Bất chấp quy định cấm, kẻ bán người mua thuốc lá điện tử vẫn tấp nập

Dù Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 173/2024/QH15 cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các loại khí, chất gây nghiện có hại cho sức khỏe từ 1-1-2025 nhưng những mặt hàng này vẫn đang được rao bán rầm rộ trên thị trường, nhất là các trang mạng xã hội.

Chỉ bán online vì sợ…

Chỉ cần tìm kiếm trên các nền tảng mạng xã hội với từ khóa “vape”, “pod” (các thiết bị hút thuốc lá điện tử), “thuốc lá điện tử”… có thể dễ dàng bắt gặp hàng loạt các fanpage, hội nhóm mua bán thuốc lá điện tử công khai với hàng nghìn lượt theo dõi.

Ghi nhận của PV tại một hội nhóm có tên “PodSystem Sài Gòn”, có rất nhiều thành viên liên tục đăng bán thuốc lá điện tử với đủ chủng loại, mẫu mã, hương vị, giá từ vài trăm ngàn đến vài triệu đồng.

Để tránh bị quét nội dung vi phạm, thay vì đăng tải các bài viết mua bán công khai, các nhóm này sẽ tạo một bài viết với nội dung “Họp chợ”, những ai có nhu cầu mua bán, trao đổi pod, vape, thuốc lá điện tử hay các phụ kiện đi kèm sẽ vào bài viết đó để lại bình luận. Khi có nhu cầu mua bán, các tài khoản sẽ hướng dẫn người mua inbox trực tiếp hoặc trao đổi qua số điện thoại, zalo để thực hiện giao dịch.

Ghi nhận tại trang cá nhân của các tài khoản bán thuốc lá điện tử trong hội nhóm, PV nhận thấy đa số là các trang ảo, không chính chủ. Khi vào trang cá nhân sẽ thấy ngay thông tin số điện thoại zalo, điều này khiến người mua dễ dàng liên lạc.

Khi PV liên hệ một số điện thoại rao bán thuốc lá điện tử trên mạng xã hội, người này cho biết có tất cả các loại thuốc lá điện tử nhưng chỉ bán online vì sợ bị cơ quan chức năng kiểm tra. Tuy nhiên, đảm bảo làm ăn uy tín, bảo hành rõ ràng, giao hàng an toàn. Người này còn tư vấn nhiệt tình các loại “pod”, “vape” đang được ưu chuộng hiện nay như loại dùng một lần, loại sạc điện, loại dùng tinh dầu… với các chương trình khuyến mãi đang được áp dụng. Một số hội nhóm khác cũng hoạt động tương tự.

Trao đổi với PV, anh TK (ngụ quận Tân Bình) cho biết anh sử dụng thuốc lá điện tử để cai thuốc lá. Thế nên, dù đã có quy định cấm anh cũng không biết phải làm sao, nếu tới đây có quy định xử phạt có lẽ anh phải cố gắng ngưng sử dụng.

Chưa có quy định xử phạt

Dù quy định cấm đã bắt đầu có hiệu lực từ 1-1-2025. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa có chế tài xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi "chứa chấp" và "sử dụng" thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Tại dự thảo, Bộ Y tế đề xuất bổ sung quy định phạt tiền 3-5 triệu đồng đối với hành vi sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Phạt tiền 5 - 10 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau:

- Cho mượn hoặc cho thuê địa điểm thuộc quyền chiếm hữu của mình hoặc do mình quản lý mà biết rõ để người khác sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng;

- Có địa điểm thuộc quyền chiếm hữu của mình hoặc do mình quản lý, biết người khác (không phải là ông, bà, cha, mẹ, con, cháu, anh chị em ruột, vợ hoặc chồng của mình) là đối tượng sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, tuy không cho họ thuê, mượn địa điểm nhưng lại để mặc cho họ sử dụng trái phép thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.

Bên cạnh việc xử phạt, người vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc tiêu hủy thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng; gửi thông báo xử phạt vi phạm hành chính tới cơ quan hoặc tổ chức hoặc địa phương nơi cư trú mà người vi phạm làm việc, học tập, sinh sống để cơ quan, tổ chức đó xử lý, khắc phục theo quy định, nội quy, quy chế, hương ước, quy ước của cơ quan, tổ chức, địa phương.

Ngày 28-2 vừa qua, Bộ Tư pháp cũng đã tổ chức họp Hội đồng thẩm định dự thảo Nghị định này.

Theo tài liệu xây dựng dự thảo Nghị định, Bộ Công an đã khởi tố tội phạm về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng có ma túy năm 2023: 86 vụ/155 đối tượng, riêng quý I/2024 đã khởi tố 33 vụ/73 đối tượng (Chỉ 1 quý năm 2024 mà gần bằng ½ của cả năm 2023) cho thấy sự gia tăng nhanh chóng, báo động các vi phạm này. Năm 2023, tỷ lệ trẻ em dưới 18 tuổi nhập viện do thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng là 71/1.224 người.