Phân ranh chuyện đời tư, chuyện báo

Luật Báo chí ràng nhà báo thu thập thông tin, công bố thông tin không được xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác. Làm sao phân ranh bí mật đời tư và thông tin báo chí?

Dù là người thường hay người nổi tiếng thì họ đều có quyền có những hoạt động riêng tư tại những nơi công cộng. Điều đó không có nghĩa là nhất cử nhất động của người nổi tiếng tại nơi công cộng đều có thể bị “chộp” lấy rồi đưa lên mặt báo.

Không cứ công cộng là tương lên báo!

Phiên tòa xét xử công khai vụ án dân sự là để đảm bảo cho tính khách quan và sự giám sát của xã hội... Điều đó không có nghĩa là nhà báo được quyền thu thập tài liệu, thông tin, hình ảnh… về phiên tòa và công khai trên mặt báo cho cả triệu người biết. Việc thu thập, công bố thông tin về phiên tòa ly hôn của cá nhân phải xin phép và được người đó đồng ý.

Ví dụ, ông B lập di chúc chuyển giao tài sản cho con mình tại phòng công chứng. Việc này là công khai nhưng không có nghĩa là ai cũng có thể công bố thông tin ấy cho mọi người.

Trước đây, tại Củ Chi có ông A không thực hiện nghĩa vụ theo bản án ly hôn. UBND xã lên loa công cộng thông báo ông A phải thực hiện nghĩa vụ cấp dưỡng nuôi con. Ông A khiếu nại UBND xã đã làm lộ thông tin bí mật đời tư của ông. Vì chỉ có cơ quan thi hành án mới có quyền thông báo và yêu cầu ông thực hiện nghĩa vụ này, UBND xã không thể đem chuyện nuôi con của ông công bố cho cả ngàn người biết.

Kể chuyện mình không được lộ chuyện người!

Cá nhân A có quyền lên báo kể về đời tư của mình (ví dụ việc đã từng kết hôn và ly hôn với cô X) nhưng không được phép công bố tên tuổi của cô X nếu cô X không đồng ý. Vì tuy ông A không coi đó là bí mật nhưng với cô X thì đó là bí mật không muốn mọi người biết đến, nhắc đến. Do đó, cá nhân chỉ có quyền công bố bí mật đời tư của mình mà không có quyền công bố, làm lộ bí mật đời tư của người khác. (Không nói tên cụ thể nhưng có thể nhận biết được người đó thì vẫn bị coi là xâm phạm).

Phân ranh chuyện đời tư, chuyện báo ảnh 1

Trường hợp này, tờ báo đăng là xâm phạm bí mật đời tư và người cung cấp thông tin bị coi là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Không phải chuyện bí mật chưa bị lộ

Ngay cả chồng, vợ cũng phải bảo vệ bí mật đời tư của nhau. Mọi vấn đề liên quan đến tài sản, sức khỏe, công việc, tiền gửi ngân hàng, bệnh tật, thu nhập, nghĩa vụ đóng thuế, giấy tờ hộ tịch, bản án, bí quyết kinh doanh… đều được coi là bí mật đời tư và được pháp luật bảo vệ bởi những luật chuyên ngành. Ví dụ: cấm tiết lộ họ tên, địa chỉ, bút tích của người tố cáo (Luật Khiếu nại, tố cáo); cấm công khai tên, địa chỉ, hình ảnh của người nhiễm HIV, hoặc tiết lộ cho người khác biết việc một người nhiễm HIV khi chưa được sự đồng ý của người đó (Điều 8 Luật Phòng chống nhiễm HIV)… Những quyền nhân thân của cá nhân được quy định trong Bộ luật Dân sự đều coi là quyền bí mật đời tư. Quyền hiến các bộ phận trong cơ thể, quyền xác định lại giới tính… cũng là quyền bí mật đời tư. Cần phải hiểu quyền “bí mật đời tư” không phải là “đời tư” còn đang “bí mật” chưa lộ ra cho ai biết thì mới được bảo vệ.

Luật sư TRƯƠNG THỊ HÒA

Đã bật mí thì không còn là bí mật

Tôi cho rằng bí mật đời tư của một nghệ sĩ khác với bí mật đời tư của người thường. Nghệ sĩ là người của công chúng, do vậy một phần nào đó những thông tin về cá nhân, đời sống tình cảm của họ cũng có thể bị (hoặc được) công chúng quan tâm, bình bàn, khen chê. Vấn đề là không ai được thêm bớt thông tin, sự kiện... - theo kiểu nói không thành có.

Trường hợp ca sĩ A khi trả lời phỏng vấn nói là “chưa có chồng” nhưng báo lại phát hiện thông tin là có chồng thì có lẽ không còn là “bí mật đời tư” nữa. Vì chính ca sĩ A đã công khai (bằng cách trả lời báo chí) về việc này rồi. Tranh chấp pháp lý trong chuyện này không phải là lộ bí mật hay không lộ bí mật mà là thông tin đúng hay sai, chính xác hay không chính xác. 

Luật sư TRẦN HỒNG PHONG, Công ty Luật hợp danh Ecolaw

Bi Rain sẽ kiện báo?

Có thể nam ca sĩ kiêm diễn viên nổi tiếng Bi Rain sẽ ủy quyền luật sư tiến hành một vụ kiện báo chí.

