Sáng 31-5, tại Hải Phòng, Bộ VH-TT&DL, UBND TP Hải Phòng và Đài Truyền hình Việt Nam, cùng tổ chức diễn đàn “Vai trò của báo chí trong việc thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa”. Sự kiện này nhằm hướng đến kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21-6-1925 – 21-6-2025).
Tham dự diễn đàn, có Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh; Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Lê Quốc Minh; Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản Hoàng Trung Dũng; Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Thường trực Bộ VH-TT&DL Lê Hải Bình; Tổng Giám đốc Đài truyền hình Việt Nam Nguyễn Thanh Lâm...
Báo chí dẫn dắt tri thức, tạo niềm tin cho xã hội
Phát biểu khai mạc diễn đàn, ông Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, nhấn mạnh: "Để phát triển các ngành công nghiệp văn hóa, cần sự chung tay, đồng thuận và thúc đẩy của toàn xã hội, trong đó, báo chí giữ vai trò đặc biệt quan trọng".
Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam khẳng định thời gian qua, báo chí đã góp phần quan trọng vào thành công của nhiều sự kiện văn hóa – du lịch, giúp xây dựng thương hiệu cho các chương trình nghệ thuật, mùa lễ hội, mùa du lịch thông qua truyền thông hiệu quả.
Nhiều loại hình nghệ thuật truyền thống như tuồng, chèo, cải lương, ca trù, quan họ… cùng các nghệ sĩ trẻ vươn tầm quốc tế cũng nhờ sự đồng hành của báo chí. Các sản phẩm điện ảnh, âm nhạc, thời trang khi được truyền thông lan tỏa đã trở thành xu hướng, mở rộng thị trường và thúc đẩy sáng tạo.
Qua đó, ông Minh nhấn mạnh: "Những thành công ấy cho thấy văn hóa là nền tảng, còn báo chí là phương tiện dẫn dắt tri thức, tạo dựng niềm tin cho xã hội. Sự gắn kết giữa công nghiệp văn hóa và báo chí chính là chìa khóa thúc đẩy sáng tạo, quảng bá và nâng tầm giá trị văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế".
Thúc đẩy hơn nữa vai trò của báo chí, truyền thông
Tham luận tại diễn đàn, PGS.TS Đặng Thị Thu Hương, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), nhấn mạnh truyền thông đại chúng không chỉ là kênh phân phối mà còn trực tiếp tham gia vào quá trình sáng tạo văn hóa.
Bà cho biết từ thế kỷ XX, sự phát triển của báo chí, điện ảnh, truyền hình và Internet đã thay đổi căn bản cách sản xuất, tiêu thụ văn hóa, hình thành ngành công nghiệp văn hóa – nơi giá trị kinh tế và văn hóa cùng tồn tại.
Kinh nghiệm từ Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc cho thấy công nghiệp văn hóa có thể trở thành ngành kinh tế mũi nhọn nếu được đầu tư chiến lược và phối hợp đồng bộ với truyền thông. Trong đó, làn sóng Hallyu của Hàn Quốc là minh chứng điển hình cho sự kết hợp hiệu quả giữa chính sách, công nghệ và truyền thông.
Bà Hương đề xuất cần nâng cao nhận thức về công nghiệp văn hóa như một ngành kinh tế sáng tạo, tăng cường đầu tư cho báo chí và truyền thông số, đồng thời phát huy vai trò của truyền thông trong bảo tồn bản sắc và lan tỏa văn hóa Việt ra thế giới.
Ở một góc nhìn khác, ông Chu Tiến Đạt, Chủ tịch Hội đồng Thành viên Tổng Công ty VTC, cho hay báo chí và truyền thông đang giữ vai trò trọng tâm trong thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp game Việt Nam.
Theo ông Đạt, báo chí đã góp phần thay đổi nhận thức cộng đồng về ngành game, giới thiệu những thành công nổi bật như Amanotes với gần 3 tỉ lượt tải và Sky Mavis được định giá 3 tỉ USD.
