Từ tự động hoá lưới điện đến làm chủ công nghệ
Ông Luân Quốc Hưng, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực TP.HCM (EVNHCMC), cho biết tự động hoá là một cấu phần quan trọng trong việc triển khai xây dựng lưới điện thông minh trên địa bàn TP. Nhận thức được vấn đề này, EVNHCMC đã bắt đầu nghiên cứu từ những năm 2011 - 2012.
 |
| Ông Luân Quốc Hưng, Phó Tổng Giám đốc Tổng công ty Điện lực TP.HCM làm việc tại Trung tâm Điều khiển 2. Ảnh: ĐT. |
Đến năm 2014 -2015, EVNHCMC đã bắt đầu triển các dự án thí điểm, điển hình là trạm 110kV Tân Sơn Nhất - không người trực đầu tiên của cả nước. Tiếp theo là dự án tự động hoá lưới điện trung thế ngầm tại khu công nghệ cao TP Thủ Đức TP.HCM và tự động hoá lưới điện trung thế nổi khu dân cư quận 7 TP.HCM.
Sau thành công của các dự án thí điểm này, trong giai đoạn 2015 - 2020, EVNHCMC đã tập trung triển khai rộng tự động hoá toàn lưới điện. Đến nay, EVNHCM đã có 56/56 trạm 110kV đều đã đáp ứng tiêu chí vận hành không người trực.
Trong đó, 48/56 trạm đã rút người trực hoàn toàn, giúp tiết giảm khoảng hơn 400 công nhân trực trạm.
Ngoài ra, đối với lưới điện trung thế chỉ từ hơn 10 thiết bị giám sát từ xa, đến nay EVNHCMC đã triển khai hơn 3.000 thiết bị và giám sát điều khiển từ xa hơn 1.000 đường dây trung thế trên địa bàn TP.
Điều đặc biệt là 60% các tuyến dây trung áp 22kV nói trên đang được vận hành tự động hóa DAS/DMS hoàn toàn và có khả năng tự động cô lập khu vực sự cố, cung cấp điện lại cho các khu vực khác trong khoảng thời gian 1-2 phút.
Tự động hoá lưới điện đã góp phần nâng cao cải thiện rõ rệt độ tin cậy cung cấp điện trên địa bàn TP. Cụ thể, trong thời gian 10 năm, từ chỉ số SAIFI (số lần mất điện bình quân/năm) là 25,04 lần và SAIDI (thời gian mất điện bình quân/năm) là 3.433 phút năm 2011. Đến năm 2021, EVNHCMC đã đạt SAIFI 0,54 lần và SAIDI 41 phút (bình quân mỗi năm giảm SAIFI 32,71% và SAIDI 35,57%). Chỉ số này đã tương đương với các công ty điện lực tiên tiến trong khu vực và trên thế giới.
Có thể nói, EVNHCMC đã cơ bản hoàn thành công tác tự động hóa lưới điện. Thành quả này đã được các tổ chức trên thể giới ghi nhận, giúp ngành điện Việt Nam đạt được 8/8 điểm quản lý kỹ thuật do tổ chức Doing Business chấm điểm tiếp cận điện năng.
Mới đây nhất, Tập đoàn điện lực Singapore ghi nhận EVNHCMC xếp hạng 53 và chấm 4/4 điểm cho lĩnh vực giám sát điều khiển lưới điện thông minh.
Điều mà EVNHCMC tâm đắc nhất qua quá trình triển khai tự động hoá lưới điện chính là tính năng động, sáng tạo và làm chủ công nghệ. Đến nay, EVNHCM đã làm chủ công nghệ từ khâu thiết kế, mua sắm VTTB, lắp đặt, cấu hình, lập trình, thử nghiệm, đưa các hệ thống vào vận hành và sau đó là quản lý sửa chữa bảo dưỡng, cập nhật, nâng cấp…. đều có thể thực hiện bằng nguồn lực nội bộ.
“Thông qua đó, đã giúp EVNHCMC tiết kiệm chi phí, không phải thuê ngoài, tạo điều kiện xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu phát triển của EVNHCMC trong giai đoạn hiện nay. Tự động hoá lưới điện đã đạt thành công như hôm nay chính là nền tảng, cơ sở để chuyển đổi số và phát triển lưới điện thông minh sâu rộng trong thời gian tới” - ông Luân Quốc Hưng nhấn mạnh.
