Phe Dân chủ nói ông Trump cố tình giữ lại hai quân bài: Khoản hỗ trợ quân sự 400 triệu USD cho Ukraine và một cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng. Lý do là ông Trump muốn làm áp lực buộc chính phủ Ukraine làm hai việc: Điều tra cha con ông Joe Biden - cựu phó tổng thống Mỹ và là đối thủ chạy đua tổng thống năm 2020 với ông Trump; điều tra thông tin Ukraine can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, làm vững thêm giả thuyết rằng chính Ukraine chứ không phải Nga, đã can thiệp cuộc bầu cử này.
“Từ ba đến bốn” điều khoản luận tội
Ngày 3-12, Ủy ban Tình báo Hạ viện chuyển báo cáo điều tra sang Ủy ban Tư pháp Hạ viện. Dự kiến ngày 4-12, Ủy ban Tư pháp Hạ viện sẽ bắt đầu tiến trình luận tội, xác định tội danh của ông Trump. Tiến trình này có thể diễn ra trong hai tuần. Sau đó, Hạ viện sẽ bỏ phiếu về các điều khoản luận tội mà Ủy ban Tư pháp đề xuất và nếu được đa số thông qua, vụ việc sẽ được chuyển sang Thượng viện xét xử. Nếu đa số Thượng viện đồng ý buộc tội, ông Trump sẽ là tổng thống Mỹ đầu tiên trong lịch sử bị phế truất thông qua bị luận tội.
Hạ nghị sĩ Dân chủ Zoe Lofgren, người duy nhất từng tham gia ba cuộc điều tra luận tội ở Quốc hội Mỹ, cho rằng hành xử của ông Trump với Ukraine còn “nghiêm trọng hơn” vụ bê bối Watergate của Tổng thống Mỹ Richard Nixon, vì không chỉ nằm trong nội bộ Mỹ mà liên can đến cả nước ngoài.
Cựu thẩm phán Andrew Napolitano, nhà phân tích tư pháp cấp cao của Fox News, cho rằng Ủy ban Tình báo Hạ viện có đủ chứng cứ thỏa mãn “từ ba đến bốn” điều khoản luận tội, hay còn gọi là tội danh chống lại ông Trump: Hối lộ, vi phạm luật bầu cử, cản trở công lý và can thiệp nhân chứng. Ngoài ra, theo ông Napolitano, đảng Dân chủ có thể cũng có chứng cứ chứng minh ông Trump đã vi phạm lời tuyên thệ khi nhậm chức.
Tổng thống Donald Trump. Ảnh: REUTERS
Trở lực mang tên Thượng viện
liệu điều này có xảy ra? Các bước ở Hạ viện khả năng lớn sẽ diễn ra suôn sẻ, vì Hạ viện đang được đảng Dân chủ kiểm soát. Tuy nhiên, tình hình sẽ không đơn giản khi tiến trình đi tới bước xét xử tại Thượng viện, nơi đảng Cộng hòa của ông Trump chiếm thế đa số.
Có thể nhận thấy các dấu hiệu chống cự bên đảng Cộng hòa khi đảng này ngày 2-12 ra báo cáo 123 trang về chuyện luận tội ông Trump. Báo cáo bảo vệ tuyệt đối ông Trump, bác bỏ mọi cáo buộc điều tra của đảng Dân chủ với lập luận sắc bén.
| 67% người Mỹ ủng hộ đảng Cộng hòa tin chuyện đảng Dân chủ cáo buộc ông Trump làm áp lực lên Ukraine phải điều tra cha con ông Biden là vô căn cứ, chỉ 16% người bên đảng Cộng hòa tin điều này xảy ra thật, theo kết quả thăm dò mới đây của Trường ĐH Monmouth (Mỹ). |
Theo đảng Cộng hòa, “các chứng cứ không chứng minh được bất kỳ cáo buộc nào và không một nhân chứng nào đảng Dân chủ đưa ra điều trần có chứng cứ về hối lộ, ép buộc, hay bất kỳ trọng tội hay khinh tội nào” đối với ông Trump. Đảng Cộng hòa không thừa nhận bất kỳ hành vi sai trái nào trong các cáo buộc mà Ủy ban Tình báo Hạ viện đã điều tra.
Đảng Cộng hòa cho rằng chuyện ông Trump lo ngại về cha con ông biden là hợp lý. Sở dĩ ông Trump phong tỏa khoản hỗ trợ quân sự với Ukraine và hoãn chuyện đón tiếp Tổng thống Ukraine Vododymyr Zelensky đến thăm Nhà Trắng là để kiểm tra xem liệu ông Zelensky có là “nhà cải cách thật sự” hay không. Và ông Trump cũng không hề gây áp lực lên ông Zelensky trong cuộc điện đàm hồi tháng 7, dù ông Trump có đề nghị hỗ trợ nhưng không có điều kiện trao đổi nào.
Trước khi đảng Cộng hòa lên tiếng, Nhà Trắng tuyên bố ông Trump và cả các luật sư của ông sẽ không tham gia phiên điều trần ngày 4-12 của Ủy ban Tư pháp Hạ viện, vì không nhìn thấy có sự công bằng trong tiến trình này.
Nhiều nghị sĩ Cộng hòa liên tục yêu cầu Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff, người dẫn đầu cuộc điều tra, phải ra điều trần để thể hiện tính trung thực của mình trong quá trình điều tra. Một chi tiết đáng lưu ý nữa, nếu Hạ viện thống nhất tội danh truy tố ông Trump và chuyển vụ việc lên Thượng viện thì người phụ trách xét xử ông Trump sẽ là Chánh án Tòa án Tối cao Mỹ John Roberts, một nhân vật thuộc đảng Cộng hòa.
Đồ họa: Cẩm - Trang