Các chương trình truyền hình, video trên TikTok, YouTube đã giúp quảng bá những trò chơi lấy cảm hứng từ âm nhạc dân tộc, tranh dân gian, truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh, qua đó khơi dậy niềm tự hào dân tộc, thu hút giới trẻ khám phá văn hóa Việt qua game…
Do đó, ông Đạt mong muốn báo chí và truyền thông, với vai trò kết nối và lan tỏa, sẽ là chìa khóa để đưa các trò chơi văn hóa Việt Nam đến gần hơn với công chúng trong nước và quốc tế.
Giám đốc Sở VH-TT&DL Hải Phòng Trần Thị Hoàng Mai cho biết: "Thành phố đang sôi động với các hoạt động kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng và Lễ hội Hoa Phượng Đỏ 2025, đồng thời chuẩn bị cho dịp 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam".
Theo đó, bà Mai nhấn mạnh vai trò đồng hành, định hướng của báo chí trong phát triển công nghiệp văn hóa. Riêng chiến dịch truyền thông cho Lễ hội Hoa Phượng Đỏ đã có hơn 5.000 tin, bài, hình ảnh, góp phần lan tỏa hình ảnh “Lễ hội của nhân dân”, “Thành phố thân thiện, âm nhạc, du lịch, quốc tế”.
Trong giai đoạn tới,Giám đốc Sở VH-TT&DL Hải Phòng bày tỏ mong muốn tiếp tục nhận được sự phối hợp chặt chẽ từ báo chí trong giai đoạn tới.
Tạo điều kiện thuận lợi để báo chí và các ngành công nghiệp văn hóa phát triển bền vững
Phát biểu bế mạc diễn đàn, Thứ trưởng Thường trực Bộ VH-TT&DL Lê Hải Bình, nhấn mạnh báo chí có vai trò rất quan trọng thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp văn hóa kể cả từ góc độ tự thân của báo chí và từ góc độ cầu nối, chất xúc tác của báo chí với các ngành công nghiệp văn hóa.
“Báo chí không chỉ giữ vai trò then chốt mà còn là động lực, là cầu nối sáng tạo giữa truyền thống và hiện đại, giữa giá trị văn hóa Việt Nam và thế giới. Báo chí đồng hành, cổ vũ, lan tỏa những ý tưởng mới, sản phẩm sáng tạo, sự kiện tiêu biểu của các ngành công nghiệp văn hóa, góp phần xây dựng bản sắc và vị thế quốc gia trên trường quốc tế” – Thứ trưởng nhấn mạnh.
Để hiện thực hóa vai trò động lực, cầu nối, chất dẫn, đồng hành của báo chí đối với các ngành công nghiệp văn hóa trong kỷ nguyên mới, Thứ trưởng đề nghị các cơ quan báo chí tiếp tục chủ động đổi mới cả về nội dung, hình thức, ứng dụng mạnh mẽ khoa học - công nghệ, chuyển đổi số lan tỏa câu chuyện đổi mới sáng tạo, tôn vinh sáng kiến, gương điển hình trong lĩnh vực kinh tế - văn hóa.
Cạnh đó, tăng cường hợp tác liên ngành, liên kết chặt chẽ với các cơ sở sáng tạo, nghệ thuật trong quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu văn hóa quốc gia, tầm quốc tế; cung cấp thông tin chính xác, nhân văn, định hướng thẩm mỹ và khơi dậy niềm tự hào bản sắc Việt…
“Bộ VH-TT&DL sẽ tiếp tục hoàn thiện chính sách, tăng cường nguồn lực, đồng hành và tạo điều kiện thuận lợi để báo chí và các ngành công nghiệp văn hóa phát triển hài hòa, bền vững, mang lại giá trị cho đất nước và nhân dân” – Thứ trưởng Lê Hải Bình khẳng định.
