Điều tra sai sót, tòa vẫn kết tội

Sáng 4-4, TAND TP.HCM đã xử sơ thẩm một vụ cướp giật tài sản xảy ra từ năm năm trước mà tòa này từng bảy lần trả hồ sơ điều tra bổ sung vì chứng cứ kết tội bị cáo chưa vững chắc, bị cáo kêu oan...

Cướp giật iPad bất thành?

Theo hồ sơ, tháng 4-2013, Trần Quốc Thắng bị TAND TP.HCM phạt ba năm tù treo về tội cướp giật tài sản. Chiều 16-5-2013, các trinh sát hình sự Công an quận 1 tuần tra địa bàn thì phát hiện Thắng ngồi sau xe SH 150i do Tỷ (chưa rõ lai lịch) điều khiển có biểu hiện nghi vấn nên theo dõi.

Đến đường Bùi Viện (quận 1), Tỷ áp sát một du khách nam nước ngoài đang cầm iPad đi bộ dưới lòng đường để Thắng giật iPad. Nạn nhân dùng hai tay giữ iPad lại nên Thắng không lấy được. Tỷ chở Thắng bỏ chạy thì các trinh sát đuổi theo (một trinh sát ở lại hướng dẫn du khách cầm iPad đến Công an phường Phạm Ngũ Lão trình báo).

Các trinh sát đuổi theo Tỷ, Thắng qua nhiều tuyến đường và bắn sáu phát súng chỉ thiên nhưng Tỷ vẫn không chịu dừng xe. Đến đường Bến Vân Đồn (quận 4), Tỷ quăng xe chạy bộ, còn Thắng bị bắt giữ cùng chiếc xe. Các trinh sát đưa Thắng về Công an phường Phạm Ngũ Lão lập biên bản phạm tội quả tang.

Bị cáo Thắng tại phiên tòa ngày 4-4. Ảnh: HN

Bảy lần trả hồ sơ

Sau đó, CQĐT Công an quận 1 khởi tố vụ án, đề nghị phê chuẩn quyết định khởi tố bị can, lệnh bắt tạm giam nhưng VKS quận từ chối vì cho rằng không đủ căn cứ. Vụ án được tạm đình chỉ, đến tháng 6-2014 thì được phục hồi điều tra.

Thắng bị bắt tạm giam từ ngày 25-7-2014. Từ đó đến nay Thắng đều khai là chỉ va chạm với du khách kia chứ không cướp giật tài sản.

Bị hại trong vụ án là du khách người Nga, đã rời Việt Nam đi nước khác vào hôm sau. Tại biên bản ghi lời khai ngay sau khi xảy ra sự việc, người này khai: “Giữa tôi và tên cướp giật không giằng co máy iPad nhưng tôi khẳng định tên ngồi sau đã chạm tay vào máy của tôi”.

Theo VKSND quận 1, dù Thắng không nhận tội nhưng căn cứ vào lời khai của bị hại và nhân chứng (các trinh sát hình sự - NV), có đủ cơ sở kết luận Thắng thực hiện hành vi cướp giật tài sản.

Tháng 5-2016, VKSND quận 1 chuyển hồ sơ vụ án cho Cơ quan CSĐT Công an TP.HCM điều tra theo thẩm quyền. Ngoài lời khai của bị hại và nhân chứng là người chỉ điểm để bắt Thắng cùng các trinh sát hình sự tham gia bắt Thắng, CQĐT đã rà soát tìm người chứng kiến việc truy đuổi và bắt giữ Thắng nhưng không tìm được ai chứng kiến.

Dù vậy, VKSND TP.HCM vẫn ra cáo trạng truy tố Thắng. Quá trình tố tụng sau đó, giữa VKSND TP và TAND TP có quan điểm trái ngược trong đánh giá các chứng cứ buộc tội nên tòa phải trả hồ sơ tới lui bảy lần. Trong khi tòa cho rằng truy tố một con người thì chứng cứ phải hợp pháp, xác thực, khách quan, toàn diện... thì VKS lưu ý tòa về tình hình cướp giật đang gia tăng, nên xét xử sớm...

