Nhiều doanh nghiệp, chuyên gia đã đề xuất các giải pháp phát triển nguồn cung nhà ở xã hội tại tọa đàm “Tháo gỡ vướng mắc về pháp lý cho bất động sản” do Báo Người Lao Động tổ chức ngày 9-11.
Tập trung một đầu mối
Ông Võ Minh Hoàng, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Nhà ở Xã hội TP.HCM cho biết hiện nay doanh nghiệp không tham gia phát triển nhà ở xã hội hoặc tham gia rất khó tiếp cận nguồn vốn vay dù Nhà nước cũng ưu đãi nhiều để phát triển loại hình này.
Cụ thể, ngoài vốn, doanh nghiệp còn gặp khó khăn về quỹ đất. Hiện nay, nguồn đất chỉ có hai nguồn là doanh nghiệp tự thương lượng, bồi thường, giải tỏa hoặc đất nhà nước. Trong đó, đất nhà nước quản lý sẽ hiệu quả hơn.
“Do đó, tôi mong muốn Nhà nước rà soát quỹ đất cho thuê đưa vào danh mục phát triển nhà ở xã hội, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Sau đó, doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở và tính chi phí đất đai này vào chi phí phát triển dự án” - ông Hoàng kiến nghị.
Đối với TP.HCM, ông Hoàng đề xuất có thể thành lập Ban chuyên về phát triển nhà ở xã hội, trong đó Chủ tịch UBND TP.HCM đứng đầu ban, còn các sở, ngành là thành viên, thường xuyên tiếp xúc doanh nghiệp để tháo gỡ vướng mắc.
Ông Phạm Văn Dương, Giám đốc Agribank Chi nhánh Bình Triệu (TP.HCM) cho biết ngân hàng đã tiếp cận các dự án nhà ở xã hội từ tháng 10 năm 2022 và theo đuổi đến nay. Thật sự ngân hàng đang dư vốn và chuẩn bị sẵn vốn để cho vay và sử dụng. Vấn đề là khi cung cấp vốn cho một dự án cũng phải đầy đủ quy định.
Agribank Bình Triệu đang có một dự án dự án nhà ở xã hội ở quận 9 cũ (nay là TP Thủ Đức), pháp lý gần hoàn tất chỉ vướng quyền sử dụng đất là doanh nghiệp đã đền bù, giải tỏa xong.
Cần quỹ riêng cho phát triển nhà ở xã hội
Tiến sĩ Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế cho biết, để kích cầu cho phân khúc nhà ở xã hội nên có quỹ phát triển nhà ở xã hội riêng. Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng nghiên cứu thực hiện quỹ này, cần huy động ngân sách, các quỹ đầu tư nước ngoài, quỹ đầu tư quốc tế cùng tham gia vào.
Các nước như Singapore, Hàn Quốc cũng đang vận hành quỹ này khá hiệu quả và lãi suất chỉ khoảng bằng 50% so với thị trường. Có như vậy người mua nhà và chủ đầu tư mới chấp nhận được.
“Về cách tiếp cận, quan điểm của tôi là tất cả những gì đang vướng mắc, chồng chéo và chưa nhất quán cần được Chính phủ hướng dẫn cụ thể và các địa phương cũng cần phải làm rõ, tránh lấy ý kiến lòng vòng mất thời gian và không hiệu quả”- TS Lực đề nghị.
TS Lực cho rằng Bộ Xây dựng cần phân nhóm phân khúc bất động sản, từ đó, NHNN và Bộ Tài chính có định hướng kiểm tra, kiểm soát trên đúng các phân khúc, thống kê điều hành, điều tiết, đồng thời thúc đẩy quỹ phát triển nhà ở xã hội.
Giải quyết được gần 30% dự án vướng mắc
Ông Phạm Đăng Hồ, Trưởng Phòng phát triển nhà và thị trường bất động sản, Sở Xây dựng TP.HCM thông tin tình hình giải quyết vướng mắc tại 148 dự án với 189 kiến nghị, đến nay đã giải quyết được gần 30%.
Về giải pháp thời gian tới, đại diện Sở Xây dựng TP.HCM cho rằng cần hoàn thiện cơ sở pháp luật và hoàn chỉnh quy trình trong một dự án luật. Việc trình tự nằm rải rác trong nhiều luật khiến các tỉnh thành mỗi nơi lại áp dụng khác nhau.
Về nhà ở xã hội, TP.HCM đã ban hành trình tự nhà ở xã hội, xây dựng lại chung cư cũ, dự án nhà ở thương mại và đang tiếp tục nghe ý kiến tham mưu. TP cần hệ thống thủ tục đầu tư, đặc biệt quy trình riêng cho nhà ở xã hội.
