng kết 10 năm thi hành Luật PCTN để sửa đổi toàn diện. Trong đó những vấn đề lớn sẽ phải giải quyết như thu hồi tài sản tham nhũng, cơ chế để chủ động giám sát, phong tỏa tài sản tham nhũng ngay từ khi bắt đầu thanh tra, điều tra chứ không như lâu nay đợi đến khi tòa tuyên án có hiệu lực thì tài sản tham nhũng đã tẩu tán hết.
| 22 người nộp lại quà tặng, giá trị 89 triệu đồng Tín hiệu tích cực cùng thấy trong việc kê khai tài sản, thu nhập. Số bản kê khai được công khai theo quy định đạt 98,3% - tăng 8,8% so với năm trước. Đặc biệt, có tới 1.225 trường hợp được yêu cầu xác minh tính chính xác của việc kê khai - con số bất ngờ so với 2014, cả năm chỉ có năm trường hợp. Tuy nhiên, kết quả xác minh lại chỉ phát hiện được năm người không trung thực: Một người ở Bộ GTVT bị khiển trách, một ở Thanh Hóa bị cảnh cáo, chuyển công tác khác; và hai trường hợp ở Cà Mau, một ở Bình Thuận đang trong quá trình xem xét, xử lý. Cũng giống như các năm trước, cả kỳ thống kê này chỉ có 22 người nộp lại quà tặng mà tự thấy là trái quy định với tổng giá trị vỏn vẹn 89 triệu đồng. Con số này khá tương phản với kết quả khảo sát của Thanh tra Chính phủ thực hiện hồi giữa năm. Chỉ với 512 DN vừa và nhỏ làm mẫu nghiên cứu, đã có 48% thừa nhận có tặng quà cho cán bộ, công chức trong một năm trước đó... Năm 2012, trong một khảo sát xã hội học, chỉ có gần 43% người dân nói sẵn sàng tố cáo nếu thấy chuyện bất bình. Tới khảo sát công bố tháng 8 -2015, con số này là 77,6%. |
