2 người thân tín của ông Trump ‘ngã ngựa’

Chiều 21-8 (giờ Mỹ), tại tòa án liên bang quận Manhattan, New York (Mỹ), cựu luật sư Michael Cohen của ông Trump thừa nhận đã có một số vi phạm luật tài chính trong quá trình tranh cử tổng thống năm 2016.

Kẻ nhận tội, người bị buộc tội

Ông Cohen thừa nhận đã được “một ứng viên chạy đua vào chức vụ liên bang” chỉ đạo thực hiện các hành động này “với mục đích cốt yếu là tác động cuộc bầu cử”, tuy nhiên không nói cụ thể tên người chỉ đạo. Cụ thể, ông Cohen nói đã được chỉ đạo chi tiền cho ngôi sao khiêu dâm Stormy Daniels và cựu người mẫu Playboy Karen McDougal. Theo luật bầu cử Mỹ, các đóng góp, khoản tiền trong chiến dịch tranh cử nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử phải được công khai. Việc trả tiền để che giấu sự việc trước cuộc bầu cử có thể được xem tương tự và phải công khai, Reuters dẫn ý kiến nhiều chuyên gia.

Politico dẫn một nguồn tin không nêu tên rằng ông Cohen đồng ý nhận tội để bảo vệ tài sản hàng triệu USD, bảo vệ gia đình và hạn chế chuyện riêng của mình bị điều tra bóc trần thêm nữa. Ông Cohen là một trong những thân tín của ông Trump trong hơn một thập niên qua, từng làm luật sư riêng của ông Trump, tiếp tục làm cố vấn cho ông Trump sau cuộc bầu cử. Tuy nhiên, quan hệ giữa hai người xấu đi nhiều trong vài tháng qua.

Cùng ngày, tại tòa án liên bang TP Alexandria, bang Virginia (Mỹ), cựu chủ tịch tranh cử của ông Trump, ông Paul Manafort, bị buộc 8/18 tội vi phạm luật tài chính. Trong đó có tội che giấu các cơ quan thuế khoảng 16 triệu USD do ông kiếm được từ việc làm cố vấn chính trị cho một số chính trị gia thân Nga ở Ukraine. Ngoài ra, khi đã mất việc làm cố vấn chính trị ở Ukraine, ông Manafort còn lừa đảo ngân hàng để thực hiện các khoản vay 20 triệu USD.

Ông Trump nói gì?

Ông Trump trong ngày 21-8 nhanh chóng tạo khoảng cách với ông Manafort khi cho rằng chuyện ông Manafort làm không liên quan đến mình. Ông Manafort từng có năm tháng lãnh đạo chiến dịch tranh cử tổng thống của ông Trump. Tuy nhiên, phần lớn tội danh ông Manafort phạm phải diễn ra trước khi ông làm cho ông Trump.

Tuy nhiên, theo cựu công tố viên liên bang Laurie Levenson, hiện là giáo sư luật tại trường luật Loyola (Los Angeles) thì đây vẫn là một chiến thắng của công tố viên đặc biệt Robert Mueller. Vụ việc ông Manafort bị phanh phui là một phần trong cuộc điều tra độc lập do ông Mueller lãnh đạo nhằm tìm hiểu sự thật về nghi án Nga thông đồng với đội tranh cử ông Trump can thiệp bầu cử Mỹ. Chính từ cuộc điều tra này ông Mueller đã phát hiện ra các hành động của ông Cohen và đề nghị các công tố liên bang ở New York điều tra.

Theo nhận định của CNN, so với diễn biến từ ông Manafort thì lời nhận tội của ông Cohen ảnh hưởng trực tiếp đến ông Trump hơn nhiều. Đã có những câu hỏi đặt ra về nguy cơ pháp lý và tương lai chính trị của ông. Trước mắt luật sư hiện tại của ông Trump, ông Rudy Giuliani, ngày 21-8 nói rõ các tội danh của ông Cohen không có nghĩa ông Trump có làm gì sai.

Tổng thống Mỹ Donald Trump (giữa) và Michael Cohen (trái), Paul Manafort (phải). Ảnh: CNN

Ông Trump tránh khỏi liên lụy?

Tại tòa, ông Cohen chỉ nói người chỉ đạo ông là “một ứng viên chạy đua vào chức vụ liên bang”. AP dẫn ý kiến nhiều chuyên gia pháp lý thì sẽ có nhiều lý do để các luật sư chính phủ phải thận trọng. Ông Daniel Petalas, cựu công tố viên lĩnh vực liêm chính công tại Bộ Tư pháp Mỹ, cho rằng câu hỏi ông Trump có phạm tội không nên được giảm xuống thành liệu ông Trump có “cố gắng tác động bầu cử, có biết và chỉ đạo điều đó và liệu có biết điều đó là không thích hợp không”.

Liệu lời nhận tội của ông Cohen có nghĩa ông Trump sẽ phải chịu thẩm vấn? Nhiều tháng nay các luật sư của ông Trump đang nỗ lực để ông không phải chịu thẩm vấn phục vụ cuộc điều tra của ông Mueller. Nhưng hiện luật sư của cô Daniels nói sẽ tiếp tục theo đuổi kiện ông Trump. Và theo một phán quyết năm 1997 của Tòa án Tối cao Mỹ - liên quan vụ cô Paula Jones kiện Tổng thống Bill Clinton quấy rối tình dục - thì một tổng thống đương nhiệm có thể phải chịu thẩm vấn trong vụ kiện. Nhưng phán quyết không nói rõ tổng thống đương nhiệm có phải chịu thẩm vấn trong một cuộc điều tra hình sự hay không.

Và nếu có chứng cứ gì cho thấy ông Trump làm sai, liệu ông có bị kết tội không? Theo Văn phòng cố vấn luật pháp Bộ Tư pháp Mỹ, một tổng thống đương nhiệm không thể bị kết tội. Các luật sư ông Trump nói ông Mueller có kế hoạch vận động điều chỉnh quy định này.

Ông Sol Wisenberg, người từng tham gia điều tra vụ bê bối Whitewater của ông Clinton, cũng chắc chắn ông Trump sẽ không bị kết tội. Tuy nhiên, theo ông, dù thế nào theo diễn biến này rõ ràng không thuận lợi cho ông Trump, đưa ông đến gần hơn với nguy cơ bị luận tội, đặc biệt nếu đảng Dân chủ giành được quyền kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử Quốc hội tới.