Chiều 18-7, Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Marty Natalegawa đã tới Hà Nội. Theo trang web Chính phủ, trong hội đàm với ông Marty Natalegawa, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh đã ủng hộ sáng kiến của Indonesia về phát huy vai trò trung tâm của ASEAN đối với vấn đề biển Đông và đề xuất sáu nguyên tắc cơ bản đối với vấn đề biển Đông.
Bộ trưởng Phạm Bình Minh nhấn mạnh: Tôn trọng và thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC); tăng cường thực hiện các Quy tắc hướng dẫn thực hiện DOC; sớm xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông (COC); tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước LHQ về Luật Biển 1982; giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước LHQ về Luật Biển 1982.
Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Indonesia Marty Natalegawa tại Hà Nội chiều 18-7. Ảnh: TTXVN
Tại cuộc họp báo sau hội đàm, Bộ trưởng Ngoại giao Marty Natalegawa cho biết:
+ Chúng ta đều biết hội nghị ASEAN đã không đạt được đồng thuận về vấn đề biển Đông. Tuy nhiên, tôi vẫn thấy các nước ASEAN có niềm tin mạnh mẽ vào việc duy trì đoàn kết trong ASEAN và vai trò trung tâm của ASEAN trong vấn đề biển Đông. Tôi đã tới Manila, sau đó là Hà Nội, tối nay tôi sẽ đến Phnom Penh và tiếp theo là Bangkok để trao đổi với những người đồng cấp về những nguyên tắc cơ bản mà tôi tin rằng sẽ giúp các nước ASEAN tập hợp lại trong giai đoạn rất quan trọng này.
. Ông có thể nói rõ hơn về những nguyên tắc đó?
+ Những nguyên tắc rất cơ bản gồm sáu điểm: Quan trọng nhất là khôi phục sự ủng hộ của ASEAN đối với DOC 2002; khôi phục sự ủng hộ của ASEAN đối với Bản hướng dẫn thực thi DOC; ASEAN nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sớm hoàn thành COC; khôi phục tinh thần tôn trọng luật pháp quốc tế, đặc biệt là luật biển; không sử dụng vũ lực; theo đuổi giải pháp hòa bình để giải quyết xung đột dựa trên luật pháp quốc tế và luật biển.
. Đề xuất của Indonesia liệu có ý nghĩa đối với Campuchia?
+ Có chứ. Đó là thách thức và nhiệm vụ mà chúng ta đều phải làm, làm thế nào để duy trì đoàn kết của ASEAN. Không đoàn kết sẽ không thể duy trì vai trò trung tâm của ASEAN. Cá nhân mỗi thành viên ASEAN không bày tỏ quan điểm riêng mang tính dân tộc về các xung đột rằng ai đúng, ai sai. Cái chúng ta có là quan điểm chung trong việc ủng hộ các cơ chế như DOC, Bản hướng dẫn thực thi DOC, Công ước LHQ về Luật Biển, luật pháp quốc tế, không sử dụng vũ lực và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình.
. Nhưng chính ông tuần trước ở Phnom Penh đã nhận định ASEAN dường như ngại nói về những sự cố xảy ra ở biển Đông?
+ Tôi nghĩ một mặt chúng ta không quên những gì đã xảy ra trong quá khứ và chúng ta cần nhanh chóng củng cố lập trường chung để trong tương lai khi có bất cứ sự cố gì lại xảy ra, chúng ta đã có cơ sở để phản ứng.
. Có nhiều ý kiến lo lắng về sự đoàn kết của ASEAN sau hội nghị ở Campuchia. Vậy cần phải làm gì để những lo lắng đó giảm đi?
+ Tôi nghĩ quan trọng nhất là các nước ASEAN phải tham vấn và đối thoại với nhau, bởi không làm thế thì không hợp tác được. Trong nội bộ ASEAN không nên có hiểu nhầm hay nhận thức sai làm chệch hướng tiến trình. Nói ASEAN đang mất đoàn kết là không đúng, ASEAN vẫn có tầm nhìn chung trong vấn đề biển Đông mà sáu nguyên tắc tôi nêu đã phản ánh đầy đủ.
. Ông có lo lắng cho tương lai của COC không?
+ Năm ngoái chúng ta đã đạt được tiến bộ quan trọng với Bản hướng dẫn thực thi DOC sau tám năm giậm chân tại chỗ. Tôi tin rằng Indonesia tin rằng chúng ta có thể nhanh chóng đạt được tiến bộ với COC.
. Ông có nghĩ là sau thất bại trong việc đạt được đồng thuận về vấn đề biển Đông ở Campuchia vừa rồi, các nước liên quan sẽ tìm kiếm đồng minh bên ngoài khối?
+ Tôi nghĩ không đến mức phải làm như vậy. Các nước trong ASEAN đều có tầm nhìn và đường lối đối ngoại riêng nhưng cùng lúc chúng ta cũng thuộc về gia đình ASEAN. Các nước không nên bị nhìn nhận là đối đầu với nước nào. Chúng ta có thể có lập trường riêng, lập trường song phương và lập trường khu vực. ASEAN từ trước đến nay cũng đều hướng ngoại và vươn xa với các đối tác từ Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật… và nhiều quốc gia khác.
. Indonesia rất tích cực trong việc gìn giữ đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN, vậy lý do là gì?
+ Vì ASEAN có lợi cho tất cả chúng ta. Nếu có xung đột, dù ở Đông Nam Á hay Đông Thái Bình Dương, kinh tế chúng ta đều sẽ bị ảnh hưởng. Vì vậy hòa bình và ổn định ở ASEAN là rất quan trọng để chúng ta có thể tập trung vào những vấn đề thực chất hơn như tăng cường an sinh cho người dân. Nhiều nước ASEAN trong quá khứ đã từng nếm trải chiến tranh, xung đột, chúng ta đều biết cái giá của việc không có hòa bình. Ngồi yên không làm gì, nhìn mọi chuyện trở nên xấu đi không phải là lựa chọn của Indonesia.
| Trước khi đến Hà Nội, sáng 18-7, Bộ trưởng Ngoại giao Marty Natalegawa đã đến Manila (Philippines) hội đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Albert del Rosario. Tại cuộc hội đàm, hai bộ trưởng đã nhất trí những nguyên tắc cơ bản về củng cố ASEAN. Tại cuộc họp báo sau đó, ông Marty Natalegawa cho biết ông và người đồng cấp Albert del Rosario đã thống nhất được lập trường chung về biển Đông. LÊ LINH |
VĂN CHUNG
