Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã có văn bản gửi UBND các tỉnh, TP về phối hợp ngăn chặn hoạt động mua/bán tài khoản ngân hàng của học sinh, sinh viên.
Qua theo dõi, nắm bắt tình hình thực tế cùng với phản ánh từ Bộ Công an cho thấy thời gian qua trên địa bàn một số tỉnh, TP có xuất hiện tình trạng các đối tượng dụ dỗ học sinh, sinh viên mở tài khoản thanh toán, sau đó chuyển lại cho các đối tượng này sử dụng.
Trước tình hình nêu trên, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) thông tin và đề nghị Quý cơ quan phối hợp xử lý một số nội dung:
Theo đó, các đối tượng tội phạm lôi kéo, dụ dỗ học sinh, sinh viên đã được cấp căn cước công dân mở tài khoản ngân hàng và trả công cho người mở.
Đối tượng dụ dỗ học sinh bằng việc cung cấp cho học sinh điện thoại có sẵn sim để đăng ký mở tài khoản ngân hàng và dịch vụ Internet Banking, SMS Banking. Sau đó, đối tượng yêu cầu học sinh trả lại điện thoại, cung cấp thông tin tên, mật khẩu đăng nhập, mật khẩu xác thực (OTP).
Tiếp đó, các đối tượng dụ dỗ học sinh này cũng thu thập dữ liệu sinh trắc học (khuôn mặt) của học sinh (Face ID) để phục vụ xác minh danh tính của khách hàng khi có yêu cầu.
Các tài khoản này sau đó thường được lợi dụng vào các mục đích vi phạm pháp luật như rửa tiền, trốn thuế, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, tài trợ khủng bố.
Do đó, để góp phần giải quyết vấn đề nêu trên, đảm bảo việc mở, sử dụng tài khoản thanh toán đúng quy định pháp luật, NHNN kiến nghị UBND các tỉnh, TP phối hợp:
Chỉ đạo Sở thông tin và Truyền thông, các cơ quan truyền thông, báo chí trên địa bàn tăng cường công tác tuyên truyền, cảnh báo tới người dân và các tổ chức, cá nhân trên địa bàn, đặc biệt là học sinh, sinh viên, người chưa thành niên về các phương thức thủ đoạn của đối tượng tội phạm, quy định pháp luật liên quan, nâng cao nhận thức về tuân thủ pháp luật và có biện pháp phòng, chống hiệu quả, không để bị lợi dụng cho các mục đích bất hợp pháp.
Chỉ đạo các trường học, cơ sở giáo dục đào tạo trên địa bàn triển khai quán triệt, thông tin kịp thời tới toàn bộ học sinh, sinh viên và phụ huynh về các phương thức thủ đoạn của đối tượng tội phạm, các hành vi bị cấm trong hoạt động mở, sử dụng tài khoản thanh toán và quy định xử phạt vi phạm hành chính nhằm nâng cao nhận thức về tuân thủ pháp luật và không để bị lợi dụng cho các mục đích bất hợp pháp.
Theo văn bản, quy định pháp luật hiện hành nêu rõ về các hành vi bị cấm và xử phạt hành chính trong mở và sử dụng tài khoản thanh toán.
Theo đó, quy định về các hành vi bị cấm được thể hiện rõ ở điều 6 Nghị định 101/2012 gồm cung cấp thông tin không trung thực trong quá trình cung ứng và sử dụng dịch vụ thanh toán, dịch vụ trung gian thanh toán; mở hoặc duy trì tài khoản thanh toán nặc danh, mạo danh.
Chính phủ đã ban hành Nghị định số 52/2024 thay thế Nghị định 101, trong đó bổ sung quy định về hành vi bị cấm gồm cung cấp không trung thực thông tin có liên quan đến việc cung ứng hoặc sử dụng dịch vụ thanh toán, dịch vụ trung gian thanh toán; mở hoặc duy trì tài khoản thanh toán, ví điện tử nặc danh, mạo danh; thuê, cho thuê, mua, bán, mở hộ, thẻ ngân hàng...
Bên cạnh đó Điều 5 Thông tư 23/2014 quy định chủ tài khoản thanh toán không được cho thuê, cho mượn tài khoản thanh toán của mình.
Nếu thực hiện những hành vi trên, Điều 26 Nghị định 88/2019 quy định rõ mức xử phạt vi phạm hành chính. Cụ thể:
- Phạt tiền từ 40 triệu đồng đến 50 triệu đồng đối với các hành vi như thuê, cho thuê, mượn, cho mượn tài khoản thanh toán, mua, bán thông tin tài khoản thanh toán với số lượng từ 01 tài khoản thanh toán đến dưới 10 tài khoản thanh toán.
- Phạt tiền từ 50 triệu đồng đến 100 triệu đồng nếu thuê, cho thuê, mượn, bán thông tin tài khoản thanh toán với số lượng từ 10 tài khoản thanh toán trở lên mà chưa đến mức bị truy cứu trách nhiệm hình sự.
