Trong vụ án này, ông Đinh La Thăng và sáu đồng phạm bị đưa ra xét xử về tội cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Riêng cựu kế toán trưởng PVN Ninh Văn Quỳnh còn bị xét xử thêm tội lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.
Từng làm giả tài liệu gây cản trở điều tra
Theo cáo trạng, sau khi PVN không được thành lập Ngân hàng TMCP Hồng Việt, ông Thăng đã chỉ đạo phó tổng giám đốc PVN Nguyễn Ngọc Sự và trưởng ban trù bị Hồng Việt Nguyễn Xuân Sơn làm việc với một số tổ chức tín dụng, trong đó có OceanBank để thỏa thuận góp vốn. Ngày 18-9-2008, dù “biết rõ hiện trạng yếu kém của OceanBank”, ông Thăng vẫn ký thỏa thuận số 6934 với chủ tịch OceanBank Hà Văn Thắm để PVN tham gia góp vốn vào OceanBank.
Cáo trạng dẫn lời khai của ông Thăng cho biết trước khi ký thỏa thuận trên, ông Thăng không thông qua HĐQT, cũng không tổ chức cuộc họp xin ý kiến các thành viên HĐQT bằng văn bản. Giấy xác nhận có chữ ký của các ông Cảnh, Hùng và bà Hòa (nguyên thành viên HĐQT PVN năm 2008) giao nộp cho CQĐT có nội dung HĐQT PVN đã bàn bạc, thống nhất về chủ trương PVN góp vốn vào OceanBank “là không đúng sự thật”.
Trong khi đó, theo tài liệu của CQĐT, trước khi bị khởi tố, ông Thăng khai đã trao đổi nhiều lần với các thành viên HĐQT về việc PVN tham gia góp vốn vào OceanBank. Ông Thăng còn cung cấp cho CQĐT giấy xác nhận ngày 28-3-2017 thể hiện điều này.
Ông Đinh La Thăng (ngồi giữa) tại phiên xử vụ cố ý làm trái… xảy ra tại PVN và PVC hồi tháng 1-2018. Ảnh: Đ.MINH
Góp vốn khi chưa được Thủ tướng cho phép
Theo VKSND Tối cao, trên cơ sở thỏa thuận số 6934 giữa PVN và OceanBank, ngày 30-9-2008, ông Đinh La Thăng đã có tờ trình xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ về việc góp vốn mua cổ phần của OceanBank. Mặc dù Thủ tướng chưa cho phép nhưng ngày 1-10-2008, ông Thăng đã ký Nghị quyết số 7289 về việc tham gia góp vốn mua cổ phần OceanBank.
Đến ngày 17-10-2008, Văn phòng Chính phủ có công văn thông báo ý kiến của Thủ tướng. Tuy nhiên, ý kiến của Thủ tướng chỉ đồng ý về chủ trương, còn trình tự, thủ tục do các bộ, ngành chuyên môn hướng dẫn PVN thực hiện.
Ngày 14-10-2008, ông Thăng có văn bản gửi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) và Bộ Tài chính xin ý kiến về việc góp vốn vào OceanBank. Văn bản phản hồi của Bộ Tài chính đề nghị PVN báo cáo rõ tình hình hoạt động của OceanBank để tránh rủi ro trước khi quyết định đầu tư. Tuy nhiên, ông Thăng không báo cáo theo yêu cầu của bộ này và đến ngày 25-12, PVN góp vốn lần đầu 400 tỉ đồng vào OceanBank.
Kế đó, cuối tháng 5-2010, ông Thăng ủy quyền cho ông Vũ Khánh Trường (thành viên HĐQT PVN) ký Nghị quyết số 4658 thể hiện PVN sẽ góp vốn bổ sung (300 tỉ đồng) để duy trì nắm giữ 20% vốn điều lệ của OceanBank. Đáng chú ý, ông Thăng cũng chưa xin ý kiến Thủ tướng trước khi ủy quyền cho ông Trường ký nghị quyết này. Sau khi ban hành nghị quyết, ông Thăng mới báo cáo Thủ tướng...
Giữa tháng 5-2011, PVN tiếp tục góp thêm 100 tỉ đồng, nâng tổng số vốn góp của PVN tại OceanBank lên 800 tỉ đồng, duy trì tỉ lệ nắm giữ 20% vốn tại OceanBank. Trong khi đó, thời điểm này Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010 quy định một cổ đông là tổ chức không được sở hữu quá 15% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng.
Phải chịu trách nhiệm chính về 800 tỉ đồng thiệt hại
Cáo trạng nhận định toàn bộ số tiền 800 tỉ đồng nêu trên đến nay bị thiệt hại. Để chứng minh, cáo trạng dẫn hai văn bản của NHNN và Bộ Tài chính trả lời CQĐT xác định: “Việc NHNN mua lại cổ phần bắt buộc tại OceanBank với giá bằng 0 đồng sẽ dẫn đến PVN phải ghi nhận một khoản lỗ khá lớn tương đương 800 tỉ đồng...”; “khi NHNN mua lại toàn bộ vốn góp của các cổ đông của OceanBank với giá 0 đồng thì quyền và nghĩa vụ của các cổ đông OceanBank chấm dứt, trong đó có PVN”.
