Dựa vào tin nhắn truy tố tội đánh bạc

Ngày 23-5, TAND quận 7, TP.HCM đã phải hoãn phiên xử sơ thẩm vụ Lưu Mỹ Liên bị VKSND quận này truy tố về tội đánh bạc theo khoản 1 Điều 248 BLHS (có hình phạt cao nhất đến ba năm tù). Đây là vụ án khá lạ bởi cáo trạng xác định số tiền Liên dùng để đánh bạc hơn 8 triệu đồng nhưng lại dựa vào tin nhắn điện thoại.

Đang đi bị kiểm tra tin nhắn

Theo cáo trạng, bị cáo Liên là công nhân Khu chế xuất Tân Thuận (quận 7, TP.HCM). Cuối năm 2016, đang trên đường đi làm về thì Liên bị công an phường chặn xe, kiểm tra điện thoại, phát hiện có tin nhắn phơi đề. Theo công an, tổng số tiền đánh bạc trên phơi đề trong ngày 21-12-2016 là hơn 8 triệu đồng.

Tuy nhiên, sau đó cơ quan điều tra chỉ xác định được ba người mua số tiền phơi tổng cộng chưa tới 1,9 triệu đồng. Số tiền còn lại hơn 6 triệu đồng thì không tìm ra được người chơi. Dù vậy Liên vẫn bị truy tố về tội đánh bạc.

Tại cơ quan điều tra (CQĐT) Liên khai mình nhận tin nhắn ghi số đề, sau đó giao phơi đề cho một người tên là Tú (CQĐT không làm rõ lai lịch) để hưởng hoa hồng. Tại phiên tòa Liên nói: “Cáo trạng truy tố bị cáo đánh bạc với số tiền hơn 8 triệu đồng là làm oan cho bị cáo. Bị cáo chỉ quen biết với ba người cùng công ty nhắn tin mua số đề, những người khác nhắn tin vào máy thì bị cáo không quen biết…”.

Chưa hết phần xét hỏi, HĐXX phải tuyên bố hội ý, sau đó ra thông báo hoãn phiên tòa để triệu tập ba người mà CQĐT xác định đã mua số đề của Liên.

Bị cáo Lưu Mỹ Liên tại phiên tòa. Ảnh: NGÂN NGA

Không có căn cứ truy tố

Theo luật sư (LS) Lê Văn Hoan (Đoàn LS TP.HCM), vụ án có ba điểm mà cơ quan tiến hành tố tụng chưa làm rõ. Đó là không thu được tang vật của việc đánh bạc, cụ thể là tiền. Không xác định được những đối tượng tham gia đánh bạc với số tiền hơn 6 triệu đồng mà mới chỉ xác định được ba người chơi. Nhưng cáo trạng lại xác định tổng số tiền bị cáo dùng để phạm tội là hơn 8 triệu đồng. Thứ ba là căn cứ vào số tiền trong tin nhắn điện thoại thì có được coi là căn cứ khởi tố hay không?

LS Đàm Bảo Hoàng (Đoàn LS TP.HCM) nói: “Luật quy định cơ quan tiến hành tố tụng không được sử dụng lời khai nhận tội làm chứng cứ duy nhất để buộc tội bị can, bị cáo”. Nếu CQĐT cho rằng số tiền hơn 8 triệu đồng Liên dùng để phạm tội thì phải làm rõ Liên chơi đề với ai, thắng hay thua, chủ đề là có thật hay không. Bị cáo không thể tự chơi đề một mình được. Nếu không xác định được Liên ghi phơi làm công cho chủ đề nào thì chưa có căn cứ xác định bị cáo phạm tội. Chỉ căn cứ vào lời khai của bị cáo và tờ phơi đề trên tin nhắn điện thoại để khởi tố là chưa đúng.

TS Phan Anh Tuấn (Trưởng bộ môn Luật hình sự, Trường ĐH Luật TP.HCM) phân tích: Điều 248 BLHS 1999 quy định số tiền dùng để đánh bạc từ 2 triệu đồng trở lên thì mới xử lý hình sự; còn Điều 321 BLHS 2015 thì phải từ 5 triệu đồng trở lên mới xử lý.

Do quy định về tội đánh bạc tại BLHS năm 2015 có lợi hơn BLHS năm 1999 nên căn cứ vào Nghị quyết số 144-2016 của Quốc hội thì phải áp dụng BLHS năm 2015 để xử lý đối với hành vi đánh bạc của Liên. Việc cáo trạng truy tố Liên theo BLHS 1999 là không đúng.

TS Tuấn phân tích tiếp, tại điểm b Mục 5.2 Điều 1 Nghị quyết số 01-2010 của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao (hướng dẫn xác định số tiền hoặc giá trị hiện vật của chủ đề, chủ cá độ dùng đánh bạc) quy định: “Trường hợp không có người chơi số đề, cá độ trúng số đề, thắng cược cá độ hoặc bị phát hiện, ngăn chặn trước khi có kết quả mở thưởng... thì số tiền chủ đề, chủ cá độ dùng đánh bạc là tổng số tiền mà chủ đề, chủ cá độ đã nhận của những người chơi số đề, cá độ”.

Dù tin nhắn lưu trên điện thoại của bị cáo Liên có tổng số tiền nhắn tin đánh số đề lên đến hơn 8 triệu đồng nhưng cơ quan tố tụng chỉ chứng minh có ba người tham gia đánh bạc với tổng số tiền chưa tới 2 triệu đồng. Do vậy, cáo trạng quy kết Liên với số tiền đánh bạc hơn 8 triệu đồng là không có căn cứ.