Trong lần mở phiên xử sơ thẩm gần nhất (tháng 12-2017), TAND TP khẳng định do đã trả hồ sơ quá nhiều lần nên sẽ không trả nữa. Thay vào đó, tòa hoãn xử để có thêm thời gian nghiên cứu vụ án, đến sáng hôm qua thì tiếp tục đưa ra xử như đã nói.

Tòa: Có sai sót nhưng vẫn có tội

Tại phiên xử sáng qua, đại diện VKS đề nghị phạt Thắng từ ba năm đến ba năm sáu tháng tù.

Trong khi đó, Thắng tiếp tục kêu oan. Luật sư của Thắng thì cho rằng vụ án có hàng loạt vi phạm tố tụng và nhấn mạnh “kết tội một con người bằng những chứng cứ không có giá trị pháp lý sẽ dẫn đến oan sai”.

Cụ thể, lực lượng chức năng không ghi nhận màu áo của Thắng trong các biên bản, kể cả biên bản phạm tội quả tang. Biên bản phạm tội quả tang được lập tại Công an phường Phạm Ngũ Lão (quận 1), còn nơi bắt Thắng thể hiện trong hồ sơ là tại phường 6 (quận 4). Các trinh sát hình sự cho rằng có sự hỗ trợ của Công an phường 6 trong việc bắt Thắng. Tuy nhiên, Công an phường 6 xác định ngày 16-5-2013, do trinh sát không trao đổi cung cấp thông tin về việc bắt Thắng nên trực ban không ghi vào sổ; cán bộ công an phường xuống địa bàn hôm đó không ai hỗ trợ như các trinh sát đã khai.

Theo luật sư, trong trường hợp này, việc bắt người phạm tội quả tang đã vi phạm Điều 82 BLTTHS, đó là phải giải ngay người phạm tội quả tang đến công an, VKS hoặc UBND gần nhất. Do biên bản lập không đúng nơi bắt giữ nên không thu thập được các lời khai của người làm chứng. Chính điều này làm cho quá trình điều tra vụ án kéo dài, phải trả hồ sơ điều tra bổ sung nhiều lần.

Cạnh đó, biên bản ghi lời khai báo cáo sự việc của một trinh sát là THH tại nhiều bút lục có dấu hiệu sửa chữa. Một trinh sát khác tham gia truy đuổi Thắng là PNMH báo cáo vụ việc bắt được Thắng lúc 16 giờ nhưng biên bản bắt giữ người phạm tội quả tang lại thể hiện bắt giữ Thắng vào lúc 16 giờ 30. Tại nhiều bút lục khác cũng có dấu hiệu sửa chữa. Lời khai cũng như biên bản của các trinh sát tham gia truy đuổi xác định bắt Thắng tại trước nhà 170/43 Bến Vân Đồn nhưng quá trình điều tra sau đó, các trinh sát xác định địa điểm bắt Thắng là trước một số nhà khác...

HĐXX nhận định quá trình điều tra có hàng loạt sai sót nhưng không làm ảnh hưởng đến bản chất vụ án. Các cơ quan tố tụng ban đầu cũng như giai đoạn điều tra sau này cần nghiêm túc rút kinh nghiệm. Theo HĐXX, Thắng tái phạm nguy hiểm, sử dụng phương tiện nguy hiểm là xe máy để đi cướp giật nên tuyên phạt Thắng ba năm sáu tháng tù. Tổng hợp bản án ba năm tù treo trước đó, Thắng phải chấp hành hình phạt chung là sáu năm sáu tháng tù.

Kết thúc phiên xử, Thắng cho biết sẽ kháng cáo. Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin khi vụ án có diễn tiến mới.