Trước đó, Bi Rain đã cùng người đại diện phủ nhận chuyện nảy sinh tình cảm với nữ diễn viên-người mẫu nổi tiếng Jeon Ji Hyun. Nhưng Daily Sports Seoul lại đưa ra thêm một bức ảnh mới được cho là của hai ngôi sao xứ Hàn dù người nữ trong ảnh chỉ thấy phần sau lưng.

Theo ca sĩ Bi Rain thì “lương tâm anh trong sạch và chẳng có gì phải sợ”. Còn bên báo Daily Sports Seoul thì ngoan cố viết rằng phóng viên đã theo dõi cặp  này suốt gần một năm, họ có bằng chứng chắc chắn. Các báo này còn đăng hình ảnh của Bi Rain Jeon Ji Hyun với nhẫn và vòng đeo tay giống nhau như là bằng chứng của mối quan hệ.

Trả lời phỏng vấn qua điện thoại với Daily Hankook, Bi Rain thẳng thắn: “Xin đề nghị phóng viên nọ hãy cho tôi xem những cái gọi là bằng chứng đó”. Bi Rain cũng xác nhận với Daily Hankook rằng anh mới chỉ gặp Jeon Ji Hyun có vài lần. Giải thích ngắn gọn về chiếc nhẫn được cho là nhẫn đôi, chàng ca sĩ này cho biết: “Thực chất chỉ là kỷ vật gia đình. Chiếc nhẫn mà tôi đang đeo đã từng thuộc về cha tôi. Tôi sẽ cho mọi người thấy những chiếc nhẫn trong gia đình tôi trên Twitter”.

NGA BÍCH (Theo Daily Hankook.AKPop.)

----------------------------------------------------------

Đánh hội đồng thai phụ là sự nhẫn tâm

Phân ranh chuyện đời tư, chuyện báo ảnh 2

Thực trạng báo chí, truyền thông hiện nay khai thác đời tư nghệ sĩ chừng như đang bị mất kiểm soát. Nghệ sĩ cũng là người bình thường, cũng có đúng - sai, xấu - tốt, có quá khứ - hiện tại - tương lai… Và họ có quyền được tôn trọng đời tư. Khi họ không phạm pháp thì không cớ gì lại bị bôi nhọ, đem chuyện riêng của họ công khai cho công chúng bàn thảo. Nếu muốn góp ý, nghệ sĩ luôn sẵn sàng lắng nghe, nếu có sai sót thì họ càng cố gắng sửa để hình ảnh họ đẹp hơn trong mắt công chúng. Điều đó khác với việc bới móc, chà đạp làm nghệ sĩ không còn tinh thần xuất hiện trước công chúng.

Nhiều nghệ sĩ giở báo ra hoặc đọc báo mạng thấy thông tin về mình mà chưng hửng vì không biết họ lấy ở đâu ra. Tại sao đời tư của cá nhân từ xửa xưa lại bị lôi ra nói một cách thiếu thiện chí làm ảnh hưởng đến nghệ sĩ và người thân trong thời điểm hiện tại? Tôi gọi đó là nhẫn tâm, thiếu thiện chí.

Báo chí có trọng trách định hướng cho độc giả. Nếu chỉ chăm chăm vào khai thác, bới móc đời tư nghệ sĩ để giật gân câu khách thì độc giả cũng sai đường. Như vậy xã hội có ổn hay không?

Tôi nghĩ nghệ sĩ cần được bảo vệ trước sự lạm dụng quá lớn thông tin về đời tư. Không ai muốn bị lôi chuyện riêng thành công khai, thậm chí trở thành diễn đàn để ai cũng có thể nhảy vào nói. Dù có người khen, kẻ chê, ủng hộ - phản bác… nhưng bị ảnh hưởng tinh thần nặng nhất vẫn là người bị đưa lên mặt báo.

Riêng với sự việc Hồ Ngọc Hà, tôi khá bức xúc bởi Hà đang là thai phụ. Dù trong tình huống nào thì thai phụ cũng là đối tượng được bảo vệ. Trong lúc Hà yếu đuối, nhạy cảm nhất thì một số báo lá cải xúm vô đánh hội đồng, như thế quá tàn nhẫn. Nghệ sĩ đều hoang mang.

Người mẫu XUÂN LAN

Không nên cổ súy khai thác đời tư

Phân ranh chuyện đời tư, chuyện báo ảnh 3

Những thông tin riêng tư, tiêu cực thì báo chí cũng nên chọn lựa khi đưa đến độc giả. Bởi cuộc sống cá nhân của nghệ sĩ cũng như người thường không phải khi nào cũng toàn vẹn. Những mặt tốt thì nên đẩy mạnh để hình ảnh nghệ sĩ tốt đẹp hơn trong mắt công chúng, nhất là một hình ảnh tốt trong mắt giới trẻ. Bù lại các ca sĩ, nghệ sĩ cũng nên chú ý trong cách phát ngôn, cuộc sống riêng tư… Nhiều khi hạnh phúc quá cũng muốn la to lên nhưng đâu phải cuộc sống khi nào cũng thuận buồm xuôi gió. Khi thông tin về nghệ sĩ, tôi nghĩ báo chí nên để ý đến đóng góp của họ cho ngành, nghề chuyên môn như thế nào chứ không phải chú trọng đến thông tin cuộc sống cá nhân của họ. Không nên cổ súy, khai thác sâu những chuyện đời tư của nghệ sĩ.

Ca sĩ NGUYỄN PHI HÙNG

TANH HẢI ghi

Đừng bỏ lỡ

Video đang xem nhiều

Đọc thêm