Ngày 29-3, nhiều tờ báo đăng tải một số nội dung về các dự án bauxite Tây Nguyên. Các ý kiến này được phát biểu trong buổi tọa đàm do Trung tâm Con người và Thiên nhiên (Pan Nature) tổ chức ngày 28-3. Trong đó có nêu một vài đánh giá hiệu quả kinh tế của hai dự án bauxite Tân Rai (Lâm Đồng) và Nhân Cơ (Đăk Nông). Tuy nhiên, Bộ Công Thương cho rằng các đánh giá đó là thiếu cơ sở, vội vàng.
Theo Bộ Công Thương, tính đến tháng 4-2014, các thông số đầu vào dự án Tân Rai cơ bản ổn định, không có thay đổi nhiều, giá bán alumin trên thế giới hiện đã bước vào chu kỳ tăng. Đầu năm 2014 giá bán (FOB cảng Gò Dầu) ở mức 300-310 USD/tấn, cuối năm 2014 ở mức 350-360 USD/tấn, bình quân cả năm 2014 đạt 326,5 USD/tấn, cao hơn so với tính toán của dự án (325 USD/tấn). Mức giá trên đã vượt mức dự báo tăng giá alumin trong tính toán hiệu quả kinh tế. Do vậy, hiệu quả kinh tế của dự án tăng lên; thời gian lỗ kế hoạch dự kiến sẽ giảm dưới 4 năm, thời gian thu hồi vốn cũng giảm theo.
Giá thành alumin đang lên
Về dự án Nhân Cơ, Bộ Công Thương cho biết dự án có điều kiện vận tải xuống cảng biển xa hơn, hạ tầng khó khăn hơn nên hiệu quả kinh tế thấp hơn so với Tân Rai. Dự tính thời gian lỗ kế hoạch là 5 năm, thời gian thu hồi vốn là 12 năm.
Chủ đầu tư – Tập đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam (Vinacomin) đã rút kinh nghiệm từ dự án Tân Rai, làm chủ hoàn toàn về công nghệ, cải tiến kỹ thuật và tổ chức sản xuất hợp lý để tiết giảm chi phí, tiến tới cổ phần hóa toàn bộ dự án.
Không chỉ đưa ra những nhận định của mình, Bộ Công Thương còn dẫn đánh giá của đoàn giám sát UBTV Quốc hội (khảo sát từ tháng 11-2013 đến tháng 4-2014), việc triển khai thí điểm hai dự án là chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước, nhằm khai thác tiềm năng, thế mạnh của các địa phương có tài nguyên khoáng sản, thúc đẩy phát triển toàn diện kinh tế - xã hội ở khu vực địa bàn chiến lược Tây Nguyên.
Khoản lỗ vừa công bố mang tính chất lỗ kế hoạch nên đó là chuyện bình thường
Dự án Tân Rai sau một năm vận hành thương mại bước đầu đã có kết quả tích cực, đóng góp nguồn thu ngân sách nhà nước năm 2013 là 93 tỉ đồng, tăng giá trị sản xuất ngành công nghiệp của tỉnh Lâm Đồng khoảng 1.284 tỉ đồng. Ước tính, sau khi Dự án đi vào vận hành ổn định, số thuế, phí nộp ngân sách khoảng 430 tỉ đồng/năm, doanh thu của dự án dự kiến sẽ đạt trên 4.000 tỉ đồng/năm; tạo việc làm ổn định cho khoảng 12.000 lao động liên quan, chuyển đổi cơ cấu lao động nông thôn, nâng cao đời sống người dân khu vực,
Vì vậy, Bộ Công Thương kết luận chúng ta có thể yên tâm về hiệu quả kinh tế, xã hội của hai dự án thí điểm khai thác bauxite, sản xuất alumin Tân Rai và Nhân Cơ. Theo tính toán, dự án Tân Rai lỗ kế hoạch 4 năm đầu, Nhân Cơ lỗ 5 năm đầu do phải trả nợ các khoản vay đến hạn,… Do đó, việc năm 2015 và một vài năm tiếp theo, các khoản lỗ mang tính chất lỗ kế hoạch theo dự kiến là chuyện bình thường.
