Theo bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, u ác tính (u ác) là tình trạng mô bất thường phát triển nhanh và có khả năng lan rộng (di căn) ra ngoài điểm xuất phát của u, đến các bộ phận khác của cơ thể như não, phổi, xương…
U ác tính là gì?
Khối u ác có thể xâm lấn, di căn và cần được điều trị sớm để giảm nguy cơ tế bào ung thư di căn tràn lan khắp cơ thể (giai đoạn muộn). Người bệnh nếu phát hiện sớm có thể điều trị phẫu thuật kết hợp với hóa trị hoặc xạ trị.
Nếu ung thư đã lan rộng, bác sĩ có thể đưa ra một số phương pháp điều trị toàn thân như hóa trị hoặc liệu pháp nhắm trúng đích hoặc liệu pháp miễn dịch.
Biểu hiện của khối u ác
Người bệnh có khối u ác thường xuất hiện các triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào vị trí khối u. Ở vú sẽ đau ngực hoặc tiết dịch bất thường ở núm vú; ở ruột kết có thể cảm thấy đau bụng, thay đổi thói quen đại tiện hoặc phân thay đổi; ở da có thể loét hoặc tổn thương trên da.
Ngoài ra còn có một số biểu hiện chung của khối u ác gồm:
- Mệt mỏi
- Hụt hơi
- Thiếu máu
- Tiêu chảy
- Giảm cân
- Đổ mồ hôi đêm
- Xuất hiện cục u hoặc vết sưng bất thường
Đặc điểm của u ác tính
- Có chứa tế bào ung thư
- Có thể xâm lấn các mô xung quanh
- Phát triển nhanh
- Hình dạng không đều
Cơ chế hình thành khối u
Khối u ác hình thành khi các tế bào bất thường phát triển và phân chia nhanh hơn mức bình thường. Theo thời gian, tế bào ung thư còn có thể tách khỏi điểm xuất phát, di chuyển qua hệ thống máu hoặc bạch huyết và hình thành khối u mới ở các vùng khác trong cơ thể (di căn).
Nguyên nhân
Hiện không rõ nguyên nhân hình thành khối u ác. Do đó, chúng ta nên đi khám sức khỏe định kỳ, tầm soát ung thư ở các bệnh viện, đặc biệt ở người thuộc nhóm yếu tố nguy cơ cao như tiền sử gia đình có người bệnh ung thư để bác sĩ khám, chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị nếu cần.
Yếu tố nguy cơ:
- Hút thuốc
- Di truyền học
- Béo phì
- Sử dụng rượu quá mức
- Tiếp xúc với hóa chất
- Tiếp xúc quá nhiều với bức xạ
- Tiếp xúc quá nhiều với tia cực tím (UV)
Cơ quan nào thường bị ung thư?
Khối u ác tính có thể xuất hiện ở bất kỳ vị trí nào trong cơ thể, đặc biệt thường gặp ở những cơ quan như:
- Vú
U ác xuất hiện ở vú khi các tế bào tại mô vú phát triển không kiểm soát và có thể lan ra các vùng lân cận. Đây là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ và có thể được điều trị hiệu quả, tăng tiên lượng sống nếu phát hiện sớm.
- Phổi
Phổi là một trong những vị trí phổ biến có thể xuất hiện khối u ác tính. Ung thư phổi thường phát triển âm thầm với các triệu chứng như ho kéo dài, khó thở, đặc biệt ở người có tiền sử hút thuốc. Ung thư phổi là loại ung thư có tỉ lệ tử vong cao do thường phát hiện muộn.
- Gan
Gan cũng là cơ quan có thể xuất hiện khối u ác, xuất phát từ các tế bào gan hoặc từ các khối u di căn. Ung thư gan thường liên quan đến các bệnh lý như viêm gan mạn tính và xơ gan. Việc phát hiện và điều trị sớm có thể giúp cải thiện tiên lượng cho người bệnh.
- Dạ dày – ruột
U ác ở dạ dày và ruột là dạng ung thư nằm trong hệ tiêu hóa. Người bệnh ung thư dạ dày thường cảm thấy khó tiêu và đau bụng. Người bệnh ung thư ruột sẽ có triệu chứng như thay đổi thói quen đi đại tiện, phân kèm theo máu… Phát hiện sớm thông qua tầm soát định kỳ giúp tăng khả năng chữa khỏi.
- Da
Da cũng là một vị trí thường gặp của các khối u ác, bao gồm cả ung thư biểu mô và melanoma.
Ung thư da thường xuất hiện dưới dạng các nốt ruồi hoặc mảng da thay đổi hoặc phát triển bất thường. Chúng ta có thể hạn chế nguy cơ xuất hiện khối u ở da bằng cách bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời (thoa kem chống nắng, mặc áo khoác hoặc đội nón khi ra ngoài…), kiểm tra da định kỳ để phát hiện dấu hiệu bất thường, đến gặp bác sĩ điều trị kịp thời.
- Cổ tử cung
Cổ tử cung có thể xuất hiện khối u ác liên quan đến nhiễm virus HPV. Ung thư cổ tử cung rất phổ biến ở phụ nữ và thường xuất hiện các triệu chứng chảy máu âm đạo bất thường và đau vùng chậu. Chị em hãy tầm soát định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời.
- Tuyến tiền liệt
Tuyến tiền liệt là một trong những cơ quan thường xuất hiện u ác ở nam giới, đặc biệt người lớn tuổi.
Ung thư tuyến tiền liệt có thể không có triệu chứng ở giai đoạn đầu nhưng gây rối loạn tiểu tiện khi khối u phát triển. Nam giới hãy khám sức khỏe định kỳ và xét nghiệm PSA để phát hiện sớm ung thư tuyến tiền liệt, nhằm giúp bác sĩ điều trị đạt kết quả tốt, tăng tiên lượng sống.