Cáo trạng xác định ông Đinh La Thăng là người quyết định chủ trương, chỉ đạo việc thực hiện và với tư cách là người đứng đầu PVN có trách nhiệm bảo toàn vốn của PVN. Ông Thăng phải chịu trách nhiệm chính về số tiền thiệt hại 800 tỉ đồng nói trên.
Tuy nhiên, nhận định trong cáo trạng đã nhẹ hơn khá nhiều so với kết luận điều tra trước đó. “Trong giai đoạn truy tố, ông Thăng nhận trách nhiệm trước pháp luật với tư cách người đứng đầu của PVN và xin được hưởng sự khoan hồng của pháp luật” - cáo trạng nêu rõ. Trong khi đó, theo kết luận điều tra, quá trình làm việc với CQĐT, ông Thăng “có thái độ khai báo chưa thành khẩn, né tránh trách nhiệm, hợp thức hóa tài liệu không đúng bản chất sự việc để đối phó, gây cản trở hoạt động điều tra”.
Cựu kế toán trưởng PVN chiếm đoạt 20 tỉ đồng Tại CQĐT, cựu kế toán trưởng PVN Ninh Văn Quỳnh khai: Từ tháng 3-2009 đến tháng 12-2013 đã nhiều lần nhận tiền từ ông Nguyễn Xuân Sơn với tổng số 20 tỉ đồng, chia làm hai giai đoạn. Giai đoạn từ tháng 3-2009 đến tháng 11-2010 (lúc đó ông Sơn làm tổng giám đốc OceanBank), theo định kỳ 2-3 tháng, ông Sơn trực tiếp mang tiền đến phòng làm việc của ông Quỳnh. Tổng cộng, ông Quỳnh nhận của ông Sơn 10 lần với tổng số tiền 5 tỉ đồng. Việc đưa nhận tiền không có giấy tờ biên nhận, cũng không có ai chứng kiến. Giai đoạn 2 từ tháng 12-2010 đến tháng 12-2013 (lúc này ông Sơn được bổ nhiệm làm phó tổng giám đốc PVN phụ trách tài chính kế toán, còn ông Quỳnh vẫn là kế toán trưởng kiêm trưởng ban Tài chính-kế toán và kiểm toán PVN). Vẫn theo định kỳ khoảng 2-3 tháng, ông Sơn tiếp tục đưa tiền mặt cho ông Quỳnh, mỗi lần 1-2 tỉ đồng, tổng số là 11 tỉ đồng. Ngoài ra, ông Quỳnh còn khai nhận có hai lần ông Sơn nhờ em họ là Nguyễn Xuân Thắng cầm giúp túi loại gạt gai màu đen xuống phòng làm việc của ông Quỳnh. Mỗi lần khi ông Thắng về, ông Quỳnh mở túi và thấy trong túi đựng 2 tỉ đồng. Cáo trạng dẫn lời khai của ông Quỳnh thể hiện việc ông Sơn “dùng tiền của OceanBank chi cho Quỳnh để Quỳnh có những quan tâm, giúp đỡ, tham mưu, đề xuất cho lãnh đạo PVN ban hành chủ trương, chỉ đạo có lợi cho OceanBank”... CQĐT: Ông Thăng có dấu hiệu của động cơ cá nhân Theo kết luận điều tra, sau khi PVN góp 20% vốn điều lệ của OceanBank, ông Thăng đã ký hai văn bản mang tính chỉ đạo, yêu cầu các công ty thành viên PVN và các nhà thầu dầu khí mở tài khoản, sử dụng dịch vụ ngân hàng của OceanBank. Từ năm 2009 đến năm 2014, có 165 đơn vị thành viên thuộc PVN thực hiện gửi tiền vào OceanBank với doanh số tiền gửi không kỳ hạn trung bình hơn 2.500 tỉ đồng/tháng và 74 triệu USD/tháng; tiền gửi có kỳ hạn khoảng 16.000-18.000 tỉ đồng và 100 triệu USD. “Đây chính là một trong những nguyên nhân để xảy ra hành vi nhận tiền ngoài lãi suất tiền gửi trong nhiều năm, trong đó có 145 đơn vị của PVN với số tiền hơn 318 tỉ đồng, chưa kể số tiền 246 tỉ đồng Nguyễn Xuân Sơn (cựu tổng giám đốc OceanBank, cựu chủ tịch PVN) nhận. Sau khi ký các văn bản chỉ đạo, ông Thăng không yêu cầu các đơn vị báo cáo kết quả thực hiện, cũng không có biện pháp điều tra, đánh giá, chấn chỉnh kịp thời là có dấu hiệu của động cơ cá nhân và là tình tiết tăng nặng của hành vi làm trái nêu trên” - kết luận điều tra nêu rõ. |