Sau 10 ngày làm việc kể từ ngày 11-7, phiên tòa vụ án “chuyến bay giải cứu” đã đi vào giai đoạn nghị án. Dự kiến HĐXX sẽ tuyên án vào ngày 28-7.
Cơ chế “xin-cho” ngầm tạo ra “liên minh lợi ích”
Tại tòa, hầu hết các bị cáo đều thừa nhận hành vi, trình bày về hoàn cảnh dịch bệnh, việc cấp phép chuyến bay không có quy trình cụ thể, chưa từng có tiền lệ… Nhiều luật sư bào chữa, bị cáo đưa ra lý do biện minh như hành vi đưa, nhận tiền không có sự hứa hẹn; là tự nguyện “cảm ơn”; thậm chí là “vô ý nhận tiền”… Cũng có nhiều bị cáo nhóm doanh nghiệp (DN) nói mình bị ép phải đưa tiền…
 |
| Các bị cáo tại phiên tòa. Ảnh: CTV |
Trước quan điểm này, đại diện VKS nhấn mạnh hành vi đưa, nhận tiền diễn ra xuyên suốt trong thời gian dài, giai đoạn từ đầu năm 2020 đến tháng 1-2022. Các bị cáo đưa, nhận hối lộ không quen biết nhau, không có mối quan hệ công việc làm ăn, không thể có những món quà “cảm ơn” bất thường tiền tỉ.
Theo VKS, việc hứa hẹn giữa người đưa hối lộ và người nhận hối lộ là “ngầm định”, được xác định là “cơ chế” theo lời khai của các cá nhân đại diện DN và các tài liệu có trong hồ sơ vụ án.
Hành vi của các bị cáo nhận hối lộ đã gián tiếp buộc DN đưa hối lộ phải nâng cao giá vé máy bay và các chi phí khác để bù đắp vào việc “bôi trơn”. Người phải chịu thiệt thòi ở đây là những công dân Việt Nam ở nước ngoài đang gặp rất nhiều khó khăn và mong muốn được về nước.
Các bị cáo có hành động trục lợi từ chính sách đúng đắn, nhân đạo của Nhà nước, tạo ra cơ chế “xin-cho”, tạo ra “liên minh lợi ích” để kiếm tiền trong sự khó khăn cùng cực của người dân. “Đây là một hình thức tham nhũng rất nguy hiểm’’ - VKS nói.
Kiểm sát viên - bị cáo tranh luận nảy lửa
Ngoài những con số đưa, nhận hối lộ trên trời, những lời biện minh “hài hước” thì màn buộc tội - bào chữa giữa VKS, luật sư, bị cáo liên quan đến hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của bị cáo Hoàng Văn Hưng (cựu điều tra viên chính của vụ án ở giai đoạn đầu) cũng là một trong những điểm đáng chú ý tại tòa.
Giọt nước mắt muộn màng
Khi nói lời sau cùng, nhiều bị cáo đã khóc khi trình bày hoàn cảnh của bản thân như gia đình ly hôn, mẹ đơn thân, con nhỏ, mẹ già…
Các bị cáo gửi lời xin lỗi tới Đảng, Nhà nước, các công dân về nước, xin lỗi gia đình, người thân. Nhiều bị cáo cảm thấy xấu hổ khi phải đứng trước tòa.
Bị cáo Hoàng Văn Hưng (cựu Trưởng phòng 5, Cơ quan ANĐT) bị đưa ra xét xử với cáo buộc lừa đảo chiếm đoạt 800.000 USD, khi hai bị cáo Nguyễn Thị Thanh Hằng, Lê Hồng Sơn (Công ty Blue Sky) nhờ bị cáo Nguyễn Anh Tuấn (cựu phó giám đốc Công an TP Hà Nội) tìm người giúp “chạy án”.
Trong khi Tuấn, Hằng khẳng định đưa tiền cho Hưng, trong đó có một lần đưa 450.000 USD đựng trong chiếc cặp khóa số thì từ đầu đến cuối, bị cáo Hưng khẳng định trong đó chỉ có rượu.
Vậy VKS đã dựa vào đâu để buộc tội bị cáo Hưng lừa đảo chiếm đoạt tài sản?
Trong phần đối đáp, VKS nhấn mạnh việc khởi tố, điều tra, truy tố đối với bị cáo Hưng đã được thực hiện chặt chẽ, bảo đảm tính khách quan, đúng các quy định của pháp luật.
VKS sử dụng lời khai của các bị cáo Hằng, Tuấn làm một trong những chứng cứ buộc tội. Bởi theo VKS, Sơn, Tuấn, Hưng bị bắt ở những thời điểm khác nhau, giam ở nơi khác nhau, Hằng thì được tại ngoại nhưng Sơn, Hằng, Tuấn đều khai rõ, phù hợp với nhau, phù hợp với diễn biến điều tra vụ án.
VKS đưa ra chứng cứ là tờ giấy Hằng ghi lại chi tiết ngày, tháng của 13 lần chuẩn bị tiền đưa cho Tuấn để Tuấn đưa cho Hưng. Trong đó có hai lần đưa tiền phù hợp với lời khai của bị cáo Tuấn… VKS cũng công bố clip bị cáo Hưng nhận chiếc cặp từ tài xế của bị cáo Tuấn.
VKS đánh giá tất cả phù hợp với kết quả thực nghiệm điều tra, lời khai của các bị cáo, nhân chứng, dữ liệu lịch sử cuộc gọi, thực tế cuộc sống (không ai bỏ bốn chai rượu vào chiếc cặp khóa số - PV)…
Dù vậy, trong lời nói sau cùng, bị cáo Hưng tiếp tục phủ nhận cáo buộc và nói rằng: “Mọi người thấy clip rồi nhưng không có lời khai, hình ảnh nào thể hiện bên trong có 450.000 USD”.
