Chiều 1-4, tại phiên họp chuyên đề xây dựng pháp luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về dự án Luật Phòng không nhân dân.
Tạo lập khung pháp lý cho hoạt động phòng không nhân dân
Nêu sự cần thiết ban hành Luật, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Tổng Tham mưu trưởng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, cho hay phòng không nhân dân là một bộ phận của nền quốc phòng toàn dân và chiến tranh nhân dân. Thế trận phòng không nhân dân là một bộ phận cấu thành, không tách rời trong khu vực phòng thủ.
Ngày nay, các phương án tác chiến mới trong chiến tranh hiện đại, tiến công đường không và phòng chống tiến công đường không trở thành yêu cầu hết sức quan trọng, quyết định đến thành bại trong cục diện chiến trường.
Điều này đặt ra yêu cầu tiếp tục xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh toàn diện, phát huy sức mạnh tổng hợp của đất nước để chủ động phòng ngừa, xử lý có hiệu quả các tình huống về quốc phòng, an ninh trên không.
Mặt khác, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương cho rằng việc thực hiện nhiệm vụ xây dựng, huy động, tổ chức hoạt động phòng không nhân dân sẽ phần nào làm hạn chế quyền con người, quyền công dân, theo Hiến pháp phải được quy định trong văn bản luật.
Trong khi đó, Luật Quốc phòng và các văn bản pháp luật có liên quan đến nhiệm vụ phòng không nhân dân, quản lý tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ mới quy định khung, mang tính nguyên tắc. Từ đó đặt ra yêu cầu đòi hỏi phải tạo lập khung pháp lý đầy đủ, toàn diện cho hoạt động phòng không nhân dân để đáp ứng yêu cầu bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới…
Cũng theo Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, công tác quản lý, bảo vệ vùng trời ở độ cao dưới 5.000 m đang được nhiều quốc gia trên thế giới hết sức coi trọng. Đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, tàu bay không người lái đang được các nước nghiên cứu, chế tạo, khai thác, sử dụng cho mục đích quân sự như một lực lượng tác chiến mới mang lại hiệu quả chiến đấu cao.
“Ở trong nước, tình trạng vi phạm pháp luật của các tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ diễn ra ngày càng gia tăng, tiềm ẩn nhiều nguy cơ đe dọa đến quốc phòng, an ninh và an toàn, an ninh hàng không” - Thứ trưởng Nguyễn Tân Cương nói.
Từ những lý do trên, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định việc xây dựng, ban hành Luật phòng không nhân dân là rất cần thiết, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về quân sự, quốc phòng, có ý nghĩa thiết thực bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
4 trường hợp bị tạm giữ, thu giữ, chế áp tàu bay không người lái
Dự thảo luật gồm 8 chương với 55 điều, dành Chương IV, Mục I quy định về nhập khẩu, xuất khẩu, tạm nhập, tái xuất; thiết kế, sửa chữa, bảo dưỡng, thử nghiệm, kinh doanh; đăng ký, khai thác, sử dụng; đình chỉ chuyến bay; tạm giữ, thu giữ, chế áp đối với tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ.
Đáng chú ý, dự thảo luật quy định bốn trường hợp cơ quan có thẩm quyền được tạm giữ, thu giữ, chế áp tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ. Cụ thể:
- Tổ chức hoạt động bay khi không có giấy phép bay; bay vào khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay mà cơ quan có thẩm quyền đã cảnh báo vẫn cố tình bay vào, trừ các chuyến bay công vụ.
- Xâm phạm khu vực cảng hàng không, sân bay hoặc khu vực lân cận cảng hàng không, sân bay mà có khả năng gây mất an toàn cho hoạt động bay.
- Các hoạt động bay nhằm mục đích tuyên truyền, kích động, lôi kéo, xuyên tạc chống phá Đảng, Nhà nước và thực hiện hành vi vi phạm pháp luật.
- Sử dụng phương tiện bay siêu nhẹ mang theo các chất cháy, chất nổ, chất gây nổ, vũ khí sinh học hoặc các chất cấm.
Chính phủ quy định trình tự, thủ tục tạm giữ, thu giữ, chế áp tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ.
Thẩm tra sơ bộ nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng An ninh Lê Tấn Tới cho hay Thường trực Ủy ban cơ bản nhất trí quy định về tạm giữ, thu giữ, chế áp tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ như dự thảo luật.
Ý kiến khác trong cơ quan thẩm tra đề nghị nghiên cứu quy định theo hướng thống nhất về hậu quả pháp lý quy định tại dự thảo luật về các biện pháp, thẩm quyền đình chỉ, thu giữ, chế áp...
Về điều kiện khai thác, sử dụng tàu bay không người lái, phương tiện bay siêu nhẹ với trường hợp phải được cấp phép bay, Thường trực Ủy ban Quốc phòng An ninh đề nghị cân nhắc quy định điều kiện với người điều khiển phải đủ 18 tuổi trở lên và được đào tạo kiến thức về hàng không để đảm bảo phù hợp với thực tiễn.
Ngoài ra, có ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị quy định cụ thể hơn về tiêu chí được miễn trừ cấp phép bay để thuận lợi hơn trong tổ chức thực hiện. “Thường trực Ủy ban Quốc phòng- An ninh đề nghị Ban soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát để có quy định cho phù hợp” - ông Lê Tấn Tới nói.
