Tại dự thảo nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Cư trú mà Bộ Công an đang lấy ý kiến có nhiều điểm hoàn toàn mới đáng chú ý liên quan đến đăng ký thường trú.
1. Quy định về nơi đăng ký thường trú cho trẻ em mới sinh
Cụ thể, theo đề xuất của Bộ Công an, nơi thường trú của trẻ em mới sinh là nơi thường trú của cha, mẹ. Nếu cha, mẹ có nơi thường trú khác nhau thì nơi thường trú của trẻ em mới sinh là nơi thường trú của cha hoặc mẹ mà trẻ em mới sinh thường xuyên chung sống.
Trường hợp không xác định được nơi thường xuyên chung sống thì nơi thường trú của trẻ em mới sinh là nơi do cha, mẹ thỏa thuận.
Trong thời hạn tối đa 60 ngày kể từ ngày trẻ em được đăng ký khai sinh, cha, mẹ hoặc đại diện hộ gia đình, người giám hộ, người nuôi dưỡng, chăm sóc trẻ em có trách nhiệm làm thủ tục đăng ký thường trú cho trẻ em đó. Trường hợp không đủ điều kiện đăng ký thường trú phải thực hiện đăng ký tạm trú, khai báo thông tin về cư trú cho trẻ.
Hiện nay, chưa có quy định cụ thể nào về việc đăng ký thường trú cho trẻ em mới sinh, do đó đề xuất này là cần thiết. Người dân và cơ quan đăng ký cư trú sẽ có căn cứ rõ ràng, thuận tiện hơn trong thẩm định hồ sơ để thực hiện đăng ký thường trú cho trẻ em.
2. Một số nội dung đăng ký, quản lý cư trú
Theo đó, Điều 8 dự thảo của Bộ Công an đề xuất trường hợp công dân đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp không phải của mình không phải xuất trình giấy tờ chứng minh chỗ ở hợp pháp khi có ý kiến đồng ý của chủ sở hữu thì lấy ý kiến của đại diện chủ sở hữu chỗ ở hợp pháp. Cụ thể là trường hợp khi vợ về ở với chồng; chồng về ở với vợ; con về ở với cha, mẹ; cha, mẹ về ở với con
Ý kiến đồng ý của chủ hộ, chủ sở hữu, cha, mẹ, người giám hộ được lấy bằng hình thức trực tiếp ký vào vào Tờ khai thay đổi thông tin về cư trú hoặc bằng văn bản đồng ý hoặc xác thực ý kiến đồng ý qua ứng dụng định danh và xác thực điện tử hoặc qua xác minh của cơ quan đăng ký cư trú.
Trường hợp công dân sinh sống trên tàu, thuyền, phương tiện khác qua đêm thì chủ phương tiện phải thực hiện thông báo lưu trú cho người cư trú qua đêm trên phương tiện với cơ quan đăng ký cư trú nơi phương tiện đăng ký,
Nếu phương tiện không phải đăng ký hoặc nơi đăng ký không trùng với nơi phương tiện thường xuyên đậu, đỗ thì đăng ký với cơ quan nơi phương tiện thường xuyên đậu, đỗ.
Trường hợp cả hộ gia đình hoặc một số thành viên trong hộ gia đình cùng đăng ký thường trú tới nơi ở mới thì điều kiện đăng ký thường trú của hộ gia đình là điều kiện của chủ hộ.
3. Hủy đăng ký thường trú, tạm trú
Theo đề xuất của cơ quan soạn thảo, hủy đăng ký thường trú, tạm trú là việc hủy kết quả giải quyết các thủ tục làm thay đổi thông tin đã đăng ký thường trú, tạm trú trước đó. Nguyên nhân là do cơ quan đăng ký cư trú giải quyết không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng và điều kiện theo quy định của Luật Cư trú.
Cơ quan có thẩm quyền có trách nhiệm ra quyết định hủy bỏ việc đăng ký đó. Trường hợp cơ quan đăng ký cư trú phát hiện việc giải quyết đăng ký không đúng theo quy định của Luật Cư trú thì tiến hành hủy kết quả giải quyết thủ tục đã thực hiện không đúng.
Theo Luật Cư trú 2020, việc hủy đăng ký thường trú, tạm trú trong các trường hợp đăng ký không đúng thẩm quyền, không đúng đối tượng và điều kiện thì cơ quan đã đăng ký có trách nhiệm hủy đăng ký.
Nếu đề xuất trên của Bộ Công an được thông qua thì thẩm quyền hủy đăng ký thường trú, tạm trú được mở rộng cho các cơ quan đăng ký khác, không còn bắt buộc phải do cơ quan đã đăng ký thực hiện như trước đây.
