Ngày 19-6, các bác sĩ BV Chợ Rẫy (TP.HCM) đã thông tin về ba trường hợp nghi ngờ ngộ độc hóa chất trong một cơ sở sản xuất thực phẩm.
Chết, nguy kịch trong hầm xử lý chất thải
ThS-BS Nguyễn Ngọc Tú, Khoa hồi sức cấp cứu Khu D - Trung tâm Ung bướu của bệnh viện, cho biết vào lúc 12 giờ 10 ngày 16-6, bệnh viện tiếp nhận anh BMT (30 tuổi) trong tình trạng suy hô hấp cấp nặng, hôn mê, nội soi thấy chảy máu đường thở nhiều. Bệnh nhân (BN) được đặt nội khí quản giúp thở. Phổi BN có tình trạng tổn thương lan tỏa hai bên phổi, có tình trạng suy đa cơ quan, chức năng gan và thận. BN hiện đã tỉnh nhưng vẫn còn phải thở máy và được tích cực theo dõi.
Khai thác thông tin, các bác sĩ được biết trong lúc đi vào hầm xử lý nước thải của cơ sở sản xuất nước tương, đồ chua thì một người bị ngã xuống hầm. Hai người xuống cứu thì tiếp tục gặp nạn và hôn mê. Anh T. được đưa đi cấp cứu và bị ngưng tim một lần trên đường đi và hồi sức thành công, chuyển lên BV Chợ Rẫy. Hai người còn lại đã tử vong.
Qua các diễn tiến lâm sàng của BN, các bác sĩ nghĩ nhiều đến khả năng BN bị tổn thương đường hô hấp do chất xút (công thức hóa học là NaOH). BN được theo dõi biến chứng ăn mòn của xút diễn tiến từ từ trong bảy ngày tới. Ngoài biến chứng sớm là đường hô hấp bị ăn mòn, hoại tử phổi, phù phổi, BN ngộ độc xút có thể gặp các biến chứng muộn hơn là ung thư đường hô hấp hay chít hẹp, sẹo hẹp đường hô hấp.
Bác sĩ đang thăm khám cho bệnh nhân BMT. Ảnh: Gia Nghi
Cái chết đến từ từ
ThS-BS Doãn Uyên Vy, chuyên Khoa bệnh nhiễm độc, ngộ độc BV Chợ Rẫy, xút là dạng chất kiềm, có tính ăn mòn mạnh nên thường được dùng làm hóa chất tẩy rửa. Khi BN uống hoặc hít phải sẽ gây tổn thương đường hô hấp hoặc tiêu hóa. Tình trạng BN có chảy máu đường thở có thể do hít phải chất lỏng này. Khác với acid thường có tác dụng nhanh, tại chỗ, ngộ độc xút có tác dụng chậm hơn và sâu do tính chất ăn mòn từ từ của xút.
Theo BS Vy, ngoài xút thì có một loại hóa chất có tính kiềm cũng được sử dụng phổ biến trong nông nghiệp và công nghiệp đó là amoniac (NH3). BV từng tiếp nhận trường hợp một BN nữ chuyên làm nghề cạo mủ cao su bị ngộ độc NH3 trong thời gian dài mà không hay biết. Mỗi lần cạo vỏ cao su, BN nữ thường mở thùng đựng dung dịch NH3 để bỏ cao su vào tránh cho cao su bị đông lại nên vô tình hít liên lục khí này mỗi ngày. BN thường ho, tăng tiết đàm nhớt mà chỉ nghĩ mình bị ho thông thường nên chỉ đi chuyên khoa tai mũi họng và được cho uống thuốc kháng sinh là chủ yếu trong nhiều năm. Khi đến BV Chợ Rẫy thì tình trạng hai phổi của BN đã xơ hóa và diễn tiến nặng, tử vong.
Ngoài ra, theo BS Vy, không loại trừ trong hầm xử lý nước thải của doanh nghiệp sản xuất thực phẩm kể trên có các chất khác như H2S (hidro sunfua - chất có mùi trứng thối) được tạo ra từ quá trình phân hủy chất thải hữu cơ trong môi trường yếm khí, thường làm nạn nhân suy hô hấp, tử vong ngay tại hiện trường.
BS Vy kể không hiếm trường hợp tử vong hoặc nguy kịch do ngộ độc H2S khi vào hầm ủ cá, hầm xử lý chất thải, vệ sinh buồng chứa nước mắm hoặc chui xuống các ống cống, té xuống hố ga làm phân bón (biogas)... do không trang bị các phương tiện bảo hộ.
Khi đi vào những môi trường yếm khí như hầm chứa, cần phải trang bị đồ bảo hộ đầy đủ để đề phòng hít phải các chất khí gây ngộ độc như H2S. Bên cạnh đó, các cơ sở sản xuất nên huấn luyện cho công nhân các kiến thức phòng tránh ngộ độc các loại khí này, đồng thời đặt biển cảnh báo và trang bị hệ thống báo động cấp cứu kịp thời trong các hầm xử lý nước thải, hầm ủ.
Có tình huống ngộ độc khí H2S rất hy hữu là trong lúc vệ sinh nhà cửa, một người đàn ông đã đổ 5 lít acid xuống đường ống cống. Không ngờ, một lúc sau, có ba người trong nhà đột nhiên té xỉu, phải đưa đi cấp cứu. Tìm hiểu nguyên nhân, các BS được biết, theo phản ứng hóa học, acid kết hợp với chất thải hữu cơ ở dưới đường cống sinh ra khí H2S và theo hệ thống cống, bốc khí lên ở trong nhà khiến ba người bị ngộ độc loại khí này.
| Cẩn trọng khi sử dụng hóa chất ThS-BS Doãn Uyên Vy khuyến cáo các gia đình cần chú ý khi sử dụng các chất vệ sinh, tẩy rửa bồn cầu, không nên đổ quá nhiều khi vệ sinh vì dễ sinh ra khí H2S, hít vào gây ngộ độc. Biểu hiện khi ngộ độc H2S thường là nạn nhân sẽ ngửi thấy mùi trứng thối đặc trưng nhưng khi liều khí H2S quá cao, nạn nhân thường bị liệt khứu giác, không ngửi thấy gì. Do H2S tác động ức chế tất cả tế bào trong cơ thể nên nạn nhân thường bất tỉnh, liệt thần kinh, tử vong nhanh chóng. |
