Chính phủ vừa ban hành Nghị định 139/2024 quy định thể thức bay chặn, bay kèm, bay ép máy bay vi phạm Vùng trời Việt Nam hạ cánh tại cảng hàng không, sân bay. Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 9-12-2024.
Nghị định nêu rõ, máy bay bị bay chặn khi có hành động vi phạm vùng trời Việt Nam, còn máy bay bị bay kèm khi có hành động vi phạm phép bay.
Vi phạm phép bay là máy bay được cấp phép bay trong vùng trời Việt Nam nhưng có hành vi vi phạm nội dung phép bay (phạm vi khu vực cấm bay, khu vực hạn chế bay, quy tắc bay, bay không đúng dữ liệu về thời gian, độ cao, khu vực ghi trong phép bay).
Về phương thức, máy bay bay chặn, bay kèm tiếp cận máy bay vi phạm từ phía sau bên trái hoặc bên phải phù hợp với điều kiện cơ động, quan sát. Sau đó thiết lập tốc độ và khoảng cách phù hợp bảo đảm an toàn, phát ra các ký, tín hiệu và hành động; bảo đảm cho phi công (tổ bay) của máy bay vi phạm có thể tiếp nhận các ký, tín hiệu và hành động từ máy bay bay chặn, bay kèm.
Sau khi máy bay vi phạm nhận được thông tin cần thiết và chấm dứt vi phạm, máy bay bay chặn, bay kèm thoát ly khỏi khu vực.
Nghị định cũng quy định máy bay bị bay ép hạ cánh tại các cảng hàng không, sân bay nếu bị can thiệp bất hợp pháp khi đang bay trong vùng trời Việt Nam, hoặc máy bay vi phạm vùng trời Việt Nam bị bay chặn, bay kèm nhưng không chấp hành.
Về trường hợp này, máy bay bay ép tiếp cận máy bay vi phạm, đồng thời phát ra các ký, tín hiệu và hành động yêu cầu hạ cánh tại cảng hàng không, sân bay được chỉ định. Các sân bay này phải phù hợp về điều kiện kỹ thuật bảo đảm cho loại máy bay vi phạm hạ cánh.
Sau khi máy bay vi phạm hạ cánh an toàn tại cảng hàng không, sân bay được chỉ định, máy bay bay ép thoát ly khỏi khu vực hoặc hạ cánh theo mệnh lệnh của chỉ huy bay quân sự.
Khi máy bay vi phạm không chấp hành hiệu lệnh của máy bay bay chặn, bay kèm, bay ép hạ cánh tại cảng hàng không, sân bay được chỉ định, có nguy cơ gây mất an toàn đến mục tiêu quan trọng hoặc ảnh hưởng đến quốc phòng, an ninh, việc xử lý thực hiện theo quy định xử lý tình huống tác chiến phòng không của Bộ Quốc phòng.
Bộ trưởng Bộ Quốc phòng được quyết định bay chặn, bay kèm, bay ép hạ cánh
Lực lượng thực hiện bay chặn, bay kèm, bay ép máy bay vi phạm hạ cánh tại cảng hàng không, sân bay là máy bay, lực lượng đang làm nhiệm vụ trực ban chiến đấu của các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, hoạt động dưới sự phối hợp điều hành của lực lượng quản lý hoạt động bay hàng không dân dụng.
Căn cứ tình huống cụ thể đối với từng loại máy bay vi phạm và khu vực vi phạm, cấp có thẩm quyền quyết định sử dụng lực lượng đang làm nhiệm vụ trực ban chiến đấu ở khu vực phù hợp thực hiện bay chặn, bay kèm, bay ép máy bay vi phạm hạ cánh.
Về thẩm quyền ra lệnh thực hiện bay chặn, bay kèm, bay ép máy bay vi phạm vùng trời Việt Nam hạ cánh tại cảng hàng không, sân bay được giao cho Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Với máy bay chuyên cơ vi phạm vùng trời Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng báo cáo trực tiếp Thủ tướng quyết định bay chặn, bay kèm, bay ép.
