Xử tham nhũng, không có đặc quyền, ngoại lệ

Ngày 5-5, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã chủ trì Hội nghị toàn quốc đánh giá kết quả công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN) từ năm 2013 đến nay, thống nhất nhiệm vụ thời gian tới. Đây là hội nghị quy mô lớn đầu tiên kể từ khi Ban Chỉ đạo (BCĐ) Trung ương về PCTN được tổ chức lại theo mô hình mới.

Phát hiện chưa tương xứng thực trạng

Theo báo cáo của BCĐ Trung ương về PCTN, kể từ khi ban được tổ chức lại kèm theo việc tái lập Ban Nội chính từ trung ương tới địa phương đến nay, hàng loạt công việc đã được triển khai. Lớn nhất là bảy đoàn công tác của trung ương đã đi kiểm tra, giám sát việc thanh tra, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng. Nằm trong chương trình này, tất cả tỉnh, thành ủy, các bộ, ngành đã tự kiểm tra, rà soát công tác PCTN của chính mình. Cùng thời gian, nhiều văn bản, quy định mới của Đảng, Nhà nước được ban hành đã góp phần tích cực vào hiệu quả của công cuộc PCTN.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Bá Thanh - Trưởng ban Nội chính Trung ương, cơ quan thường trực của BCĐ cũng chỉ ra hàng loạt hạn chế, vốn diễn ra lâu nay mà vẫn chưa khắc phục được. Đó là các giải pháp phòng ngừa chưa được quan tâm đúng mức. Trong đó kê khai tài sản dù đã nâng lên một bước là phải công khai tại cơ quan, vẫn chưa phát huy hiệu quả. Việc xử lý trách nhiệm người đứng đầu chưa nghiêm, số bị xử lý chưa tương xứng với số vụ án tham nhũng bị phát hiện.

 

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng (đứng giữa) đang trao đổi với các đại biểu bên lề hội nghị. Ảnh: NN

Số vụ việc được phát hiện, xử lý qua ba lực lượng chủ chốt: thanh tra, kiểm toán, điều tra còn thấp, chưa tương xứng với thực trạng tham nhũng. Có những vụ việc tự phát hiện được nhưng lại có ý muốn xử nhẹ, xử trong nội bộ. Một số trường hợp đình chỉ vụ án, đình chỉ bị can, miễn trách nhiệm hình sự có dấu hiệu tiêu cực, áp dụng chưa đúng quy định pháp luật. Tỉ lệ thu hồi tài sản tham nhũng còn rất thấp, năm 2013 chỉ đạt 10%. Bên cạnh đó, chưa có cơ chế hữu hiệu bảo vệ người tố cáo tham nhũng, trong khi việc khen thưởng thì mang tính hình thức, có trường hợp người có công tố cáo từ chối khen thưởng vì chưa tin vào kết quả giải quyết tố cáo…

Nguyên nhân của tình trạng trên, theo BCĐ, trước hết là do “nói không đi đôi với làm”. Các chỉ đạo, quyết định của Đảng, Nhà nước ở trung ương thể hiện quyết tâm chính trị cao nhưng hành động thực tiễn của nhiều cấp ủy, tổ chức đảng thì vẫn tụt lại ở khoảng cách xa. Tình trạng suy thoái đạo đức, lối sống của bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có cả người đứng đầu đang trực tiếp ảnh hưởng đến hiệu quả quản lý nhà nước, dẫn tới tiêu cực, tham nhũng khi có điều kiện thuận lợi…

Chống tham nhũng ngay trong cơ quan chống tham nhũng

Về giải pháp khắc phục, BCĐ Trung ương về PCTN đề nghị thời gian tới cần nghiên cứu bổ sung vào Bộ luật Hình sự những hành vi tham nhũng đã được quy định trong Luật PCTN. Có chính sách khoan hồng với người tham nhũng nhưng chủ động khai báo, khắc phục hậu quả trước khi bị phát giác.

Bên cạnh đó cần nghiên cứu khả năng áp dụng chế tài đối với hành vi “làm giàu bất hợp pháp” theo khuyến cáo của Công ước LHQ về chống tham nhũng. Sớm nghiên cứu, bổ sung chế định thu hồi tài sản tham nhũng vào luật để nâng cao hiệu quả việc xác minh, truy tìm, thu hồi tiền, tài sản tham nhũng. Tăng cường hợp tác quốc tế trong việc phát hiện, xử lý hành vi tham nhũng, trên cơ sở có đi có lại để qua đó cơ quan pháp luật nước ngoài giúp xác minh, phong tỏa tài sản tham nhũng có nguồn gốc từ Việt Nam để thu hồi về cho đất nước.

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu phải “kiên quyết, kiên trì xây dựng cho được một cơ chế phòng ngừa để không thể tham nhũng; một cơ chế trừng trị, răn đe để không dám tham nhũng và một cơ chế bảo đảm để không cần tham nhũng”. Ông Trọng cũng cho hay thời gian tới sẽ tiếp tục tổ chức các đoàn công tác kiểm tra, giám sát việc thanh tra các vụ việc; khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử các vụ án tham nhũng tại một số ngành, địa phương. “Ban Nội chính Trung ương chủ trì, phối hợp với các cơ quan chức năng thường xuyên rà soát danh sách các vụ án, vụ việc tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, báo cáo BCĐ Trung ương để có biện pháp chỉ đạo tập trung xử lý dứt điểm, không để kéo dài” - Tổng Bí thư yêu cầu.

Tổng Bí thư cũng yêu cầu hệ thống các cơ quan, đơn vị chuyên trách về PCTN phải được tiếp tục hoàn thiện về tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ. “Muốn chống tham nhũng có hiệu quả thì trước hết phải chống tham nhũng chính ngay trong các cơ quan chống tham nhũng” ông Trọng nói và yêu cầu phải bố trí những cán bộ có phẩm chất, đạo đức tốt, trong sạch, liêm khiết, tận tụy, có năng lực chuyên môn, có dũng khí và có bản lĩnh, dám đương đầu để làm công tác chống tham nhũng… “Một khi đã xảy ra tham nhũng thì nhất thiết phải xử lý kiên quyết, xử lý thật nghiêm, đúng quy định của luật pháp, không có vùng cấm. Chúng ta phải nghiêm túc tuân thủ sự bình đẳng trước pháp luật, không có đặc quyền, không có ngoại lệ” - Tổng Bí thư nhấn mạnh.

NGHĨA NHÂN