Lý giải điều này khá dễ: giá vàng thế giới vọt cao, có lúc quanh mốc 1.780 USD/oz, kỷ lục cao nhất từ trước đến nay! Do đó, liều thuốc tâm lý chưa đủ độ, buộc NHNN đã phải chính thức cấp phép nhập khẩu năm tấn vàng để bổ sung nguồn cung trong nước. Dự kiến trong vài ngày tới, NHNN sẽ cấp giấy phép nhập khẩu thêm năm tấn vàng nữa để đáp ứng nhu cầu, ngăn chặn hiện tượng đầu cơ, làm giá…
Tuy nhiên, từ câu chuyện trên lại thấy một triệu chứng mãn tính: Trong khi USD xuống dốc không phanh thì… VND cũng lao theo và kết quả bốn tháng thực hiện Nghị quyết 11 về việc nâng cao giá trị đồng nội tệ có nguy cơ xóa sổ. Thay vì chia lửa với Nhà nước giữ nguyên tỉ giá, khối ngân hàng thương mại tức thì nâng cao tỉ giá để gom USD (phải chăng để phục vụ việc nhập lậu vàng về bán kiếm lời?). Thế là một cơn sốt mới hình thành bên cạnh cơn sốt vàng: sốt USD.
Dĩ nhiên, VND bị mất giá thêm lần nữa khi so sánh với USD!
Ai cũng biết tình hình khó khăn của nền kinh tế từ đầu năm đến nay như thế nào, Chính phủ, DN và người dân đã phải cắn răng chịu đựng ra sao để hệ thống ngân hàng tồn tại, hoạt động ổn định. Các chính sách về quản lý ngoại tệ, vàng, quản lý lãi suất, dự trữ bắt buộc… đều dành phần khó khăn về phía xã hội (DN, người dân), phần “ngon” dành cho ngân hàng. Có lẽ vì thế trong khi người dân vẫn khốn khó, DN thì lao đao, nhiều ngân hàng vẫn công bố lãi lớn và nghịch lý đó tạm thời được chấp thuận để đảm bảo an ninh tiền tệ, giữ vững kết quả ít ỏi về nâng giá trị đồng nội tệ. Vì lẽ đó khi có “triệu chứng” mới (như việc giá vàng dâng cao), xã hội và Chính phủ có quyền đòi hỏi các ngân hàng tạm gác lợi riêng của mình mà nỗ lực giữ vững giá trị đồng nội tệ như thời gian qua. Không nên và không thể đổ lỗi cho “chợ đen” giá cao bởi quy mô của “chợ đen” hiện nay cực kỳ thấp và hoàn toàn mất quyền chi phối thị trường sau khi Nghị quyết 11 thực thi.
Sau một thời gian dài xuất khẩu vàng, hiện nguồn cung trong nước khan hiếm nên hiện tượng chênh giá sẽ vẫn diễn ra. Trong hoàn cảnh đó, nếu Nhà nước vẫn làm ngơ cho các ngân hàng nâng giá gom USD thì “vết xe” năm ngoái như nới tỉ giá, tăng giá… sẽ bắt đầu tái diễn!
BẰNG LĨNH