Đưa EVNHCMC vào Top 50 công ty điện lực có lưới điện thông minh tốt nhất
Ông Luân Quốc Hưng đánh giá chuyển đổi số đang là xu hướng của cả thế giới nói chung và ngành điện trong những năm gần đây. Hiệu quả của việc chuyển đổi số được thể hiện rõ nhất trong giai đoạn dịch bệnh COVID-19 trong thời gian qua.
Trong giai đoạn cao điểm chống dịch, ngoài các giải pháp như tập trung nguồn lực để đảm bảo cấp điện, EVNHCMC đã thông qua các nền tảng để duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh.
 |
Toàn cảnh Trung tâm Điều khiển 2. Ảnh: ĐT. |
Đối với khách hàng, EVNHCMC đã áp dụng tất cả các hình thức phục vụ khách hàng trực tuyến và được chăm sóc tốt. Đối với lực lượng lao động gián tiếp có thể truy cập từ xa, họp online; đối với lực lượng lao động trực tiếp do hạn chế việc di chuyển song thông qua hệ thống tự động hoá đã đạt được hiệu quả nhất định. Từ đó, EVNHCMC vẫn có thể giám sát, vận hành toàn bộ lưới điện trên địa bàn TP. Tất cả đều được duy trì cấp điện với độ tin cậy cao, đặc biệt là giữ điện liên tục đối với 113 bệnh viện, 61 cơ sở y tế, 180 cơ sở cách ly và 31 bệnh dã chiến.
"Trên cơ sở những thành công đã đạt được, EVNHCMC đã xây dựng Đề án phát triển Lưới điện thông minh (LĐTM) giai đoạn 2021 – 2025, trong đó chúng tôi đạt mục tiêu phải vào Top 50 công ty điện lực có lưới điện thông minh tốt nhất trên toàn thế giới" - ông Luân Quốc Hưng khẳng định.
Đối với tự động hoá lưới điện, EVNHCMC sẽ tiếp tục triển khai các hạng mục nâng cao. Trong đó, năm 2022 EVNHCMC sẽ đưa vào vận hành Trung tâm Điều khiển dự phòng tách biệt hoàn toàn với trung tâm chính.
Ngoài ra, EVNHCMC cũng nâng tỉ lệ tự động hoá lưới điện trung thế, tự động hoàn toàn từ 60% lên 100%, đưa vào ứng dụng trạm 110kV không người trực đầu tiên. Đồng thời, triển khai dự án hạ tầng đo đếm thông minh.
Đối với những giai đoạn tiếp theo, EVNHCMC sẽ triển khai những ứng dụng khác như giám sát, điều khiển từ xa lưới hạ thế; xây dựng hệ thống quản lý các nguồn năng lượng phân tán; mở rộng hệ thống lưới điện thông minh thu nhỏ trên địa bàn TP.
Sản phẩm của EVNHCMC được nhân rộng
EVNHCMC rất tự hào có một sản phẩm, chương trình quản lý mất điện được Tập đoàn Điện lực Việt Nam xét duyệt và công nhận là sản phẩm make by EVN. Đối với một tổng công ty phân phối thì công tác quản lý mất điện là vô cùng quan trọng.
Trước năm 2010, việc quản lý mất điện rất rất thủ công trên các file excel. Sau năm 2010, EVNHCMC đã đưa vào quản lý trên mô hình hình cây, cơ bản đáp ứng được nhu cầu. Tuy nhiên, với nhu cầu ngày càng nâng cao và xu hướng chuyển đổi số, từ năm 2016, EVNHCMC từ nguồn lực nội bộ đã nghiên cứu thành công xây dựng chương trình quản lý mất điện trên sơ đồ đơn tuyến, nên hết sức linh hoạt trong việc kết nối với các hệ thống khác.
Thông qua việc ứng dụng chương trình này, toàn địa bàn TP việc cung cấp điện, mất điện, sửa chữa điện, quản lý cung cấp điện… đều được quản lý, thực hiện trực quan sinh động trên sơ đồ đơn tuyến.
Qua đó, EVNHCM có thể giám sát được tình hình cung cấp điện trên địa bàn TP 24/7. Chương trình này đã được EVN chấp thuận sử dụng đại trà ở tất cả các công ty điện lực trên cả nước, góp phần thống nhất đồng bộ trong công tác quản lý, báo cáo.
