Sáng 7-5, Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM có buổi giám sát với UBND TP.HCM về thực hiện các quy định pháp luật về quy hoạch đô thị và quy hoạch nông thôn trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2010-2023.
Nghịch lý đô thị hiện đại nhưng mưa xuống là ngập
Nêu ý kiến tại buổi giám sát, đại biểu Trương Trọng Nghĩa khẳng định việc quy hoạch không gian ngầm đối với một đô thị là cực kỳ quan trọng. Bởi không gian ngầm là nguồn lực, là nguồn tài nguyên phát triển kinh tế xã hội.
Tuy nhiên, việc quy hoạch không gian ngầm của TP.HCM còn đang dang dở. Ông Nghĩa dẫn chứng từ hai mươi năm trước, TP.HCM đã xúc tiến, kêu gọi đầu tư vào 6 tuyến xe điện ngầm nhưng đến nay tuyến số 1 còn chưa thực hiện xong.
“Cần xác định rõ trở ngại trong việc quy hoạch không gian ngầm tại TP là gì? Những quy hoạch không sửa được nữa thì giải pháp như thế nào? Chúng ta cho bất động sản "lên" trước, xây dựng trước thì có chỏi nhau giữa phát triển bất động sản và quy hoạch không gian ngầm hay không?”- ông Nghĩa đặt vấn đề.
Cũng theo ông Nghĩa, việc dự án bất động sản mọc lên ngày càng nhiều, kèm theo đó là sụt lún đang khiến vấn đề chống ngập trở nên nan giải. Đây cũng là một trong những vấn đề thuộc quy hoạch không gian ngầm cho TP.
“Báo cáo 5 năm gần đây nhất báo động TP.HCM đang sụt lún và một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng đó là do khai thác nước ngầm. Vậy quy hoạch chung của TP.HCM đến năm 2060 sẽ xử lý tình trạng này thế nào?”- ông Nghĩa đặt câu hỏi và cho biết các quốc gia khác cũng có những trận ngập kinh khủng nhưng không phải xảy ra mỗi tháng như TP hiện tại.
“Có thời điểm, cứ chiều chiều là nước tràn lên đường. Một bên là TP.HCM rất hiện đại, công nghệ cao, trung tâm tài chính… một bên mưa xuống là lội nước thì đó là nghịch lý”- ông Nghĩa khẳng định.
Theo ông Nghĩa, khi lập quy hoạch điều chỉnh phải có giải pháp xử lý vấn đề gốc là chống ngập, thoát nước. TP phải sử dụng công cụ quy hoạch để đạt được giải pháp xử lý bằng khoa học và xử lý được những vấn nạn của đô thị.
Tháng 5 sẽ trình HĐND TP hai đồ án quy hoạch
Trả lời vấn đề này, Phó giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc (QHKT) TP.HCM Trương Trung Kiên thừa nhận TP.HCM đang sụt lún. Hiện tại, nơi có độ sụt lún cao nhất tại TP.HCM là 81cm, nơi thấp nhất là 1,99cm, tính trung bình là khoảng 23,27cm.
Cũng theo ông Kiên, TP.HCM đang gặp tình trạng lượng nước mưa tăng đột biến, mực nước sông dâng cao hơn bình thường. Những việc này đặt ra yêu cầu TP.HCM cần giải quyết vấn đề ngập úng và cải thiện hệ thống thoát nước.
Đối với phát triển không gian ngầm, ông Kiên cho biết không gian ngầm đô thị gồm hai thành phần là không gian công cộng và không gian ngầm của các dự án, công trình. Những thành phần này sẽ được tính toán để không chồng chéo.
"Trong đồ án quy hoạch chung đô thị đang điều chỉnh, nội dung về không gian ngầm sẽ được làm đầy đủ. TP.HCM sẽ xác định khu nào khuyến khích phát triển, khu nào cần hạn chế, khu vực nào không được làm theo cả chiều ngang, chiều dọc, chiều sâu. Đồng thời, chúng tôi cũng tính toán việc kết nối không gian ngầm các công trình với không gian ngầm công cộng" - ông Kiên nói.
Theo Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường, hiện nay TP.HCM đang làm hai đồ án quy hoạch và cơ bản đã ổn. Dự kiến UBND TP sẽ báo cáo HĐND TP trong kỳ họp tháng 5 tới.
“Những tồn tại trước đây như không gian ngầm, chất thải rắn, sụt lún, thoát nước, chống ngập… cũng được đưa vào hai đồ án. Thời gian tới, TP.HCM sẽ công bố công khai minh bạch để tiếp tục góp ý và xin ý kiến thẩm định của Bộ Xây dựng” - ông Cường thông tin.
Khai thác hiệu quả kinh tế đất đai trong khi chờ quy hoạch
Phó Chủ tịch UBND TP.HCM Bùi Xuân Cường cho biết trước đây TP.HCM xây dựng quy hoạch chung theo Quyết định 24/2010 của Thủ tướng Chính Phủ.
Theo đó, từ năm 2010 đến nay TP.HCM mới điều chỉnh quy hoạch nên dẫn đến việc có công trình lớn hoặc một số dự án muốn tổ chức thực hiện thì không đồng bộ được quy hoạch.
“Để lập điều chỉnh quy hoạch là quá trình về rà soát, lập nhiệm vụ quy hoạch, duyệt, tổ chức thẩm định… tất cả đều rất khó khăn. Vì vậy, bây giờ tổ chức quy hoạch có những việc phải tùy tình hình thực tiễn” - ông Cường nói.
Theo ông Cường, để đảm bảo quyền lợi người dân trong vùng quy hoạch cũng như thực hiện được quy hoạch mang tính khả thi thì TP luôn trăn trở tìm các giải pháp.
Như đề xuất trong Nghị quyết 98 có nội dung cho phép HĐND TP bố trí kinh phí để thu hồi đất theo quy hoạch chứ không phải theo dự án. Cũng trong Nghị quyết này, TP đề xuất nội dung trong quá trình chờ thực hiện quy hoạch các dự án đất công thì TP cấp phép có thời hạn cho những nơi này làm bãi đỗ xe hoặc nhà vệ sinh công cộng…
“Trong quá trình chờ quy hoạch có thể sử dụng đất làm gì thì nên có thảo luận kỹ và có hướng mở cho các địa phương khai thác hiệu quả kinh tế đất đai, nếu không sẽ lãng phí nguồn lực” - ông Cường chia sẻ.
