Đại sứ Anh tại Việt Nam Giles Lever phát biểu như trên tại hội thảo "Hướng đến những vùng biển mở và tự do ở Châu Á: Vai trò của Luật Biển trong việc duy trì trật tự trên biển" diễn ra ngày 12-9. Hội thảo do Học viện Ngoại giao Việt Nam phối hợp với Đại sứ quán Nhật Bản và Đại sứ quán Anh đồng tổ chức.
Quang cảnh hội thảo
Trật tự biển được cần được đến từ sự tôn trọng luật pháp
Bên cạnh đó, Đại sứ Anh tại Việt Nam Giles Lever quan điểm của Anh là hợp tác lâu dài với Việt Nam trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh biển”.
Đại sứ Giles Lever cũng cho hay, trong thời gian qua, các bên liên quan đã có những nỗ lực trong việc hướng tới xây dựng Bộ Quy tắc Ứng xử của các bên ở biển Đông (COC). Mặc dù còn nhiều tranh luận về những vấn đề chưa được ngã ngũ, tuy nhiên ít nhất vẫn có “tiềm năng” để theo đuổi COC, đưa nó trở thành công cụ có ý nghĩa và hiệu quả, giúp quản lý các tranh chấp cũng như bảo đảm môi trường hòa bình trên biển Đông. “Phía Anh cam kết tham gia nhiều hơn nữa trong các vấn đề an ninh và trật tự trên biển ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương“, Đại sứ Giles Lever khẳng định.
Cũng tại đây, Đại sứ Nhật Bản tại Việt Nam Kuio Umeda bày tỏ niềm tin và kỳ vọng vào việc bình ổn tranh chấp tại biển Đông trên tinh thần tôn trọng luật pháp quốc tế và hòa hợp, đoàn kết giữa các quốc gia. Đại sứ khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì trật tự trên biển dựa trên nguyên tắc quốc tế, theo đó sẽ giúp các bên liên quan thảo luận sâu sắc hơn để tăng cường vai trò luật pháp quốc tế, đem lại hòa bình thịnh vượng, tương lai tốt đẹp hơn cho khu vực. “Trật tự biển được chi phối không phải bằng mệnh lệnh mà bằng pháp luật nếu muốn đạt được sự thịnh vượng chung của cộng đồng quốc tế”, Đại sứ Umeda nhấn mạnh.
Trước đó, trong phần phát biểu đề dẫn của mình, PGS.TS Nguyễn Vũ Tùng, Giám đốc Học viện Ngoại giao, nhấn mạnh trong những năm gần đây, những vấn đề nổi lên ở biển Đông đã làm dấy lên mối quan ngại không chỉ trong giới học giả mà cả với giới chính trị và các nhà hoạch định chính sách. Yêu cầu đặt ra là phải có tự do hàng hải và yêu cầu đó càng ngày càng trở nên rõ rệt hơn, mạnh mẽ hơn. Cũng theo PGS.TS Nguyễn Vũ Tùng, việc bảo đảm và đề cao nguyên tắc pháp quyền trên biển đã đạt được thành tựu đáng kể trong thời gian qua.
“Phải quản lý các tranh chấp trên biển”
PGS.TS Nguyễn Vũ Tùng dẫn chứng phán quyết hồi tháng 7-2016 của Tòa Trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 về vụ kiện Philippines-Trung Quốc liên quan đến những khía cạnh thực thi và giải thích UNCLOS 1982 trên biển Đông.
“Điều này giúp chúng ta nhìn nhận một cách rõ ràng hơn trong việc diễn giải Luật Biển và Luật Quốc tế về biển. Các quốc gia có thể sử dụng phán quyết đó như là xuất phát điểm rất thuận lợi để có thể diễn giải nội dung của Luật Biển cũng như nó có thể được sử dụng như một nền tảng để xây dựng các chính sách của một quốc gia liên quan đến tranh chấp lãnh thổ trên biển”, PGS.TS Nguyễn Vũ Tùng bày tỏ.
Tại hội thảo, các đại biểu tham dự cũng đã dành nhiều thời gian thảo luận vai trò của luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS 1982. Theo các đại biểu, việc tuân thủ và thực thi đầy đủ luật quốc tế về biển đang trở nên quan trọng và cấp thiết hơn bao giờ hết.
Tiến sĩ Kentaro Nishimoto thuộc Đại học Tohoku, Nhật Bản cho rằng, do triển vọng giải quyết các tranh chấp lãnh thổ trên biển khó có thể thành hiện thực trong tương lai gần, nên điều quan trọng là cần phải quản lý các tranh chấp trên biển để duy trì hòa bình và an ninh trong khu vực trong khi vẫn tiếp tục tìm kiếm các biện pháp giải quyết cuối cùng.
Còn ông Clive Dow, Cố vấn Pháp lý thuộc Bộ Ngoại giao Anh cho rằng UNCLOS 1982 chính là một khung pháp lý “cao cấp” giúp phát triển các nền kinh tế biển đang phát triển, nhờ các quy định “đầy tham vọng” của Công ước này về cả các khía cạnh môi trường, xã hội, và kinh tế trong quản lý đại dương.
“Một số nhà bình luận hay thậm chí một số quốc gia cho rằng luật biển quốc tế không cung cấp những công cụ cần thiết để quản lý đại dương và chỉ trích những khoảng trống xung quanh UNCLOS 1982. Nếu vẫn tồn tại những khoảng trống lớn thì đó là do thất bại trong việc thực thi đầy đủ Công ước này”, ông Clive Dow nói.
