Trong một diễn biến khá bất ngờ, tối 31-10, Tổng thống Syria Bashar al-Assad đã hoan nghênh một nhóm hàng chục nhà báo phương Tây, trong đó phần lớn là nhà báo Anh và Mỹ, cùng nhiều nhà phân tích chính sách phương Tây đến dinh tổng thống và trả lời phỏng vấn. Trong số các nhà báo có nhà báo Anne Barnard của báo New York Times (Mỹ).
Trong một bài viết ngày 1-11, nhà báo Barnard nhận xét đây là một cuộc gặp kỳ lạ nhất trong nhiều năm theo đuổi đưa tin về sự tàn phá và khốc liệt của cuộc nội chiến Syria. Hình ảnh ông Assad lại bình tĩnh và an toàn trong dinh tổng thống trái ngược với hình ảnh hàng trăm ngàn người dân Syria đang phải chịu cảnh khốn khổ vì cuộc chiến.
Nhóm nhà báo và các nhà phân tích chính sách không phải chịu kiểm soát an ninh trước khi gặp Tổng thống Assad.
Sẽ cầm quyền đến năm 2021
Ông Assad mặc đồ vest màu tối, mang cà vạt hiệu Windsor, tỏ ra tự tin và thân thiện khi hướng dẫn các nhà báo và các nhà phân tích chính sách vào một phòng họp lát gỗ rất trang nhã mà ông tự hào là công trình xây dựng của người Syria.
“Tôi luôn xuất hiện trên đầu các bảng tin như một tổng thống tệ hại, một kẻ xấu, một kẻ bất lương đi giết những người tốt. Quý vị chắc cũng biết những thông tin này rồi. Lý do thật sự của những thông tin này là nhằm lật đổ chính phủ Syria. Chính phủ Syria không phù hợp với các tiêu chuẩn của Mỹ.” ông Assad nói với các nhà báo.
Ông Assad bác bỏ khả năng thay đổi chính trị, tuyên bố ông có kế hoạch sẽ ngồi ghế tổng thống ít nhất đến hết nhiệm kỳ thứ ba vào năm 2021 (mỗi nhiệm kỳ kéo dài bảy năm).
Ông Assad khẳng định sẽ chiến đấu hết sức để gìn giữ thể chế quốc gia, chỉ trích sự can thiệp của phương Tây “Chính phủ Syria tốt hay xấu thì quý vị cũng không có nhiệm vụ thay đổi nó”.
Tổng thống Syria Basher al-Assad trong một cuộc trả lời phỏng vấn một tờ báo Nga tháng trước. Ảnh: SANA
Về thương vong dân thường, ông Assad chỉ trích phương Tây chỉ biết quy lỗi cho chính phủ Syria chứ chưa hề thấy nói về tội ác chiến tranh của phe đối lập.
Các nhà báo chất vấn ông Assad về thực tế máy bay quân đội Syria không kích bừa bãi vào các khu vực đông dân cư do phe nổi dậy kiểm soát gây thương vong lớn cho dân thường, về việc phong tỏa các địa phương để dân thường chết đói, về việc giam giữ hàng ngàn dân thường Syria không qua xét xử.
“Giả sử các cáo buộc này là đúng và vị tổng thống này giết dân của mình, thế giới tự do và phương Tây đang giúp đỡ người dân Syria. Sau năm năm rưỡi, ai đã ủng hộ tôi? Làm sao tôi có thể là một tổng thống nếu người dân không ủng hộ tôi?” ông Assad trả lời bằng tiếng Anh.
Ông Assad cười nhẹ và tiếp “Đây là chuyện phi thực tế”.
Ông Assad thừa nhận những người ủng hộ ông có thể không hẳn hài lòng với những chính sách của ông nhưng cái mà họ sợ hơn là chính phủ thay thế sẽ cực đoan, hoặc sẽ khiến đất nước sụp đổ.
“Họ biết được giá trị của quốc gia.” Theo ông Assad, chính cuộc chiến đã làm tăng sự ủng hộ của quan chức và người dân Syria với ông.
Sẽ không biến Syria thành đất nước bù nhìn
Thông điệp mà các quan chức chính phủ Syria và những người ủng hộ ông Assad cũng không khác suy nghĩ của ông Assad: Tin rằng mình sẽ thắng và sẵn sàng đối đầu với phương Tây.
“Tùy vào việc phương Tây nghĩ lại các chính sách của mình thôi. Chính phủ Syria hoan nghênh - dù không mong đợi - sự hợp tác từ phía Mỹ.” Ngoại trưởng Syria Walid Muallem nói với nhóm nhà báo ngày 31-10.
Ông Muallem nói quân đội sẽ đánh bại mọi phần tử chống đối thể chế chính phủ - bất kể đó là lực lượng tay súng người Kurd ở đông bắc, các nhóm liên quan đến Al-Qeada và phe nổi dậy do Mỹ hậu thuẫn ở Aleppo. Ông Muallem bác bỏ khả năng chính phủ sẽ đồng ý cho phe nổi dậy kiểm soát đông Aleppo.
Về phần mình, ông Assad cho biết: “Đến giờ phút này chúng tôi vẫn duy trì đối thoại thông qua nhiều kênh khác nhau, thậm chí với cả Mỹ. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa chúng tôi sẽ từ bỏ chủ quyền và biến Syria thành một nước bù nhìn.”
Bên cạnh phủ nhận có giam giữ tù nhân chính trị, mà gọi đó là những tội phạm khủng bố, ông Assad cho biết đã thả hàng chục ngàn tù nhân thông qua các chương trình ân xá.
Khi được các nhà báo hỏi về một số tù nhân cụ thể mà gia đình đã nhiều năm không có tin tức, ông Assad yêu cầu các nhà báo cung cấp chứng cứ “Quý vị có hồ sơ không? Người thân họ có nhìn thấy họ vào tù không?”.
Về tái thiết và cải tổ Syria sau nội chiến, ông Assad nhấn mạnh điều trước tiên cần làm là thúc đẩy tự do tôn giáo, hòa giải tôn giáo.
Trong cuộc gặp, ông Assad chia sẻ rằng mình cũng không hề lạc hậu với công nghệ điện tử “Tôi dùng chúng hàng ngày”, rằng Syria đã có công nghệ 4G. Ông Assad cũng nói thêm mình không hề mê game.
Theo nhà báo Anne Barnard, thời điểm diễn ra cuộc gặp Tổng thống Assad, thủ đô Damascus yên tĩnh hơn nhiều so với thời điểm cô đến đưa tin lần cuối vào năm 2014.
