VKSND tỉnh Yên Bái vừa ban hành quyết định kháng nghị phúc thẩm đối với bản án sơ thẩm vụ án khai thác quặng trái phép xảy ra tại Yên Bái.
Bỏ lọt tội phạm
Tháng 11, TAND tỉnh Yên Bái xét xử sở thẩm đối với Lăng Đức Hân, Giám đốc Công ty Ngọc Tâm và đồng phạm về các tội vận chuyển, sử dụng trái phép vật liệu nổ và vi phạm quy định về khai thác tài nguyên.
Tâm điểm của bản án là việc tòa án xác định ông Định Tiến Hùng, Phó bí thư tỉnh đoàn Yên Bái không phạm tội.
Tuy nhiên, trong quyết định kháng nghị, VKSND tỉnh Yên Bái đề nghị TAND Cấp cao tại Hà Nội xét xử vụ án theo hướng bị cáo Đinh Tiến Hùng đã phạm tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên.
VKSND tỉnh Yên Bái cho rằng bản án sơ thẩm đã bỏ lọt người phạm tội. Bản án sơ thẩm không khách quan, toàn diện khi đánh giá cáo trạng chỉ dựa vào lời khai duy nhất của Nguyễn Văn Hậu để xác định Đinh Tiến Hùng có lời nói khởi xướng việc khai thác quặng trái phép tại mỏ núi Ngàng.
Hồ sơ vụ án thể hiện, tháng 10-2020, vì gặp khó khăn trong quá trình cấp lại giấy phép khai thác quặng cho Công ty Tuyên Huy, bị cáo Nguyễn Trọng Tuấn, Phó Giám đốc đã nói với bị cáo Nguyễn Văn Hậu, Giám đốc rằng ông quen biết bị cáo Đinh Tiến Hùng, khi đó là Phó Bí thư Thường trực Tỉnh đoàn Yên Bái.
Ngày 18-10-2020, Đinh Tiến Hùng cùng Nguyễn Văn Hậu và Nguyễn Trọng Tuấn gặp nhau tại quán cà phê Đồng Tâm bàn bạc về việc tổ chức khai thác khoáng sản trái phép.
Hai trong ba người tham gia cuộc gặp gỡ đều khai về nội dung cuộc gặp. Trong đó, bị cáo Nguyễn Trọng Tuấn có 7 lời khai và 3 bản tự khai; Nguyễn Văn Hậu có 10 lời khai, 2 bản tự khai.
Tại các biên bản đối chất giữa Tuấn, Hậu với Đinh Tiến Hùng… các bị cáo này đều khai, Đinh Tiến Hùng chủ động đặt vấn đề với nội dung: “Các ông có mỏ, tôi thì có "quan hệ". Bây giờ đang tiện việc làm đường thì cứ tiến hành khai thác quặng luôn. Tôi sẽ đứng ra lo "quan hệ, cơ chế" còn "Hùng lùn" đi tìm người về để khai thác quặng. Sau khi khai thác và bán được quặng thì tính toán trừ chi phí quan hệ, chi phí sản xuất thì tôi sẽ lấy 1/3 lợi nhuận, 2/3 còn lại là của Công ty Tuyên Huy và Hùng lùn”.
Các tài liệu này đều được thu thập theo đúng trình tự pháp luật và có sự tham gia của luật sư bào chữa cho các bị cáo, KSV… Việc gặp gỡ ngày 18/10/2020 cũng phù hợp với nhiều tài liệu, chứng cứ khác.
Bản án sơ thẩm không khách quan, toàn diện
Việc HĐXX sơ thẩm nhận định cho rằng, chỉ có lời khai duy nhất của Hậu, nên không đủ căn cứ để xác định Đinh Tiến Hùng có lời nói khởi xướng, ăn chia lợi nhuận về việc khai thác quặng trái phép tại mỏ núi Ngàng là không khách quan, toàn diện.
VKSND tỉnh Yên Bái cho rằng bản án sơ thẩm đã sai lầm khi nhận định: Đinh Tiến Hùng không phải là người thúc đẩy hoạt động khai thác quặng trái phép ở mỏ núi Ngàng, việc khai thác chưa được triển khai trong thực tế, Đinh Tiến Hùng chưa được hưởng lợi gì nên không phạm tội.
Trong thời gian từ năm 2009 đến năm 2020 (khoảng 11 năm), tại mỏ núi Ngàng không có bất cứ hoạt động khai thác khoáng sản nào. Chỉ đến ngày 18-10-2020, khi Đinh Tiến Hùng hứa hẹn đứng ra lo cơ chế, quan hệ thì Hậu và Tuấn mới đồng ý hợp tác triển khai. Các bị cáo đều khai do biết rõ Đinh Tiến Hùng có “quan hệ lớn”, có thể lo “cơ chế, quan hệ”, nên mới “tin tưởng và hoàn toàn yên tâm” khai thác.
Quá trình điều tra đã trích xuất được tin nhắn thể hiện sự hứa hẹn và tin tưởng vào mối quan hệ của Đinh Tiến Hùng, kể cả đến khi vụ án được phát hiện vẫn nghĩ Đinh Tiến Hùng “che chắn” được.
Do cùng bàn bạc, thống nhất với các bị cáo khác, dẫn đến việc khai thác trái phép khoáng sản tại mỏ núi Ngàng, nên Đinh Tiến Hùng phải đồng phạm chịu trách nhiệm hình sự về tội vi phạm quy định về khai thác tài nguyên. Bản án sơ thẩm đã sai lầm khi cho rằng bị cáo không phạm tội này.
Mặc dù có nhiều tài liệu, chứng cứ được thu thập hợp pháp, liên quan chặt chẽ với nhau, chứng minh sự thật khách quan về việc tham gia chỉ đạo của Đinh Tiến Hùng đối với hoạt động khai thác trái phép, nhưng HĐXX cấp sơ thẩm đã đánh giá không đúng, khi chỉ căn cứ vào lời khai chối tội của bị cáo để xác định Đinh Tiến Hùng không tham gia và không có vai trò gì trong hoạt động khai thác mỏ trái phép.
Quyết định kháng nghị còn cho rằng bản án sơ thẩm đã bỏ lọt hành vi phạm tội khi xác định bị cáo Trần Đắc Việt, Nguyễn Văn Báu không thực hiện hành vi vận chuyển trái phép vật liệu nổ vào ngày 19-12-2020. Bản án sơ thẩm đánh giá không đúng vai trò, quyết định hình phạt quá nhẹ với bị cáo Trần Đắc Việt.
