Sáng 25-11, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã xử phúc thẩm, tuyên hủy quyết định của chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh trong vụ kiện hành chính của bà Hồng Thị Lợi.
Không trả nhà, chỉ cho hóa giá
Trước đây, năm 1967, cha của bà Lợi mua một căn nhà ở phường 2 (thị xã Trà Vinh), sau đó sửa chữa lại để kinh doanh phòng nghỉ và lấy tên là “Phòng ngủ Thống Nhất”. Năm 1978, Nhà nước giao căn nhà này cho Công ty Khách sạn ăn uống thị xã Trà Vinh quản lý, kinh doanh phòng nghỉ, đồng thời cho cha của bà Lợi làm nhân viên phục vụ, có hưởng lương hằng tháng.
Năm 1984, UBND thị xã Trà Vinh giao nhà cho Công ty Xuất nhập khẩu thị xã Trà Vinh quản lý và sử dụng phía trước, phía sau thì để cho gia đình bà Lợi ở. Năm 1990, công ty này giải thể, gia đình bà Lợi bèn quản lý, sử dụng cả căn nhà. Năm 1992, cha của bà Lợi làm đơn xin lại nhà, đất. Hai năm sau ông mất, bà Lợi tiếp tục làm đơn xin được công nhận quyền sở hữu và quyền sử dụng toàn bộ nhà, đất.
Quá trình giải quyết sau đó, Bộ Xây dựng có công văn yêu cầu UBND tỉnh Trà Vinh bán lại nhà cho bà Lợi theo quy định tại Nghị định 61/1994 của Chính phủ (về mua bán và kinh doanh nhà ở). Tuy nhiên, UBND tỉnh Trà Vinh không đồng ý và có công văn thông báo không bán nhà cho bà Lợi theo Nghị định 61/1994 mà chỉ bán theo giá thị trường. Năm 2011, Bộ Xây dựng tiếp tục có công văn giữ nguyên quan điểm là tỉnh Trà Vinh phải bán nhà cho bà Lợi theo Nghị định 61/1994. Lần này, UBND tỉnh Trà Vinh đã đồng thuận. Tháng 7-2012, chủ tịch UBND tỉnh đã ra Quyết định 1350 bác yêu cầu của bà Lợi xin hợp thức hóa toàn bộ căn nhà, cho phép bà Lợi được mua lại nhà theo quy định tại Nghị định 61/1994.
Bà Hồng Thị Lợi vui mừng trước phán quyết của tòa phúc thẩm. Ảnh: L.TRINH
Chưa bố trí sử dụng thì phải trả nhà
Không đồng ý với việc căn nhà vốn là của gia đình mình, nay lại phải bỏ tiền ra hóa giá, bà Lợi khởi kiện Quyết định 1350 của chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh ra TAND tỉnh này.
Sau hơn một năm thụ lý, tháng 1-2014, TAND tỉnh bất ngờ ra quyết định đình chỉ giải quyết vụ án với lý do “không thuộc thẩm quyền giải quyết của tòa án”. Ba tháng sau, Tòa Phúc thẩm TAND Tối cao tại TP.HCM đã hủy quyết định đình chỉ này, yêu cầu TAND tỉnh giải quyết lại. Xử sơ thẩm hồi tháng 1-2015, TAND tỉnh Trà Vinh đã bác yêu cầu của bà Lợi. Bà Lợi kháng cáo.
Tại phiên tòa phúc thẩm, đại diện VKSND Cấp cao đề nghị HĐXX bác kháng cáo của bà Lợi vì cho rằng quyết định của chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh là có căn cứ.
Tuy nhiên, HĐXX phân tích: Nguồn gốc căn nhà là của cha mẹ bà Lợi. Nhà nước giao cho Công ty Xuất nhập khẩu thị xã Trà Vinh quản lý, sử dụng nhưng công ty này kinh doanh không hiệu quả nên đã trả lại nhà cho UBND tỉnh Trà Vinh. Từ năm 1990 đến nay, UBND tỉnh Trà Vinh vẫn chưa bố trí căn nhà cho mục đích khác nên theo quy định hiện hành, UBND tỉnh phải trao trả nhà cho những người thừa kế của cha mẹ bà Lợi.
HĐXX cũng chỉ rõ theo Điều 5 Nghị quyết 755/2005 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đối với nhà, đất đã được Nhà nước quản lý theo chính sách cải tạo xã hội chủ nghĩa trước ngày 1-7-1991 nhưng thực tế Nhà nước chưa quản lý, chưa bố trí sử dụng thì Nhà nước không tiếp tục quản lý. Người trực tiếp sử dụng được thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật. Ở đây, bà Lợi được quyền xác lập quyền và nghĩa vụ theo quy định pháp luật về nhà ở.
Từ các phân tích trên, HĐXX kết luận bản án sơ thẩm đã vận dụng không đúng tinh thần của các quy định hiện hành. Việc đại diện VKS đề nghị bác yêu cầu của bà Lợi là không phù hợp. Cuối cùng, HĐXX đã tuyên hủy toàn bộ Quyết định 1350 và yêu cầu chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh ban hành quyết định khác theo đúng quy định của pháp luật.
| “Tòa phúc thẩm đã công tâm phán quyết” Sau phiên tòa phúc thẩm, bà Lợi không giấu nổi sự vui mừng đến nghẹn ngào: “Đã hơn 20 năm nay gia đình tôi kiên trì mòn mỏi đi đòi nhà, hết đời cha rồi đến đời con. Chúng tôi đã gõ cửa hết các cơ quan quản lý từ chính quyền địa phương đến trung ương, rồi đến các cơ quan tố tụng… Tôi lo lắng thức cả đêm qua vì trước đây TAND tỉnh từng không muốn giải quyết vụ kiện này, đến khi buộc phải đưa ra xét xử thì bác yêu cầu của tôi. Tôi thật sự hạnh phúc trước kết quả xét xử phúc thẩm hôm nay. Thật lòng tôi rất cảm ơn vì tòa phúc thẩm đã công tâm phán quyết!”. |
