Theo khoản 3 Điều 38 Luật Cư trú năm 2020, kể từ ngày 1-1-2023, toàn bộ sổ hộ khẩu (SHK), sổ tạm trú (STT) giấy sẽ không còn giá trị sử dụng. Những cuốn sổ đã cấp chỉ còn được sử dụng đến hết ngày 31-12-2022.
Mặc dù khai tử SHK, STT giấy nhưng các cơ quan chức năng vẫn duy trì quản lý cư trú đối với người dân, chỉ là thay thế hình thức quản lý từ cuốn sổ bằng giấy sang phần mềm công nghệ hiện đại, hiệu quả hơn.
 |
Công chứng viên đang kiểm tra giấy tờ tùy thân khi công chứng hợp đồng. |
Đảm bảo mỗi người dân đều có CCCD gắn chip
Ghi nhận của PV tại một số cơ quan thực hiện những thủ tục hành chính, giao dịch dân sự trên địa bàn TP.HCM, hiện nay các cơ quan này đang gấp rút chuẩn bị các thiết bị để sử dụng thông tin công dân thay thế SHK, STT.
Hiện nay, người dân vẫn cần phải làm các thủ tục đăng ký thường trú, tạm trú như trước đây… Với quy định mới, sau khi hoàn tất thủ tục đăng ký, thay vì cấp SHK giấy, cơ quan công an sẽ cập nhật thông tin của công dân vào cơ sở dữ liệu về cư trú.
Theo đó, cơ sở dữ liệu về cư trú sẽ được liên thông với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Cùng với việc bỏ SHK giấy, người dân sẽ được cấp mã số định danh cá nhân (là dãy 12 chữ số trên CCCD gắn chip). Khi đi làm các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự…, người dân chỉ cần sử dụng CCCD gắn chip mà không cần mang theo SHK hoặc lỉnh kỉnh giấy tờ như trước đây.
Ông Vương Hoài Nam, Chủ tịch UBND phường 5, quận Gò Vấp, cho biết để thực hiện việc bỏ SHK giấy sắp tới, UBND quận đã chỉ đạo các phường về việc chuẩn bị các trang thiết bị cần thiết để khai thác thông tin dữ liệu của công dân.
Hiện phường đã đặt một đầu đọc mã QR để cán bộ phường tra cứu thông tin khi người dân đến thực hiện thủ tục hành chính. Khi đó, người dân đến làm các thủ tục liên quan đến hộ tịch thay vì phải trình SHK giấy như trước đây thì chỉ cần xuất trình CCCD gắn chip.
Ngoài ra, phường cũng tăng cường rà soát, cấp CCCD gắn chip cho người dân, đảm bảo mỗi người dân đều có CCCD gắn chip để thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự được thuận lợi.
Những ai không thực hiện thay đổi, bổ sung thông tin liên quan đến SHK giấy thì không bị thu hồi.
Cần hướng dẫn cụ thể khi bỏ sổ hộ khẩu
Một lãnh đạo công an phường tại một quận ở TP.HCM cũng cho hay để đảm bảo thuận tiện cho người dân làm thủ tục hành chính, giao dịch dân sự khi bỏ SHK giấy, hiện nay lực lượng công an phường đang tích cực rà soát, cấp CCCD gắn chip cho tất cả người dân trên địa bàn.
“Theo thống kê từ số liệu cư dân trên địa bàn, hiện nay phường đã gần như hoàn tất việc cấp đổi CCCD gắn chip cho người dân. Phường chỉ còn khoảng 300 người dân chưa thực hiện cấp đổi. Cán bộ công an cũng đã đi thực tế nắm tình hình, đa phần những người này tuy có đăng ký thường trú nhưng đã rời khỏi địa phương nên không liên lạc được. Một số người thì đi du học, chưa thể về làm thủ tục cấp đổi CCCD” - vị lãnh đạo công an phường này cho biết.
Bà Huỳnh Thị Ngọc Yến, Trưởng Văn phòng công chứng Huỳnh Thị Ngọc Yến, chia sẻ: Theo hướng dẫn của cơ quan công an thì khi bỏ SHK giấy, các đơn vị, cơ quan thực hiện thủ tục hành chính, giao dịch dân sự sẽ có bảy phương thức để thực hiện khai thác thông tin khi người dân đến giao dịch.
Theo đó, để thực hiện được các phương thức này thì văn phòng công chứng phải được trang bị thiết bị đọc hoặc phần mềm khai thác thông tin cá nhân trực tuyến trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Tuy nhiên, hiện nay văn phòng vẫn chưa được trang bị.
“Việc bỏ SHK giấy theo tôi là một chủ trương đúng đắn. Tuy nhiên, để làm tốt thì cần phải có hướng dẫn cụ thể, tránh trường hợp khi bỏ SHK, người dân lại gặp khó khăn trong việc chứng minh nơi cư trú. Đồng thời giúp các cơ quan, đơn vị trong quá trình giải quyết hồ sơ, thủ tục chính xác, kịp thời cho người dân” - bà Yến đề nghị.•
Có được giữ lại sổ hộ khẩu làm kỷ niệm?
Một số bạn đọc đặt câu hỏi muốn giữ lại SHK làm kỷ niệm thì có được không?
Theo Luật Cư trú năm 2020, kể từ ngày 1-7-2021, khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong SHK, cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi SHK đã cấp. Sau đó thực hiện điều chỉnh, cập nhật thông tin trong cơ sở dữ liệu về dân cư và không cấp mới, cấp lại SHK.
Từng trả lời Pháp Luật TP.HCM về vấn đề này, lãnh đạo Cục C06 Bộ Công an cho biết khi công dân thực hiện các thủ tục về cư trú, lực lượng công an sẽ cập nhật vào cơ sở dữ liệu. Những thay đổi về cư trú sẽ được điều chỉnh trên hệ thống thông tin điện tử chứ không điều chỉnh trên SHK giấy. SHK lúc này không còn giá trị nên buộc phải thu lại theo quy định.
Hơn nữa, vì chỉ được cập nhật trên hệ thống dữ liệu điện tử, thông tin về cư trú của người dân ở cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chính thức và SHK giấy sẽ khác nhau. Việc thu lại nhằm tránh để người dân mang SHK thực hiện các giao dịch, dẫn tới phát sinh nhiều vấn đề.
Lưu ý, việc thu hồi SHK chỉ thực hiện nếu công dân có sự thay đổi thông tin cư trú trong sổ. Những ai không thực hiện thay đổi, bổ sung thông tin liên quan đến SHK giấy thì không bị thu hồi. Kể từ ngày 1-1-2023, SHK và STT hết giá trị, các giao dịch không còn sử dụng hai loại giấy tờ này, thay vào đó là sử dụng thông tin trên hệ thống dữ liệu điện tử. Đồng nghĩa, cơ quan công an sẽ không thu hồi SHK nữa, người dân hoàn toàn có thể giữ lại.
