Trong những ngày đầu xuân của dịp Tết Mậu Tuất, người dân ở thị xã An Khê, tỉnh Gia Lai nô nức đến dự lễ kỷ niệm 247 năm khởi nghĩa nông dân Tây Sơn (1771-2018) và 229 năm Chiến thắng Ngọc Hồi- Đống Đa (1789-2018).
Năm nay, mọi người còn được tham gia vào Hội hát cầu Huê-nét đặc sắc trong di sản văn hóa phi vật thể của người Việt vùng An Khê.
Tri ân vị vua “áo vải cờ đào”
Sáng mùng 4 Tết Mậu Tuất (tức ngày 19-2), khuôn viên An Khê Trường, nơi thờ tự của người anh hùng “áo vải cờ đào” Quang Trung- Nguyễn Huệ rực rỡ hơn với hoa tươi, cờ đào, cây nêu… Mọi người cùng nhau ôn lại thời khắc oanh liệt của phong trào khởi nghĩa nông dân Tây Sơn.
Với tài trí của mình, sau 40 ngày đêm vừa chuẩn bị, vừa hành quân, vừa chiêu quân, vừa huấn luyện binh sĩ, vừa chiến đấu, dưới sự chỉ huy tài tình của vua Quang Trung, nghĩa quân Tây Sơn đã lập nên chiến công hiển hách trong lịch sử chống ngoại xâm, đánh tan 5 vạn quân Xiêm và hơn 29 vạn quân Mãn Thanh xâm lược. Chúa Nguyễn ở Đàng Trong lẫn chúa Trịnh ở Đàng Ngoài đều bị lật đổ, triều đại Tây Sơn được lập nên và ngày càng lớn mạnh về sau.
Đông đảo người dân đổ về An Khê Trường để cùng dự lễ kỉ niệm... ÀNH: CHÂN TÂM.
Thắp nén nhang bày tỏ sự tri ân với vua Quang Trung. ẢNH: CHÂN TÂM.
Các em nhỏ cũng đến dự lễ kỉ niệm. ẢNH: CHÂN TÂM.
Dưới tượng đài uy nghi của vua Quang trung, mọi người cùng dâng lên anh linh của vị anh hùng dân tộc những lẵng hoa tươi thắm nhất để tỏ lòng biết ơn đến Người cùng các liệt sĩ đã không tiếc máu xương gìn giữ giang sơn Tổ quốc.
Một em nhỏ thành kính dân hương lên ba anh em nhà Tây Sơn.
Việc dâng hương tại Tổ đình cũng tuân thủ tuyệt đối theo nghi thức truyền thống với chiêng, trống, nhạc lễ. Sau khi vị Chánh tế hành lễ,mọi người đã lần lượt tiến vào bên trong tổ đình và thành kính dâng hương lên ba anh em nhà Tây Sơn. Đây cũng là thời khắc gợi nhớ cho mỗi người dân chúng ta ý thức về giá trị của lịch sử, của những con người đã hy sinh thân mình cho đất nước.
Vui hội hát cầu Huê
Thị xã An Khê là quê hương của Hội hát cầu Huê. Từ năm 2017, UBND tỉnh Gia Lai quyết định giao lại cho thị xã An Khê tổ chức lễ hội này vào mỗi năm (trước đó được tổ chức ở khuôn viên Bảo tàng tỉnh Gia Lai).
Theo báo Gia Lai, từ nửa đầu thế kỷ XX trở về trước, Hội hát cầu Huê (tức cầu mùa, cầu huê lợi) trong khuôn khổ lễ hội Tế Xuân (Quý Xuân) là lễ hội lớn nhất trong các hoạt động lễ hội của người Việt vùng An Khê. Trung tâm của nét văn hóa đặc sắc này là ấp Tây Sơn Nhất, tức thôn An Lũy (nay là tổ dân phố 14, phường Tây Sơn, thị xã An Khê).
Thị xã An Khê là cái nôi của lễ Hội hát Cầu Huê. Các nghệ nhân đang tái hiện lại các vở tuồng chèo thuộc thể loại này. ẢNH: CHÂN TÂM.
Tái hiện lại cuộc khởi nghĩa nông dân Tây Sơn. ẢNH: CHÂN TÂM.
Đông đảo người dân đến thắp nhang cho vua Quang Trung tại An Khê Đình. ẢNH: CHÂN TÂM.
Người dân tộc Bahnar cũng đến tham dự lễ hội. ẢNH: CHÂN TÂM.
Cộng đồng người Bahnar hiện đang cư trú ở An Khê đến dự lễ hội. ẢNH: CHÂN TÂM.
Em nhỏ theo mẹ đến trẩy hội. ẢNH: CHÂN TÂM.
Nhiều gian hàng được tái hiện. ẢNH: CHÂN TÂM.
Viết thư pháp. ẢNH: CHÂN TÂM.
Một bé gái hài hước bắt chước biểu cảm của cô gái trong bức ảnh. ẢNH: CHÂN TÂM.
Thời điểm chính của lễ hội là ngày mùng 10 tháng 2 Âm lịch. Hàng năm, cứ vào dịp này, sau nghi lễ Tế Xuân, người An Khê sẽ có ba ngày vui hội với các trò chơi dân gian và hát hội một đêm hai ngày. Cũng trong thời gian ấy, người An Khê dành một không gian đặc biệt để họp chợ tại Gò Chợ ở phía Tây An Khê Trường. Cả người Việt lẫn người Bahnar và các dân tộc thiểu số khác cùng mang hàng hóa ra đây để trao đổi, mua bán, giao lưu.
An Khê Trường là địa điểm tổ chức chính của lễ hội này. ẢNH: CHÂN TÂM.
Nhiều gia đình cùng mang áo in hình lá cờ Tổ quốc đến tham dự lễ hội. ẢNH: CHÂN TÂM.
Người dân đến tham dự lễ hội háo hức nói rằng, vì An Khê chính là cái nôi của Hội hát cầu Huê nên khi lễ hội được tái hiện tại đây đã tạo nên sự náo nức rất lớn trong nhân dân, nhất là các cụ cao niên đã từng chứng kiến hoặc nghe kể về lễ hội này. Đa số người dân đến tự nguyện hưởng ứng và tham gia rất nhiệt tình.
Hàng ngàn người từ nhiều nơi đã đổ về khu vực diễn ra lễ hội để xem hát bội, múa lân, biểu diễn võ thuật, cồng chiêng và tham gia các trò chơi dân gian như: giã gạo kiểu Bahnar, đi cà kheo, mang nước về làng, kéo co, nhảy bao bố, leo cột lấy quà Xuân, nhảy dây, xích đu, cầu bập bênh…
Việc tái hiện lại Hội hát cầu Huê trên quê hương An Khê như thế này có ý nghĩa rất lớn, giúp thế hệ trẻ sau này biết được những nét văn hóa tinh thần đặc sắc của ông bà ta xưa kia. ẢNH: CHÂN TÂM.
Trong hơn 60 năm qua, Hội hát cầu Huê gần như mai một, đặc biệt là hoạt động của khu chợ Kinh-Thượng với nhiều tập tục dân gian dường như mất hẳn. Việc tái hiện lại Hội hát cầu Huê trên quê hương An Khê như thế này có ý nghĩa rất lớn, giúp thế hệ trẻ sau này biết được những nét văn hóa tinh thần đặc sắc của ông bà ta xưa kia.
