Được trang bị bằng các tàu đánh bắt cá dân dụng có vũ trang, dân quân tự vệ trên biển của Trung Quốc là một trong những lực lượng ít được nghiên cứu nhất khi nói đến các cuộc tập trận trên biển của lực lượng hải quan Trung Quốc, ông Zhang cho biết tại hội thảo của Trung tâm Phân tích chiến lược Hải quân Mỹ (CAN).
Họ thường được Chính phủ Trung Quốc huy động để thực thi nhiều nhiệm vụ khác nhau ở vùng biển này, từ việc giải cứu tàu thuyền bị mắc cạn cho tới tiến hành đổ bộ trên đảo. Để tăng cường hoạt động của họ, lần đầu tiên Trung Quốc xem xét tới khả năng thành lập đội ngư nghiệp tiên phong của nước này, tờ The Diplomat dẫn lời ông Zhang cho biết.
Vai trò ngày càng tăng của lực lượng dân quân hàng hải của Trung Quốc được đề cao từ đầu năm 2013 trong chuyến thăm của chủ tịch Tập Cận Bình tới Tanmen, một thị trấn đánh bắt cá ở phía nam bờ biển tỉnh Hải Nam.
Đội tàu đánh cá của Trung Quốc ở Biển Đông (Ảnh: Tân Hoa Xã)
Ông Tập cho hay nhiệm vụ của dân quân hàng hải không chỉ đi đầu trong các hoạt động đánh bắt cá trong khu vực, mà còn thu thập thông tin hải dương và hỗ trợ việc xây dựng các đảo và rạn san hô.
Trung Quốc rõ ràng đang cố xây dựng một đội tàu đánh bắt cá quốc gia cho dân quân hàng hải ở biển Đông. Không ngạc nhiên khi động thái này sẽ dẫn đến tình trạng căng thẳng leo thang tại quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Theo quan điểm của ông Zhang, động thái trên phản ánh sự thất bại của Bắc Kinh trong việc quản lý các ngư dân trong vùng biển Trung Quốc tuyên bố trái phép chủ quyền sau hàng loạt vấn đề phát sinh, điển hình như việc ngư dân phàn nàn về thù lao khi tham gia bảo vệ giàn khoan dầu HD-981 trái phép tại vùng biển của Việt Nam vào tháng 5-2014.
Việc Trung Quốc thành lập đội tàu đánh cá cho dân quân hàng hải có thể vừa kiểm soát được ngư dân của riêng nước này vừa củng cố vị thế vốn không đúng với luật quốc tế của Trung Quốc ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam.
Theo ông, ở tỉnh Hải Nam, Trung Quốc đã xây dựng 84 tàu cá dân quân cỡ lớn cho cái gọi là “thành phố Tam Sa” vốn không tồn tại một cách hợp pháp. 10 tàu trong số này sẽ được bàn giao vào cuối năm 2015 để củng bố lực lượng cho 4 tàu hiện tại trên quần đảo này.
